Gavi Aşı İttifakı, Çarşamba günü yaptığı açıklamada, Afrika'nın sıtmaya karşı mücadelesinde önemli bir dönüm noktasına ulaştığını, rutin bağışıklama programının ilk yılında kıta genelinde yaklaşık 10 milyon doz aşı uygulandığını doğruladı.
Sivrisinek kaynaklı bir hastalık olan sıtma, Afrika'da önde gelen ölüm nedenlerinden biri olmaya devam ediyor ve her yıl yaklaşık 600.000 can alıyor. Dünya Sağlık Örgütü'ne (WHO) göre, çocuklar özellikle savunmasızdır ve hastalıktan kaynaklanan ölümlerin çoğunu oluşturmaktadır.
Girişim, Gana, Kenya ve Malavi'de iki milyondan fazla çocuğun RTS,S sıtma aşısıyla aşılandığı 2019'dan 2023'e kadar süren başarılı bir pilot aşamayı takip ediyor. Pilot aşama, ciddi vakalarda, hastaneye yatışlarda ve sıtmaya bağlı ölümlerde %13'lük bir azalmayla sonuçlanarak, WHO'yu küresel sıtma eradikasyon çabasının bir parçası olarak R21/Matrix-M aşılarının yanında RTS,S'yi önermeye yöneltti.
Pilot uygulamanın başarısı üzerine, rutin sıtma aşılaması 17 Afrika ülkesinde başlatıldı ve Kamerun, Ocak 2024'te programı uygulayan ilk ülke oldu. Aşı dağıtımını destekleyen Gavi, şu ana kadar 9,8 milyondan fazla dozun teslim edildiğini ve yaklaşık 5 milyon çocuğa kısmi koruma sağlandığını bildirdi.
Aşılama programı, en yüksek riskli popülasyonlara öncelik vererek her çocuğa dört doz uygulamayı hedefliyor. Kamerun'dan gelen erken sonuçlar, çocuk ölüm oranlarında bir azalma olduğunu göstererek cesaret verici. Gavi'nin İcra Kurulu Başkanı Sania Nishtar, sıtmanın her yıl 13.000'den fazla insanı öldürdüğü ve hastane ziyaretlerinin yaklaşık %30'unu oluşturduğu Kamerun gibi yüksek yüke sahip ülkelerde bu kazanımların önemini vurguladı.
Küresel sıtma vakalarındaki artışa rağmen — 2022'de 252 milyondan 2023'te 263 milyona — ölüm sayısı 2022'de 600.000'den geçen yıl 597.000'e hafifçe düştü. DSÖ bu ölümlerin yarısından fazlasını dört ülkeye atfediyor: Nijerya, Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Nijer ve Tanzanya. Beş yaş altı çocuklar orantısız bir şekilde etkileniyor ve Afrika'daki sıtma ölümlerinin %76'sını oluşturuyor.
Gavi, ileriye dönük olarak aşılama programını 2024'te sekiz Afrika ülkesine daha genişletmeyi ve 13 milyon çocuğu daha korumayı planlıyor. Kuruluş, 2030'a kadar 50 milyon çocuğu dört doz sıtma aşısıyla korumayı hedefliyor.
