Ukrayna'nın eski ABD Büyükelçisi (2015-2019) ve Ukrayna Kriz Medya Merkezi Başkanı Valerii Chalyi, RBC-Ukrayna'ya verdiği röportajda Rusya ile müzakereler, toprak uzlaşmaları, savaşın sonu, Ukrayna'nın zafer stratejisi, ABD seçimleri ve Ukrayna'nın AB ve NATO ile ilişkileri hakkında konuştu.
Ukrayna Devlet Başkanı Volodymyr Zelenskyy'nin ABD ziyareti zorluklardan uzak değildi. Ukrayna'nın zafer planını kilit ortaklara iletmeyi amaçlasa da, Ukrayna kendisini giderek ABD seçim yarışına çekilmiş buldu.
Bu esnada Batı medyası, Zelenskyy'nin müzakerelere hazır olması ve ateşkesi güvence altına almak için olası toprak tavizleri hakkında daha sık yazmaya başladı. Bu arada, Başkan Joe Biden'ın Ukrayna'nın NATO üyelik başvurusunun statüsünü ayarlamaya istekli olduğu konusunda da spekülasyonlar var. Zelenskyy'nin Rusya'ya yönelik uzun menzilli Batı silah saldırılarına yönelik kısıtlamaların kaldırılması taleplerine yanıt olarak Kremlin, nükleer doktrininin gözden geçirileceğini duyurarak tepki gösterdi. Aynı zamanda Çin ve Brezilya, Ukrayna çıkarlarıyla keskin bir şekilde çelişen "çatışma çözümü" vizyonlarını teşvik eden Barış Dostları girişimini başlattı.
Ukrayna Devlet Başkanı Petro Poroşenko döneminde ABD'de Ukrayna Büyükelçisi olarak görev yapan Valerii Chalyi, kişisel deneyimleri sayesinde Amerikan siyasetinin inceliklerine oldukça hakim.
Diplomat, RBC-Ukraine ile yaptığı görüşmede, Zelenskyy'nin Washington ziyaretini çevreleyen olaylara ilişkin içgörülerini paylaştı, ABD seçim sisteminin karmaşıklıklarını vurguladı, Ukrayna'nın Rusya'nın derinliklerine saldırı izni alma ve NATO daveti alma olasılıklarını ele aldı ve toprak uzlaşmaları olasılığına değindi. Ayrıca, savaşı Ukrayna sınırlarının ötesine taşımanın fizibilitesi, Polonya ve Macaristan ile ilişkilerdeki zorluklar ve Çin-Brezilya Barış Dostları'nın potansiyeli de dahil olmak üzere savaş stratejilerini yeniden düşünme ihtiyacından bahsetti.
Valerii Chalyi ile yapılan röportajın tamamı video formatında mevcuttur , önemli alıntılar aşağıda verilmiştir.
Eğer gezinin amacı zafer planını sunmak, Ukrayna'nın tutumunu iletmek ve taleplerini dile getirmek olsaydı, o zaman bu amaç gerçekleşmiş gibi görünüyor; görüşmeler yapıldı ve zorluklara rağmen adaylardan biriyle (Donald Trump, editör notu) bir görüşme gerçekleştirildi.
Benim temel hedeflerim arasında savaşa yardım etmek, Rusya'yı nasıl yeneceğimize dair vizyonlarımızı uyumlu hale getirmek, uzun menzilli saldırılar için izin almak ve tabii ki NATO'ya davet edilmek yer alıyor.
Uzun vadeli saldırı kararının 5 Kasım'daki ABD seçimlerinden sonra verileceğini düşünüyorum; çünkü yönetim şu anda ani hamleler yapmak istemiyor.
Zelenskyy'nin ABD ziyaretinin sonuçları genel olarak uzaktır. Henüz net bir değerlendirme yapamıyoruz, çünkü gerçek sonuçlar sadece görüşmelerle elde edilmiyor.
Bir sonraki ABD Kongresi'nin yapılandırması, başkanın isminden daha önemlidir. Örneğin, her iki meclisi de kontrol eden Donald Trump ile adaylıkları ve adayları onaylanmayan Senato kontrolü olmayan Donald Trump iki farklı hikayedir. Benzer şekilde, Temsilciler Meclisi olmadan Kamala Harris'in mali bir kaldıracı olmayacaktır. Bu nedenle, yapılandırma kritik derecede önemlidir.
Öyle oldu ki 5 Kasım bizim için kutsal bir tarih. Sanki herkes bundan sonra tam ölçekli savaşı sona erdirecek çözümlerin ortaya çıkmaya başlayacağına ve gelecek yıla kadar bu çözümlerin gerçekleşeceğine inanıyor. Herkes bu paradigmada hareket ediyor. Peki bu neden gerçekten olsun ki?
