Sabiha Rıfat Gürayman (1910-2003)
Sabiha Rıfat Hanımın çocukluk yılları Kurtuluş Savaşı’nın zor günlerinde geçti. 1927’de Yüksek Mühendis Mektebi’nde (bugünkü İstanbul Teknik Üniversitesi) başladığı lisans eğitimini 1933 yılında bitirerek Türkiye’nin ilk kadın inşaat mühendisi oldu. 1934-35 yıllarında Ankara-Beypazarı yolunda yer alan ve halen ona atfen “Kız Köprüsü” diye bilinen köprünün yapımında görev aldı. 1935 yılında Bayındırlık Bakanlığı Teşkilat Kanunu ile kurulan Yapı ve İmar İşleri Reisliği’nde görevlendirildi.
Sabiha Rıfat Hanım, 1939’da yüksek mühendis Remzi Gürayman ile evlendi. 1941’de Koordinasyon Bürosu’nun ve TBMM’nin inşaatının kontrol şefliğini yaptı. 1945’te ise Anıtkabir’in inşaatında görevlendirildi.
Büyük bir hayranlık ve minnetle andığı Atatürk’e olan borcunu, Anıtkabir inşaatındaki göreviyle ödediğini ve meslek yaşantısının en önemli eseri olarak gördüğünü her zaman dile getirdi.
Sabiha Gürayman, aynı zamanda sosyal yaşamda da kalıcı izler bıraktı. Fenerbahçe Spor Kulübü’nün ilk kadın voleybol oyuncusu olmakla beraber erkek takımında oynayan ilk kadın sporcu oldu.
Atatürk’ün Anıtkabir’e nakil töreninden bir süre sonra Milli Eğitim Bakanlığı’nda görevlendirilen Sabiha Gürayman, bu bakanlığın Yapı ve İmar İşleri Reisliği’nde Teknik Müşavirlik kadrosuna getirildi ve bu görevinden 1963’te kendi isteğiyle emekli oldu.
1993’te eşinin ölümünün ardından İzmir’e taşındı ve çalışma hayatında elde ettiği tüm mal varlığını, İstanbul Teknik Üniversitesi Vakfı ile Fevzi Akkaya Temel Eğitim Vakfı’na bağışladı. Bu vakıflar aracılığıyla burslar vererek birçok şehit çocuğunun eğitim masraflarını karşılayan Gürayman, 7 Ocak 2003’te İzmir’de vefat etti. Sabiha Rıfat Gürayman’ın bir fotoğrafı yapımında görev aldığı Anıtkabir’e konuldu.
TOYŞAD olarak Sabiha Rıfat Gürayman’ı rahmet ve minnetle anıyoruz.
* Metni yazan Havva Turan’a teşekkür ederiz.