Yeni dünya düzenini kuracak irade üç günlük zirvesini tamamladı. 16.BRICS Zirvesi’nde bir dizi potansiyel BRICS ortağı ülkenin de katılımıyla emperyalist cepheye mesaj verildi. BRICS ayrıca çok sayıda küresel zorluğu ele alan ve grubun küresel yönetişim, ekonomik kalkınma ve uluslararası işbirliği vizyonunu özetleyen ortak bir bildiri yayınladı. Zirvede BRICS’in genişlemesine sıcak bakıldığı belirtildi.
00:00/01:00
Truvid
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Orta Doğu'daki durumun kötüleştiğini belirterek, "Filistin halkına karşı tarihi adaletsizliğin düzeltilmesi, Orta Doğu'da barışı garanti edebilir. Bu sorun çözülene kadar, şiddetin kısır döngüsü kırılmayacaktır." dedi. Putin, Rusya Federasyonu'na bağlı Tataristan Cumhuriyeti'nin başkenti Kazan'da düzenlenen BRICS Liderler Zirvesi’ndeki "Genişletilmiş BRICS+" toplantısında konuştu.
Daha adil bir dünya düzenine geçiş sürecinin kolay olmadığını belirten Putin, "Bu sürecin oluşumu, her şeye egemen olma mantığıyla düşünmeye ve hareket etmeye alışmış güçler tarafından engellenmektedir." değerlendirmesinde bulundu.
Putin, alternatif, güvenilir ve dayatmalardan uzak, çok taraflı finansal mekanizmalar, yeni üretim zincirleri kurmak gerektiğini ve uluslararası ulaşım koridorlarının kapasitesini geliştirmek ve artırmanın önemli olduğunu söyledi.
Filistin konusunda adımlar atılması gerektiğini vurgulayan Putin, "Filistin halkına karşı tarihi adaletsizliğin düzeltilmesi, Orta Doğu'da barışı garanti edebilir. Bu sorun çözülene kadar, şiddetin kısır döngüsü kırılmayacaktır. İnsanlar kalıcı bir kriz atmosferinde yaşamaya devam edecektir." ifadelerini kullandı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, zirvede yaptığı konuşmada BRICS’in adil küresel düzene ilişkin katıklarına değindi.
"Türkiye olarak böylesi bir ortamda 'daha adil bir dünya mümkündür' şiarıyla hareket ediyoruz.” diyen Erdoğan, “Çok taraflı platformlarda dostlarımızla bir araya gelmeye ve hepimizi ilgilendiren ortak sorunlara müşterek akılla çözüm bulmaya ehemmiyet veriyoruz.
"BRICS'in küresel ticaretin gelişimine, ekonomik büyümeye ve sürdürülebilir kalkınma hedeflerine hizmet ederek daha adil bir küresel düzenin inşasına eşsiz katkılar sunduğuna inanıyoruz.” ifadelerini kullandı. Erdoğan, “Türkiye olarak karşılıklı saygı ve kazan kazan temelinde yakın münasebetler geliştirdiğimiz BRICS ailesiyle de diyaloğumuzu ilerletmekte kararlıyız.” dedi.
Çin Devlet Başkanı Xi Jinping de yeni üyelerin katılımıyla genişleyen BRICS’in, "Küresel Güney" adı verilen gelişmekte olan ülkelerin de işbirliği ve dayanışmasında yeni bir sayfa açacağını belirtti.
Xi, dünyanın çalkantı ve dönüşümle tanımlanan yeni bir döneme girerken insanlığın, geleceğini şekillendirecek önemli kararlarla karşı karşıya bulunduğuna dikkat çekerek, "Dünyanın düzensizlik ve kaos uçurumuna sürüklenmesine izin mi vereceğiz, yoksa onu barış ve kalkınma yoluna geri mi sokacağız?" ifadesini kullandı.