Donald Trump'ın başkanlığını çoktan gördük ve herkes kendi sonuçlarını çıkarabilir. Bana göre durum oldukça şeffaf — içeriden gördüm ve şunu söyleyeceğim: Ukrayna, Amerikan halkının seçtiği kişiyle çalışmak zorunda kalacak, bu yüzden bunun için farklı araçlar hazırlamamız gerekiyor.
Trump'ı çevreleyen insanların şu anda Beyaz Saray'da pozisyonlarda olacağını düşünmek büyük bir hata. Durum böyle değil. Bir geçiş ekibi olacak ve bu listeyi onlar oluşturacak. Yani dengeler var, belirli koşullar var ve sonuçta Kongre var.
Demokrat bir adayla bizim için daha kolay olacağını söyleyemem. Daha önce onun ekibinde olan kişilerle çalışmak çok zordu. Onlarla çalıştım — Obama'nın ekibindendi. O zamanlar, Ukrayna'ya ölümcül silahlarla yardım etme istekleri yoktu. Aşılmaz bir duvardı.
Bununla birlikte, Harris yakın zamanda personelinin çoğunu işten çıkardı - 47 kişiden 44'ü artık onunla çalışmıyor. Sadece en yakın yardımcıları kaldı, ulusal güvenlik danışmanı Phil Gordon da dahil. Peki, diplomatik çalışmanın bizim için nerede daha kolay olacağını gerçekten söyleyebilir miyiz?
20 Ocak'a kadar bir ABD başkanı görmeyeceğimiz ve Temsilciler Meclisi Başkanı'nın başkanlık görevini yürüteceği ihtimalini göz ardı etmiyorum - buna %10 şans veriyorum. 2016'da ABD'de seçim sonuçlarının belirli tarihlerde belirlenmemesi durumunda ne olacağı konusunda ciddi bir yasal tartışma olduğunu hatırlatayım - bu arada kararları kim verecek? İşler bu noktaya gelmemeli, ancak ABD'de bütçeler veya silahlarla ilgili kararların alınmayacağı uzun ve çalkantılı bir dönem olasılığını da göz ardı etmemeliyiz. Bizim sorunumuz bu. Ukrayna'ya odaklanmamız yersiz. Dünyanın geri kalanı Trump veya Harris'in zaferi hakkında spekülasyon yapabilir, ancak Aralık, Ocak ve Şubat aylarına hazırlanmamız gerekiyor.
Bir noktada, Donald Trump'ın yakın akrabaları Ukrayna'yı iş için ziyaret etti - resmen turist olarak, ancak aslında 20 milyon dolar değerinde bir paketle "av" için. Batı Ukrayna'da bir dağ tatil beldesine yatırım yapmak istediler, ancak yolsuzluğumuz ve açgözlülüğümüz buna engel oldu. Onlara kasıtlı olarak ekstra maliyetler verildi ve bu yüzden fikre olan ilgilerini kaybettiler. Bunun yerine Rusya'ya gittiler, ancak orada da işler yolunda gitmedi. Mikheil Saakashvili bile Trump'a bir otel inşa etme fırsatı sundu. Bundan sonra ne olduğunu bilmiyorum, ancak Ukrayna'da, yerel yetkililerin açgözlülüğü yüzünden yandıklarını, merkezi hükümetin değil, kesin olarak biliyorum.
Putin, ABD seçimleri sırasında Demokratları desteklediğini, Donald Trump'ı desteklemediğini söylediğinde bir bilgi operasyonuna girişti. Bunun ne olduğunu görüyor musunuz? Donald Trump'a doğrudan bir geçişti. Ve birçok şekilde işe yaradı. Kremlin, Trump'ı veya Harris'i desteklemeye çalışmıyor - Amerika'yı istikrarsızlaştırmaya, türbülans yaratmaya çalışıyorlar. Ukrayna, seçimlere müdahale eden Ukrayna gibi görünmek için bir piyon olarak kullanılıyor.
Ne yazık ki, Ukrayna'daki birçok kişi Trump ile temas halinde ve nüfuz sahibi ve bunda rol oynuyor. Çok karmaşık bir durum. Bazı ülkeler seçim döneminde bağlantıyı kesmeyi bile seçti, bazı elçilikler personelinin yarısını tatile gönderdi.
