Rojin SÜNGÜ - Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) İçişleri Politikalarından Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı ve
Bakan, yeni yönetmeliğin, Suriyeliler ve diğer yabancılar için çalışma izni başvurusuna gerek kalmadan çalışabilme hakkı tanıdığını belirterek, bu düzenlemenin iş piyasasında haksız rekabet yaratabileceğini vurguladı.
"Kayıt Dışı Çalışma Sorunu ve Yeni Düzenleme"
Bakan, Türkiye’de kayıt dışı çalışma oranlarının yüksek olduğunu belirterek, “Türkiye ekonomisinin yüzde 30’unun, yani 10 milyon Türk vatandaşının kayıt dışı çalıştığı bir yerde Suriyeliler nasıl ve neden kayıtlı, sigorta ödeyerek çalışacaklar?” diye sordu. CHP’li Bakan, Türkiye’de geçici koruma altındaki Suriyelilerin çalışma izinlerinin ilk olarak Ocak 2016’da düzenlendiğini ve mevcut sistemin sorunlu olduğunu ifade etti.
Tarım sektöründe çalışan Suriyelilere çalışma izni muafiyeti getirildiğini ve bu durumun işverenler tarafından ucuz iş gücü olarak kullanıldığını belirten Bakan, “Geçen yıl 108 bin çalışma izni verilmiş, ancak bu izni alanların yüzde 80’inden fazlası, izin aldıktan sonra iptal ettirmiş ya da çalışmayı sonlandırmış. Bu veriler, çalışma izni sisteminin gerçeği yansıtmadığını ve işverenlerin inisiyatifiyle şekillendiğini gösteriyor. Sıkı denetim eksikliği ise bu durumun bilinçli bir politika olduğuna işaret ediyor,” dedi.
"İnsani İkamet İzni ve Potansiyel Riskler"
Murat Bakan, “insani ikamet” izni konusuna da dikkat çekti. Yeni düzenlemenin, Çalışma Bakanlığı’nın inisiyatifini ortadan kaldırarak, Suriyelilere otomatik çalışma izni tanıdığını ve sadece İçişleri Bakanlığı’nın onayının yeterli olduğunu belirtti. Bakan, Türkiye’ye yasadışı giriş yapan ve deport edilemeyen kişilerin de bu kapsama dahil edilmesiyle, insani ikamet sorununu daha da derinleştireceğini savundu.
Bakan, “Türkiye’ye son 10 yılda 1.5 milyon Afgan ‘düzensiz göçmen’ olarak yakalandı, ancak bunların sadece yüzde 20’si deport edilebildi. Geri kalan 1 milyonu aşkın Afgan ve 500 binin üzerindeki Pakistanlı, hızlıca ‘insani ikamet’e alınırsa ve bu haklar tanınırsa, iş piyasasında haksız rekabet ve vatandaşlık yolu açılabilir,” diye konuştu.
Bakan, geçici koruma statüsünün iptal edilip “insani ikamet” izni verilmesi durumunda, yabancılara vatandaşlık yolunun açılabileceği uyarısında bulundu. Geçmişte Süleyman Soylu döneminde çok sayıda yabancıya ikamet izni verildiğini hatırlatan Bakan, bu tür düzenlemelerin kötüye kullanım potansiyelinin yüksek olduğunu ifade etti.
"Göç Krizinin Derinleşmesi Riski"
CHP'li Murat Bakan, bu düzenlemenin göç krizini daha da derinleştireceğini ve Türkiye’ye yönelik göç akınının artmasına neden olacağını öne sürdü. Bakan, "İnsani ikamet" izninin, yasadışı giriş yapıp sınır dışı edilemeyen çok sayıdaki kişiye uygulanmasının, ülkeye yönelik göç baskısını artıracağını savundu.
"Meclis Gündemine Taşıdı"
Konuyu Meclis gündemine taşıyan CHP’li Bakan, İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan’a yanıtlamaları istemiyle yazılı soru önergeleri verdi.
Bakan, İçişleri Bakanı’na şu soruları yöneltti:
Ülkemizde “insani ikamet” izni sahibi kaç kişi bulunmaktadır?
İnsani ikamet izni kapsamında kaç kişi sınır dışı edilemeyen yabancılardan oluşmaktadır?
2014 yılından bu yana yıl yıl detaylı olarak kaç “düzensiz göçmen” yakalanmış, bunların kaçı deport edilmiş ve kaçı “insani ikamet” izni almıştır?
“İnsani ikamet” izni sahibi olan yabancıların, çalışma izni muafiyeti kapsamında çalışacak sayısında bir artış öngörülmekte midir?
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan’a ise şu soruları yöneltti:
2016’dan bu yana Geçici Koruma Altındaki yabancılara verilen çalışma izinlerinin sayısı nedir ve ne kadarı iptal edilmiştir?
Yeni düzenleme ile yabancıların kayıtlı çalışmasını sağlamak için nasıl bir denetim mekanizması uygulanacaktır?
Çalışma izni muafiyeti kapsamında yabancıların sigorta primlerini ödemekten kaçınmaları nasıl engellenecektir?
Bakan’ın soru önergeleri ve yaptığı açıklamalar, Türkiye’deki göç politikalarına ve iş gücü piyasasındaki düzenlemelere dair tartışmaları yeniden gündeme taşıdı.
