1. Sayın Konsolos, Kendinizi tanıtır mısınız?
Ben, meslekten diplomatım ve Ukrayna Dışişleri Bakanlığı bünyesinde 20 yıldır görev yapıyorum. Türkiye, benim yabancısı olduğum bir ülke değil. İlk yurtdışı görevimi, 2007-2011 yılları arasında Ankara’da ifa ettim. 2023’ün Mart ayındaysa, Ukrayna’nın Antalya Konsolosu olarak göreve başladım. Burada, eşim ve iki çocuğumla birlikte ikamet ediyorum.
2. Ukrayna-Türkiye ilişkilerini Antalya özelinde anlatabilir misiniz?
Antalya ili, Ukrayna açısından, Türkiye’nin son derece önemli bir bölgesini teşkil ediyor. Biz, bu ilde, karşılıklı olarak çıkarlarımızın olduğu istisnasız her alanda işbirliğimizi aktif şekilde geliştirmek istiyoruz. Ukrayna’nın tam da bu şehirde bir konsolosluğunun olması, bunun kanıtıdır. Ukrayna’nın diğer diplomatik temsilcilikleri Ankara’da (Ukrayna Büyükelçiliği) ve İstanbul’da (Ukrayna Başkonsolosluğu) bulunuyor.
Belirtmek gerekiyor ki, bizim konsolosluğumuzun faaliyet bölgesinde, ikili bölgesel ilişkilerin kurulması ve geliştirilmesine ilişkin ilk belge, Odesa Ticaret ve Sanayi Odası ile Antalya Ticaret ve Sanayi Odası arasında 01 Ağustos 2000 tarihinde Odesa şehrinde imzalanmış olan İşbirliği Protokolü’dür. 2021 yılının Ekim ayındaysa, Truskavets ile Kemer yerel yönetimleri arasında, dostluk ve işbirliği (kardeşçe ilişkiler) anlaşması imzalandı. İşbirliğine ilişkin daha iki belgenin hazırlanması konusunda da gerek devlet bölgesel düzeyinde, gerekse de belediye düzeyinde aktif şekilde çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Halihazırda, Odesa Bölgesel Devlet Yönetimi (Bölgesel Askeri Yönetimi) ile Antalya Valiliği arasında, ticari-ekonomik, bilimsel-teknik ve kültürel işbirliğine ilişkin anlaşma ile, Lviv yerel özyönetim organları ve Antalya Belediyesi arasında dostluk ve işbirliği (kardeşçe ilşikiler) anlaşması konusunda projeler üzerinde çalışılıyor.
Çernigiv Sanayi ve Ticaret Odası ile Alanya Sanayi ve Ticaret Odası arasında işbirliği protokolü projesinin imzalanması imkanı inceleniyor. Maalesef, Rusya’nın silahlı saldırısı sebebiyle Ukrayna topraklarında çatışmaların sürmesinden ötürü, söz konusu projelerin üzerinde çalışılması konusu, bir miktar aksamış durumda. Fakat biz, bu savaşın sona ermesinden sonra Ukrayna ile Türkiye arasında işbirliğinin daha da hızlı bir tempo ile süreceğinden eminiz. Bu çerçevede, konut ve altyapı inşası, tarım, balıkçılık, teknopark faaliyetleri ve tabii ki, turizm alanlarında işbirlikleri, özellikle ilgi çekiyor. Ukrayna, Türkiye açısından, kendi üretimi olan malların satışı açısından cazip bir pazar olmaya devam ediyor.
2024’ün Şubat ayında, Ukrayna’nın Antalya Konsolosluğu’nun desteğiyle, Ukrayna Ticaret ve Sanayi Odası tarafından, Konsolosluğ’un faaliyet bölgesi dahilinde kendisinin Türkiye’deki temsilciliğinin faaliyete geçmesi kararı alınmış ve bu göreve ünlü Türk iş insanı Hasan Boydak atanmıştır.
Eğitim ve bilim alanlarında da işbirliğini geliştirmek istiyoruz. Ukrayna üniversiteleri ile Akdeniz Üniversitesi ve Bilim Üniversitesi arasında karşılıklı yarar sağlayacak işbirliği kurma imkanlarını araştırmaya devam ediyoruz.
3. Antalya’da yaşayan ne kadar Ukraynalı var? Bu vatandaşların sorunları var mı Antalya’da?
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verilerine göre, 1 Ocak 2024 itibariyle Türkiye Cumhuriyeti topraklarında kayıtlı ve yasal şekilde ikamet eden 40.483 Ukrayna vatandaşı bulunuyordu (2022’de 50.357, 2021 yılında ise 23.377 kişi idi). Bunların 19.914’ü (%49’u), Konsolosluğumuzun faaliyet bölgelerine giren illerde yaşıyordu. Daha somut olarak söylersek, 16.116 kişi Antalya ilinde, 1972 kişi Muğla ilinde, 1566 kişi Mersin ilinde, 228 kişi Adana ilinde, 18 kişi Karaman ilinde, 14 kişi de Burdur ilinde ikamet ediyordu. Sözü edilen bu kişiler, Türkiye Cumhuriyeti topraklarında, genelde mevcut oturum veya çalışma izinleri temelinde, Türk makamları tarafından verilen uluslararası savunma statüsü zemininde veya çifte vatandaşlık (Ukrayna ve Türkiye) temelinde bulunuyorlar.