Bu tür eylemleri resmi olarak ciddi bir şekilde tartışmanın zamanı henüz gelmedi. Bu konuşmalar yalnızca akademik düşüncelerde veya gazeteci makalelerinde var olabilir. Savunmada olduğumuzu unutmayalım ve bu durumda böyle hareketler yapmaya başlayan herkesin otomatik olarak kaybettiği açıktır. Bu açıkça teslimiyet değilse, gelecekteki eylemler için sonuçları olacak ciddi bir pozisyon kaybıdır.
Geleceğe baktığımızda, umarım altyapı saldırılarına rağmen kışı atlatıp, silah ve siyasi kararlar alıp daha da güçleneceğiz — o zaman konuşabiliriz. Ancak o zaman bile şu soru ortaya çıkacak: Ukrayna'nın güvenliğini nasıl garanti altına alacağız?
Herkes buna barış demek istiyor, ancak gerçekte bu bir ateşkes, belki bir ateşkes olacak, ancak yalnızca sınırlı bir süre için. Peki, güvenliği nasıl garantileyeceğiz? Çünkü herkes savaşın durmayacağını anlıyor - en azından Rusya hedeflerini değiştirmedi.
ABD yetkilileri Kiev'i ziyaret ettiklerinde, Zelenskyy'nin Washington'da daha esnek olmasını önerdiler. Esasen, potansiyel toprak uzlaşmalarını tartışmasını bekliyorlardı. Ancak Ukrayna başkanı toprak uzlaşmaları hakkında nasıl konuşabilir? Donetsk ve Luhansk bölgelerini içeren bir kasayı açmak için Kiev'de bir anahtarı var mı? Burada, bir başkan bunu yaptığı anda, bu hemen ihanet ve hapis olarak kabul edilir - veya başkan durumunda, kesinlikle görevden alınma.
Basitçe söylemek gerekirse, Anayasa doğrudan toprak vermeyi yasaklıyor. Bunu tartışmak için, başkanın ikili bir uluslararası anlaşma imzalaması gerekir. Teorik olarak, devredebilirdi, ancak bu bir ihlal olurdu. Daha sonra, bu anlaşmanın parlamento tarafından onaylanması ve ancak bundan sonra bir referandum yapılması gerekir. Uzun bir süreç.
Tam ölçekli bir savaştan farklı bir çatışma yoğunluğuna geçiş için bir plana ihtiyacımız var. Rusya ile herhangi bir anlaşmayla savaşı sonlandıramayacağız. Kalaşnikofların ateş ettiği ve çok sayıda insanın 3, 5 veya 10 kilometrelik mesafelerde yakın temas savaşında öldüğü kara çatışmalarından uzaklaşmamız gerekiyor. Bunu nasıl yapacağız? Hassas keskin nişancı silahları, obüsler ve isabetli füzelerle. Paradoks şu ki Ukrayna, Amerika ve diğer ortakların yardımıyla daha insani bir savaş türüne geçebilir.
Ve sonra, Putin gelecek yıl 150 milyar dolarlık kaynağımız olduğunu ve ertesi yıl 100 milyar doların garantili olduğunu görürse, farklı bir karar verebilir. Savaşı istediğine ikna oldum, ancak nerede savaştığı onun için önemli değil. Kısmen, amacı başarılı bir kalkınma modeli göstermiş bir ülke olan Ukrayna'yı yok etmek. Ancak Sovyetler Birliği'nin çöküşünden hala pişmanlık duyuyor ve imparatorluğun yeniden kurulması onun hedefi. Ancak, Ukrayna'dan başlaması gerekmiyor. Baltık ülkelerine gidebilir, başka bir yöne gidebilir veya Kazakistan'ın peşine düşebilir, onu Belarus ile daha yakın bir müttefik olarak daha uyumlu hale getirebilirdi. Çok şey yapabilirdi. Ancak zayıflığımız onu buraya getirdi. Ve bu onun hatası çünkü modelini yok edecek.
Savaşı başka bir yöne yönlendirmemiz gerektiğini düşünüyorum. Savaşlar hiçbir yere gitmiyor. Orta Doğu'ya bakın, Asya'ya bakın. Bu bölgesel savaşların çağı. Ama onu bizden, Avrupa'dan uzaklaştırmak ve bir bariyer inşa etmek — görevimiz bu.
Beyaz Saray'ın savaşı sona erdirmek için bir stratejisi var mı?
