İran’ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney’in etnik kökenine dair yıllardır süregelen tartışmalar yeniden alevlendi. Kimi çevreler onun “Fars” olduğunu kabul ederken, Türk dünyasında ise “Ayetullah Hamaney, aslında bir Azeri Türkü” iddiası sıkça dile getiriliyor. Peki bu iddialar neye dayanıyor?
Ali Hamaney’in akıcı bir şekilde Azerice konuşabildiği, kamuoyuna açık bazı konuşmalarında Azeri lehçesinde ifadeler kullandığı daha önce kayda geçmişti. Özellikle Tebriz ve Erdebil gibi Azeri nüfusun yoğun yaşadığı bölgelere yaptığı ziyaretlerde, Türk halkıyla kurduğu yakın temas dikkat çekmişti.
1939 yılında Meşhed şehrinde doğan Hamaney’in ailesi, İran’ın kuzeydoğusunda yer alan Bicnurd kökenli. Burası, Türkmen, Kürt ve Azeri Türklerinin iç içe yaşadığı çok kültürlü bir bölge. Bu coğrafi arka plan, onun etnik kökenine dair soruları yıllar içinde daha da artırdı.
Uluslararası basında, özellikle BBC Persian, Al-Monitor ve bazı akademik yayınlarda, Hamaney’in Türk kökenli olabileceği yönünde yorumlara rastlanıyor. Bu iddialar doğrudan Hamaney ailesi tarafından doğrulanmasa da, İran’da etnik kimliklerin resmi belgelerde yer almaması, konuyu her zaman spekülasyona açık kılıyor.
İran’da yaklaşık 30 milyon Azeri Türkü yaşıyor. Bu nüfusun siyasi ve kültürel etkisi, rejimin üst kademelerinde de kendini zaman zaman gösteriyor. Hamaney’in Türk kökenli olduğu iddiaları bu yönüyle, İran’ın çok katmanlı sosyal yapısını yeniden gündeme getiriyor.
Ayetullah Hamaney’in Türk olup olmadığına dair kesin bir belge bulunmasa da, kullandığı dil, coğrafi kökeni ve halkla kurduğu iletişim biçimi, bu iddiayı sadece bir söylenti olmaktan çıkarıyor.
Görünüşe göre bu “etnik sır” daha uzun süre tartışılmaya devam edecek.
