Avrupa Siyasi Birliği'nin 5'inci zirvesi 7 Kasım'da Macaristan'ın başkenti Budapeşte'de yapılacak. Zirveye Avrupa Birliği (AB) üyeleri, aralarında Azerbaycan, Türkiye, Gürcistan ve Ermenistan'ın da bulunduğu 50'ye yakın ülkenin liderleri davet edildi.

Avrupa Birliği Konseyi Başkanı Charles Michel imzalı davet mektubunda, toplantıda Ukrayna'daki durum, Avrupa'daki güvenlik sorunları, göç ve ekonomik güvenlik konularının ele alınacağı belirtiliyor. Göçle ilgili oturumda göçün tüm yönleri ele alınacak; ekonomik güvenlikle ilgili oturumda ise enerji, ulaştırma, bilgi teknolojileri ve küresel ticaret arasındaki bağlantı tartışılacak. Toplantı çerçevesinde ikili veya çok taraflı toplantılar için geniş fırsatlar yaratılacak.

Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan etkinliğe katılacağını doğruladı. Zirveye Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in de katılması bekleniyor. İkili görüşmenin yapılıp yapılmayacağı bilinmiyor.

Avrupa Siyasi Birliği'nin temellerinin 2022 Avrupa Günü'nde atıldığını hatırlatmakta fayda var. Birliğin daha önceki toplantıları Çek Cumhuriyeti, Moldova, İspanya ve İngiltere'de yapılmıştı. Londra'da düzenlenen zirvede Paşinyan, İlham Aliyev ile görüşmeyi reddetti.

Burada Charles Michel'in girişimiyle oluşturulan Brüksel formatını hatırlamakta fayda var. Belirtmek gerekir ki, 14 Ekim'de Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Belçika Krallığı'nın ülkemize yeni atanan olağanüstü ve tam yetkili büyükelçisi Julien de Frépo'nun itimatnamesini kabul ederken, Azerbaycan-Avrupa Birliği ilişkilerine değinmiş ve bir takım hususlara değinmiştir. önemli noktalar. Cumhurbaşkanı, Brüksel'in, Avrupa Birliği Konseyi Başkanı Charles Michel'in desteğiyle Ermenistan ile Azerbaycan arasındaki müzakerelerin başarıyla yürütüldüğü ve burada gerçekten önemli ilerlemelerin sağlandığı bir yer olarak hatırlandığını kaydetti. "Ancak ne yazık ki Ermeni tarafı Brüksel süreci olarak adlandırılan bu süreci sürdürmeme kararı aldı. Ancak her halükarda çok iyi sonuçlar ve tecrübeler içeren olumlu bir süreçti."

Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, mevcut koşullarda ikili düzeye daha fazla odaklanıldığını vurguladı. Devlet başkanı, barış anlaşmasının tüm maddelerinin aynı değerde olduğunu, birinin diğerinden ayrılamayacağını kaydetti. Bu bağlamda Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Ermeni hükümetinin "şimdiye kadar üzerinde mutabakata varılan her şeyin imzalanması, üzerinde anlaşmaya varılmayan hükümlerin sonraki aşamalara saklanması" yönündeki garip önerisini tamamen gerçekçi bulmadığını belirterek, kendisinin bundan haberi olmadığını söyledi. böyle bir yaklaşımın öncüsü.

Devletimizin başkanı, Avrupa Birliği'nin daha önce olduğu gibi Ermenistan-Azerbaycan barış sorununda da tarafsız kalması gerektiğine dair bir noktanın altını çizdi. Alıntı: "Dolayısıyla Avrupa Birliği topraklarımızın işgali sırasında bu konuda hiçbir zaman aktif olmadı. O dönemde Avrupa Birliği'ne ve Avrupa kurumlarına yaptığımız birçok çağrı, Minsk Grubu'nun bu konuyla ilgilendiği, Avrupa Birliği'nin bu konuyla hiçbir ilgisinin olmadığı yönünde yanıt aldı. Şu anda Avrupa Birliği'nin bu konuya aktif olarak müdahil olduğu görülüyor. Ama ne yazık ki Brüksel'de, Avrupa Birliği'nin genel merkezinde bazı kişiler partizanlık yapıyor. Bu verimsiz bir konumdur, yalnızca güvensizlik yaratır ve Avrupa Birliği'ni normalleşme sürecinden izole eder. Devletimizin başkanı, Avrupa Birliği ile Azerbaycan arasındaki işbirliğinin devamı adına mümkünse Fransa'nın yolunu takip etmemeleri ve kendilerini nüfuz altına sokmamaları yönündeki tavsiyesini de büyükelçinin dikkatine sundu. Fransa'nın. Çünkü Fransa'nın Ermenistan-Azerbaycan ilişkilerinin normalleştirilmesine yönelik politikası yıkıcı bir politika olmuştur ve öyle olmaya da devam etmektedir.

Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Azerbaycan-Avrupa Birliği ilişkilerinde güvensizlik yaratan konulardan birinin de sınırdaki "Avrupa gözlemci misyonunun" bizim iznimiz olmadan, hatta bize danışılmadan uzatılması olduğunu kaydetti. Alıntı: "Buna ne gerek vardı?! Ekim 2022'de Prag'da Azerbaycan, bu heyetin 2 ay boyunca orada kalacağını ve sınırlı sayıda emekli subaydan oluşacağını kabul etti. Ancak bu görev uzatıldığında kimse bize danışmadı. Şimdi bir süre daha uzatılması konusunda görüşmeler yapılıyor. Misyon üyelerinin "dürbün diplomasisi" deyimiyle davranışları kesinlikle kabul edilemezdi ve normal siyasi kültür standartlarının ötesindeydi. Bu konuyu Avrupa Birliği ile temaslarımızda gündeme getireceğiz."

AB'nin Ermenistan'daki casus ağının şimdilik bölgeyi terk etmeye niyeti yok ve son günlerde konvansiyonel sınırlarda yeniden ortaya çıktılar. Böyle bir durum elbette Bakü'yü tatmin etmiyor. Peki bu gerçeklerin arka planında Avrupa Birliği yeniden inisiyatif alabilir mi?

 Elçin Mirzabaylı 

AHD Partisi Genel Başkan Yardımcısı Elçin Mirzabaylı, "Yeni Müsavat"a yaptığı açıklamada, Macaristan'da yapılması planlanan Avrupa Siyasi Birliği 5. Toplantısının hem toplantı yeri hem de kapsamı açısından önemli olduğunu belirtti. tartışılacak konular: sanırım Bunu haklı çıkaran etkenlerin başında, zirvenin Türk Devletleri Teşkilatı'nda temsil edilen, dostane ve küresel süreçlere bakış açısının Azerbaycan ile örtüşen ve ülkemiz açısından öncelikli bir duruş sergilemeye çalışan Macaristan'da yapılması gelmektedir. yaklaşım aynı zamanda bölgesel ve küresel siyasi diyaloğa olan mevcut ihtiyaçla da ilgilidir. Şüphesiz Azerbaycan, Ermenistan ile barış anlaşmasının müzakere edilemez ilkelerini ve diğer konuları her yerde ve platformda tartışmaya hazırdır. Çünkü hiçbir alan ve platform devletimizin temel ve ilkesel duruşunun değişmesine zemin oluşturamayacaktır. Bu bağlamda şunu belirtmek isterim ki, şu veya bu ülkenin başkanının veya temsilcisinin, kurumunun, Ermenistan ile ilişkilerin düzenlenmesinde arabulucu olarak yer alma niyeti, ülkemiz tarafından kabul edilmemektedir ve edilmeyecektir. "

Azerbaycan Cumhurbaşkanı'nın COP29 hazırlıkları nedeniyle Macaristan'daki etkinliğe gitmeyebileceği değerlendiriliyor. Ancak Azerbaycan ile Macaristan arasındaki üst düzey ilişkilerin yanı sıra Cumhurbaşkanı Aliyev ile Başbakan Orban arasındaki üst düzey ilişkiler de ziyaretin gerçekleşeceğine dair görüş belirtme fırsatı yaratıyor.

Konuyla ilgili konuşan E. Mirzabayli, ilk olarak Bakü-Budapeşte ilişkilerine dikkat çekti: "Bilindiği gibi Macaristan, Azerbaycan'ın stratejik ortağıdır ve ülkelerimiz arasındaki ilişkiler hızla gelişmektedir. Sayın Cumhurbaşkanımızın bu yıl 21 Ekim Macaristan Ulusal Günü dolayısıyla Başbakan Viktor Orban'a gönderdiği tebrik mektubunda yer alan fikirler, ikili ilişkilerin yüksek düzeyde olduğunu göstermektedir. Bütün bunlar ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı'nın mektubunda yakın zamanda Viktor Orbán ile görüşmeyi umduğunu belirtmesi, devlet başkanımızın Macaristan'da yapılacak zirveye katılma ihtimalini artırıyor." Milletvekiline göre, ziyaretin gerçekleşmesi durumunda Kazan'da yapılan görüşmelerin Başbakan Nikol Paşinyan ile yapılacak muhtemel toplantıda da devam etmesi bekleniyor: "Ancak barış anlaşmasına ilişkin nihai kararın verilebilmesi için bunun yapılması gerekiyor. Ermenistan'ın tekrar listelemeye gerek duymadığım engelleri çözmek için pratik adımlar atması. Bu, her şeyden önce Azerbaycan'a karşı toprak iddiaları içeren yasal ve düzenleyici düzenlemelerin iptalini içermektedir."

Bu arada, Fransa'nın Ermenistan büyükelçisinin yakın zamanda "kaşınmayan bir yerden kan almaya" çalışması, Paris himayesindeki AB misyonunun provokatif niyetlerine işaret ediyor. COP29 konferansının arifesinde, konvansiyonel sınır bölgelerine yapılan ziyaretler, ikili formatta ilerleme sağlamaktan ziyade Bakü-Erivan görüşmelerini sekteye uğratmaya hizmet ediyor. AB liderliği Fransa'nın çizdiği plana karşı çıkmaya cesaret edemezse, "Fransa gibi davranmaya devam ederse", Avrupa Parlamentosu Azerbaycan'a karşı taraflı ve temelsiz bir karar alırsa Brüksel'in herhangi bir girişimi ülkemiz açısından cazip olamaz. ..

E. PAŞASOY