Var olduğuna inanıyorum. Belki tam bir strateji değil ama kesinlikle bir plan. Neyi içeriyor? Birincisi -ve bu arada, ABD muhtemelen tam ölçekli işgalden bir hafta sonra bunu fark etti- Rusya ile doğrudan bir çatışmadan kaçınmak. İkincisi, NATO'yu dahil etmekten kaçınmak, çünkü bu Amerika için çok zor bir sınav olacak ve onlarBu testi geçip geçemeyeceklerini bilmiyorum. Üçüncüsü, Rusya'nın Ukrayna'ya karşı zafer kazanmasını önlemek ve Ukrayna'nın hayatta kalmasını sağlamak - belki tüm topraklarıyla değil, ama egemen, bağımsız bir ülke olarak. Yani evet, bu plan Ukrayna'nın kesin zaferiyle ilgili değil.
Yetkililerden giderek artan bir kopukluk yaratan daha fazla açıklama duyuyoruz. Ukraynalıların daha iyimser olmaya teşvik edildiği bir zaman vardı. Belki de o zaman doğru yaklaşım buydu ama şimdi zamanı değil. Ukraynalılar, üç yıllık savaştan sonra saygıyı hak ediyor ve yetişkinler gibi konuşulması gerekiyor - dürüst olmak gerekirse, uydurma vaatler olmadan. Bizim için işler çok daha karmaşık.
Zirvelerde bir savaşın sonunu imzalamazsınız. II. Dünya Savaşı'nın sonunu nerede imzaladılar? Bir uçak gemisinde. Ukrayna cumhurbaşkanının belirli koşullar altında ortaya çıkan barış formülü temel prensipleri içeriyor ve bunlar kayıt altına alındı. Ve bu desteklendi. Ama neden onu daha da sulandırmaya devam ediyorlar? Daha fazla delegasyon toplamak için formülden bir büfeden yemekler çıkarır gibi maddeler çıkarıyorlar. Başka bir yerde, birkaç yemek daha çıkardılar. Bu şekilde, sadece düşmanı beslersiniz ve iştahı artar.
Oturarak savaştan daha uzun süre dayanamayız. Asimetrik eylemler ve araçlar bulmamız gerekiyor. Diğer ülkelerin de bu savaşa dahil olduğundan emin olmamız gerekiyor. Barışın tırmanıştan sonra geleceğinden eminim, öncesinde değil. Başka bir deyişle, eğer bizim tarafımızda tırmanış gösterirsek ve Polonyalılar, Litvanyalılar ve Fransızlar yanımızdaysa; eğer bu ülkelerden pilotların olmasından korkmazsak - Fransızlar Mirage uçuruyor, Amerikalı gaziler F-16 uçuruyorsa; böyle üçlü bir tugay oluşturup sınıra konuşlandırırsak, Putin çığlık atmaya başlayacak. Geri dönüş olmadığını göstermeliyiz, o zaman tüm bunları yönlendirecek başka bir yer bulmak için Rusya'ya bakmaya başlayacaklar.
Bu Rusya ile ilgili değil. Çin, Amerika karşıtı bir koalisyon kuruyor. Çin, ABD'yi dünyayı tekrar bölmeye zorluyor — her biri kendi koalisyonuna sahip iki büyük lider. Çin'in düşündüğü bu. Fransa ve İsviçre neden Çin-Brezilya planını gözlemliyorlardı (BM Genel Kurulu'nun yan etkinlikleri sırasında)? Bilmiyorum. Fransızlar Amerikancı olmak istemiyor ve İsviçre tarafsız. Fransa gibi ülkeler Çin ve ABD ile birlikte oynamaya başlarsa, bu çok talihsiz olur. Bence bunu yapmayacaklar. Avrupa da rekabetçi kalmak için mücadele edecek. Bu yüzden, şimdiki görevimiz Avrupa'dan daha fazla yardım almakAmerikan türbülansını telafi etmek.
Ukrayna'nın AB ile müzakereleri, süreç ne kadar uzun sürerse sürsün, AB'ye katılım ekonomimizi mahvetmeyecek şekilde olmalıdır. Macarların 11 maddede yazdıkları her şeyi ifşa edemeyiz. Ayrıca Polonyalılarla da sıkı durmalıyız - üzgünüm ama ulusal hafıza, kimlik, dil, din ve atalarınızın tarihi temeldir. Bu yüzden Putin bizi ele geçiremez. Ortaklar ortaktır ama onlara karşı net ve hatta bazen sert olmalıyız. Ama bu alenen olmamalı. Kamuoyunda diplomasi dostça olmalı.
AB yolunda tüm ülkelerle müzakerelerde sorunlu konular olacak. Ancak Ukrayna'nın şu anki önceliğinin AB'ye katılmak değil, ABD gibi bir nükleer güçle ikili bir anlaşma veya NATO üyeliği olduğuna inanıyorum. AB bekleyebilir. Yatırımınızı veya ekonominizi koruyamazsanız, kimse sınırın 200 kilometre yakınında fabrika inşa etmeyecektir.