Ayrıca, bulunduğumuz bölgede, az sayıda, Türkiye’ye 2022-2023 döneminde mülteci olarak gelmiş ve Türk yasalarının gereklerini yerine getirmemiş, dolayısıyla, bulundukları ülkenin vize ve göçmenlik rejimlerini ihlal eden Ukraynalı bulunuyor.
Diğer taraftan, bizim yapmış olduğumuz bir analiz, Ukraynalılar’ın Türkiye Cumhuriyeti’nde daimi ikamet etmeleri konusunda ilgilerinin giderek azaldığı konusunda düzenli bir trendin olduğunu ortaya koyuyor. Özel olarak belirtecek olursak, söz konusu veriler çerçevesinde, 2023 yılında Ukrayna vatandaşları tarafından 1720 adet taşınmaz malın satın alındığını, bunun, 2022 yılına göre 854 adet daha az olduğunu görüyoruz. Bu açıdan Ukraynalılar, Ruslar ve İranlılar’ın ardından, Türkiye’de gayrimenkule yatırım yapan yabancılar arasında üçüncü sırada yer alıyor.
Bu çerçevede ben, Ukrayna’nın, Rusya tarafından devletimize düzenlenen silahlı saldırı sonucunda geçici olarak yurtdışına çıkmak zorunda kalmış olan vatandaşlarının geri dönmesini istediğini ve bu kişilerin Ukrayna’ya dönmesi için gerekli şartları ve teşvik edici etkenleri oluşturma konusunda etkin bir çaba yürüttüğünü vurgulamak istiyorum.
Öyle sanıyorum ki, Antalyaspor futbol kulübünün takımına «Dinamo» Kyiv kulübünün oyuncusu Oleksandr Petrusenko’nun davet edildiğini öğrenmek, sizin okurlarınızın ilgisini çekebilir. Onun sayesinde Antalya futbol takımını gerek Türkiye’deki gerekse Avrupa’daki şampiyonluklarda yeni zirve noktalara ulaşacağına yönelik umudumuz büyük.
4. Ukrayna vatandaşlarının Antalya’da yaşama ve tatil yapmak için en önemli sebepleri nedir?
Antalya, uzun yılardan beridir, muhteşem tatil yerleri ve otellerdeki hizmet kalitesi sayesinde, Ukraynalılar’ın tatil yapma konusunda sevdikleri bir yer haline gelmiş durumda. Rusya Federasyonu’nun Ukrayna topraklarının tam ölçekli işgalinden önce, 2021 yılında, Türkiye’yi yaklaşık 2 milyon Ukraynalı turist ziyaret etmişti.
Günümüzde Antalya, kozmopolit bir şehir haline gelmiş ki bunun için Antalya Büyükşehir Belediyesi büyük çaba gösteriyor ve bu yönüyle, Ukraynalıları ve diğer milletlerden binlerce kişiyi cezbediyor. Burada, hem dinamik şekilde gelişmekte olan konforlu bir altyapı, hem bütün dünyaca bilinen tarihsel anıtlar var. Ayrıca Antalya, meşhur uluslararası fuar etkinlikleriyle, sanayi üretiminin artışıyla, iş dünyasının önemli bir merkezi haline geliyor. Pek çok Ukraynalı’nın Antalya’yı tercih etmesi önemli ölçüde, bu nedenden kaynaklanıyordu.
5. Birleşmiş Milletler tarafından koruma altında olan savaş mağduru Ukraynalı çocuk bulunuyor mu Antalya’da?
Rusya Federasyonu’nun Ukrayna topraklarının tam ölçekli işgali başlandıktan sonra 2022 yılının Şubat ayından itibaren Antalya’ya yaklaşık 1500 yetim çocuk ve Ukrayna’nın tehlikeli bölgelerinden olup anne-baba şefkatinden mahrum kalmış çocuk getirildi. Bu, İkinci Dünya Savaşı’ndan beri, en büyük sayıdaki çocuk tahliyesi idi. Bu çocukların Türkiye’de bulundukları ilk yıl, bunların barınması tamamiyle, Ukraynalı işadamı Ruslan Shostak’ın hayır kuruluşu tarafından karşılandı. Geçen yıl, masrafların büyük kısmını, Uluslararası Kızılhaç kuruluşu üstlendi. Bunun dışında, çok önemli miktarda yardım, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, UNISEF, Türkiye Kızılay Derneği ve ASAM gibi diğer hayır kuruluşları tarafından gösterildi.
Günümüzde, bu çocuklardan 150 kadar kalmış durumda ve bu çocuklar, Antalya- Beldibi’ndeki otellerden birinde ikameterini sürdürüyor.
Haber:Hasan Eryiğit