BRICS liderleri çarşamba günü Kazan'da gerçekleştirilen birliğin zirvesinin ardından Birleşmiş Milletler (BM) reformundan süregelen küresel çatışmalara kadar geniş bir yelpazeyi kapsayan ortak bir bildiri yayınladı. Toplam 134 maddeden oluşan bildiride BM reformuna da yer verildi.
Belgede "BM'nin, Güvenlik Konseyi de dâhil olmak üzere, daha demokratik, temsili, etkili ve verimli hale getirilmesi amacıyla kapsamlı bir reforma tabi tutulmasına yönelik desteğimizi teyit ediyoruz." denildi. Bu reform, küresel sorunlara daha iyi yanıt verebilmek için gelişmekte olan ülkelerin temsilinin arttırılmasını da içeriyor.
Ayrıca liderler terörizmin her türlüsünü mutlak bir şekilde kınadıklarını yineleyerek BM bünyesinde Kapsamlı Uluslararası Terörizm Sözleşmesi'nin bir an önce kabul edilmesi çağrısında bulunuldu.
Bildiride ayrıca Orta Doğu ve Ukrayna'dakiler de dâhil olmak üzere küresel çatışmalara da odaklanıldı. Bildiride "Dünyanın farklı bölgelerinde şiddetin artması ve silahlı çatışmaların devam etmesinden endişe duymaya devam ediyoruz" denildi. BRICS liderleri anlaşmazlıkları diplomasi yoluyla barışçıl bir şekilde çözme kararlılıklarını bir kez daha teyit ettiler.
Liderler Gazze Şeridi'nde devam eden gerilimden duydukları derin endişeyi dile getirerek derhal ateşkes ve tüm çatışmaların durdurulması çağrısında bulundu. Liderler Haziran 1967'de uluslararası kabul görmüş sınırlar dâhilinde egemen ve bağımsız bir Filistin Devleti'nin kurulmasının önemine dikkat çekti ve Filistin'in BM'ye tam üyeliğine desteklerini ifade etti.
Üye devletler ayrıca Ukrayna krizine ilişkin ulusal pozisyonlarını hatırlattı ve çatışmanın diplomasi yoluyla barışçıl bir şekilde çözülmesini amaçlayan önerileri ilgili ile not etti.
BRICS liderleri ayrıca yasadışı tek taraflı yaptırımların küresel ekonomi üzerindeki zararlı etkilerinden duydukları ciddi endişeyi dile getirerek bu yaptırımların ekonomik büyümeyi, enerjiyi ve gıda güvenliğini olumsuz etkilediğini ve yoksulluğu arttırdığını belirttiler.
BRICS üyeleri uzayda bir silahlanma yarışının önlenmesi gerektiğini vurgulayarak uzay güvenliğini sağlayacak bir belgenin oluşturulması çağrısında bulundular. Hükümler, gelişmekte olan ülkelerin küresel ekonomideki rolünü güçlendirmek ve herkes için eşit koşulları teşvik etmek üzere tasarlanmış çeşitli ekonomik girişimleri içeriyor.
BRICS üyeleri, gelişmekte olan ülkelerin küresel ekonomiye katkısını arttırmak için Bretton Woods kurumlarında reform yapılması çağrısında bulundular.
Zirvede BRICS ülkelerine ve Küresel Güney ülkelerine yatırım akışını arttırmak için Yeni Kalkınma Bankası'nın mevcut kurumsal altyapısını kullanacak yeni bir BRICS yatırım platformunun kurulmasına karar verildi. "Küresel finansal zorlukların üstesinden gelebilmesi" ve daha kapsayıcı ve adil olabilmesi için mevcut uluslararası finansal mimarinin reforme edilmesi çağrısında bulunuldu. Üye ülkeler ayrıca Rusya'nın BRICS tahıl borsasının kurulmasına ilişkin önerisini desteklediler ve ticaret platformunun daha sonra diğer tarım sektörlerini de kapsayacak şekilde genişletilebileceğini eklediler.
