Devlet aklı, kimi zaman karanlık bir perdeyle, “derin devlet” gibi soyut kavramlarla ilişkilendirilir. Ancak bir milletin asıl rehberi, onun tarihine kazınmış ilkelerdir. Türk milleti için bu rehber, şüphesiz ki Mustafa Kemal Atatürk’ün "Nutuk" adlı eseridir. Nutuk, bir milletin küllerinden doğuşunun ve yeniden yükselişinin akılcı, bilimsel ve realist bir çerçevede nasıl gerçekleştiğini anlatan bir manifesto niteliğindedir.

Atatürk, Nutuk'ta sadece geçmişin muhasebesini yapmakla kalmamış, aynı zamanda geleceğe yönelik dersler de vermiştir. Bugün hâlâ “derin devlet” gibi sisli kavramların peşinde koşanlar, devlet aklının temellerini anlamakta eksik kalıyor. Oysa Nutuk, devlet aklının ta kendisidir; Türk milletinin siyasi, ekonomik ve toplumsal yapısını nasıl inşa edebileceğini adım adım tarif eden bir yol haritasıdır.

Tarihten Ders Almak ve Geleceği İnşa Etmek

Nutuk, bir milleti yükselten temel unsurlara ışık tutar: bağımsızlık, özgürlük ve milli irade. Atatürk, Türk milletinin yüzyıllar boyu süren direnişini, zekâsını ve iradesini bir araya getirerek nasıl büyük bir zafer kazandığını anlatırken, aynı zamanda milletin kendi kaderini tayin etme hakkının da altını çizer.

Bugün Nutuk'u sadece tarihsel bir belge olarak görmek, büyük bir yanılgıdır. Bu eser, Türk milletine karşı kurulmuş her türlü komplonun, iç ve dış tehditlerin nasıl bertaraf edileceğini öğreten bir strateji kitabıdır. Bu strateji; akıl, bilim ve milli birlik üzerine kuruludur. Devlet aklı dediğimiz şey de bu unsurlardan başka bir şey değildir.

Realist Bir Yaklaşımın Gücü

Nutuk'un en dikkat çekici yanı, romantik hayallerden ve Batı’nın dayattığı liberal ütopyalardan uzak, gerçekçi bir devlet anlayışını benimsemiş olmasıdır. Atatürk, "Türk milletinin karakteri yüksektir" derken, bu karakterin ancak bağımsızlık ve irade ile şekilleneceğini vurgular.

Bugün, siyasette ve toplumsal yaşamda yönümüzü bulmaya çalışırken Nutuk'tan çıkaracağımız dersler çok açıktır: Türk milletinin menfaatini önceleyen bir siyaset, iç ve dış tehditlere karşı dik durabilen bir devlet anlayışı, bilim ve teknolojiyi rehber edinen bir gelecek vizyonu.

Son Söz

Nutuk, Türk milletine bırakılmış en büyük mirastır. “Derin devlet” ya da “devlet aklı” gibi kavramları anlamaya çalışırken, elimizde Nutuk gibi eşsiz bir rehber varken başka yerlere bakmak boş bir çabadır. Atatürk’ün bizlere miras bıraktığı bu eser, yalnızca geçmişimizi değil, aynı zamanda geleceğimizi de aydınlatan bir meşaledir.

Unutulmamalıdır ki, Türk milletinin gücü; tarihinden aldığı derslerde, iradesinde ve bağımsızlık tutkusunda saklıdır. Devlet aklı dediğiniz şey, Nutuk'ta yazılıdır. Onu okuyun, anlayın ve gelecek nesillere aktarın. Çünkü bir milletin yükselişi, önce kendi aklını ve değerlerini kavramakla başlar.