Bugün, Azerbaycan tarihinde silinmez bir iz bırakan Vatan Savaşı’nın (II. Karabağ Savaşı) başladığı günün yıl dönümü. 27 Eylül, Azerbaycan topraklarının yaklaşık otuz yıl süren işgalden kurtuluş mücadelesinin başladığı, tarihe altın harflerle kazınan kahramanlık destanının yazıldığı gün olarak hatırlanıyor. Dört yıl önce bugün, Azerbaycan Ordusu, işgal altındaki topraklarını kurtarmak için “Demir Yumruk” operasyonunu başlattı ve 44 gün süren bu destansı savaşın sonunda, halkının azmi ve ordusunun cesareti ile zafer kazandı. Bugün, aynı zamanda Anma Günü olarak kutlanıyor ve bu uğur uğruna canlarını feda eden şehitlerimizin aziz hatırası önünde saygıyla eğiliyoruz.
27 Eylül sabahı başlayan operasyonun ilk saatlerinden itibaren cephe hattından zafer haberleri peş peşe gelmeye başladı. Füzuli, Cebrayıl, Ağdere ve Murovdağ'da stratejik mevkiler ele geçirildi. Ardından, Cebrayıl şehri, Hadrut kasabası, Füzuli şehri ve Zengilan kenti gibi kritik bölgeler birer birer işgalden kurtarıldı. Şehitlerin kanı ve gazilerin fedakarlığıyla süren bu mücadele, Ermenistan ordusunun “yenilmezlik” mitini yerle bir etti. Savaşın her bir günü, Azerbaycan’ın kararlılığını ve haklı davasındaki sarsılmaz gücünü dünyaya kanıtladı.
Vatan Savaşı’nın dönüm noktası, Azerbaycan ordusunun Şuşa şehrini kurtarışı oldu. 8 Kasım sabahı, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Şehitler Hiyabanı’ndan yaptığı tarihi konuşmada, “Şuşa azad edildi! Biz Şuşa’ya döndük! Bu tarihi zaferi savaş meydanında kazandık” diyerek müjdeli haberi halkına duyurdu. Şuşa’nın kurtuluşu, savaşın sonucunu kesin olarak belirledi ve Ermenistan, 10 Kasım’da yenilgiyi kabul ederek ateşkes anlaşmasını imzalamak zorunda kaldı.
Bu anlaşmayla Ermenistan ordusu, Ağdam, Kelbecer ve Laçin bölgelerini Azerbaycan’a geri verdi. Böylece, 44 gün süren kanlı çatışmaların ardından 5 şehir, 4 kasaba ve 286 köy, Azerbaycan’ın kontrolüne geçti. Azerbaycan ordusu, dünyanın modern savaş tarihinde benzeri görülmemiş bir başarıya imza attı ve Ermenistan’ın direniş gücünü tamamen çökertti.
Vatan Savaşı’nın kazanılmasındaki en büyük etkenlerden biri, Azerbaycan halkının ordusuyla sergilediği sarsılmaz birlik ve beraberlik oldu. Sadece cephe hattında değil, Azerbaycan’ın dört bir yanında ve yurtdışında yaşayan soydaşlarımız da bu mücadeleye destek verdi. Azerbaycan halkı, etnik ve dini farklılık gözetmeksizin vatan toprağı uğrunda tek yürek oldu. Bu kararlılık ve azim, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in deyimiyle “Demir Yumruk” olarak simgeleşti.
Diplomasi sahasında da önemli adımlar atıldı. Cumhurbaşkanı Aliyev, savaş süresince uluslararası medya kuruluşlarına verdiği 30’dan fazla röportaj ile Azerbaycan’ın haklı davasını dünya kamuoyuna duyurdu. Bu süreçte, Azerbaycan medyası ve özellikle AZERTAC haber ajansı, savaşı profesyonelce ele alarak tüm gelişmeleri dünya ve Azerbaycan kamuoyuna hızlı ve doğru bir şekilde aktardı.
Vatan Savaşı’nda 2 bin 900’den fazla Azerbaycan askeri ve subayı şehit düştü. Gazilerimiz ve şehitlerimizin bu kahramanlığı, Azerbaycan devleti ve halkı tarafından yüksek bir onurla anılıyor. Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in 2 Aralık 2020’de imzaladığı kararname ile 27 Eylül, Vatan Savaşı’nda canlarını feda eden şehitlerimizi anmak için Anma Günü olarak kabul edildi.
Şehitlerin aziz hatıralarını yaşatmak amacıyla, Bakü’de bir Vatan Savaşı Anıt Kompleksi ve Zafer Müzesi’nin temeli atıldı. Bu zafer, sadece Azerbaycan’ın toprak bütünlüğünü yeniden kazanmakla kalmadı, aynı zamanda Azerbaycan’ın bağımsızlık tarihine de şanlı bir sayfa ekledi. Bugün, halkımızın azmi, devletin gücü ve ordumuzun kahramanlığı, Azerbaycan’ın bölgede uzun vadeli barışı, istikrarı ve güvenliği sağlamasında en önemli teminat olmuştur.
Azerbaycan halkı, vatan uğruna canlarını feda eden kahramanlarını hiçbir zaman unutmayacak. Onların kanıyla sulanmış bu topraklar, gelecek nesiller için barış ve refah içinde büyüyecek. Bugün, Anma Günü vesilesiyle, sadece geçmişin kahramanlarını hatırlamıyoruz; aynı zamanda barış dolu, özgür ve güçlü bir Azerbaycan için verilen mücadelenin mirasını da onurlandırıyoruz.
Bu zaferin hatırası, Azerbaycan'ın bağımsızlığı ve toprak bütünlüğü için verilen mücadelede bir sembol olarak ilelebet yaşayacak. Şehitlerimizin ruhu şad olsun; gazilerimize minnettarız!
Ali Hamzehzadeh (Əli Həmzəzadə)