Canım Han Hacı, Doğu Türkistan’daki bağımsızlık hareketlerinde yer alan önemli bir liderdir. 20. yüzyılın başlarından itibaren Çin’in Doğu Türkistan üzerindeki baskıları artmış, özellikle 1949 yılında Çin’de Komünist Parti’nin iktidara gelmesiyle birlikte Doğu Türkistan halkı daha büyük bir zulümle karşı karşıya kalmıştır.
Mücadelesi
Bağımsızlık Hareketleri: Canım Han Hacı, Doğu Türkistan’ın Çin’in işgaline karşı verdiği bağımsızlık mücadelesinde yer aldı. Doğu Türkistanlı liderler, 1944 yılında Gulca merkezli İkinci Doğu Türkistan Cumhuriyeti’ni kurmuş, ancak bu devlet 1949’da Çin Komünistleri tarafından yıkılmıştı.
Çin Zulmüne Direniş: 1949’da Doğu Türkistan, Çin Halk Cumhuriyeti tarafından tamamen işgal edildi. Bu dönemde birçok Uygur ve Kazak lider ya öldürüldü ya da sürgüne gönderildi. Canım Han Hacı da bu mücadelede aktif bir rol oynadı ve Çin yönetimine karşı direnişini sürdürdü.
Esir Alınması: 4 Nisan 1951'de kol ve kafası kesilerek idam edildi. Bu dönemde Doğu Türkistanlı liderlere karşı ağır baskılar uygulanıyordu. Doğu Türkistan direniş hareketinin lideri Osman Batur'un sağ koluydu. 
Sonrası ve Mirası
Canım Han Hacı’nın esir alındıktan sonra başına ne geldiği konusunda kesin bilgiler azdır. Ancak, dönemin Çin yönetiminin Doğu Türkistan’daki liderleri genellikle idam ettiği ya da uzun yıllar hapiste tuttuğu bilinmektedir.
Onun mücadelesi, günümüzde hâlâ Doğu Türkistan davasını savunanlar tarafından hatırlanmakta ve anılmaktadır. Çin’in Doğu Türkistan üzerindeki baskıları devam etse de, Canım Han Hacı gibi liderler bölge halkının bağımsızlık mücadelesinin sembol isimleri arasında yer almaktadır.
Bu konuda daha fazla bilgi edinmek istersen, Doğu Türkistan’ın o dönemki siyasi hareketleri ve Çin’in bölgedeki politikaları hakkında daha derinlemesine bir araştırma yapabilirim.
#CanımHanHacı #DoğuTürkistan #OsmanBatur #FreeEastTurkestan