Haberi Sesli Oku

Çin Uygur edebiyatını siliyor!

Çin Uygur edebiyatını siliyor!

İşgal altındaki Türk yurdu Doğu Türkistan'da kültürel soykırım devam ediyor. Bu kapsamda Çin yönetimi, Uygur Türklerinin ünlü edebiyat dergilerinden olan “Bulaq Dergisi”, “Tanrı Dağı Dergisi”, "Târım Dergisi" ve daha nice Uygurca Dergileri Çin Komünist Partisinin (ÇKP) propaganda aracı haline getirdi.

Araştırmalarımıza göre, ilk sayısı 1980’lerde basılan ve Uygur halk edebiyatı ve klasiklerine odaklanan bu Dergide, "Klasik Edebiyatın Yeni Baharını karşılıyoruz!, Edebi Miras ve Vesikalar, Valili ve Onun Sefer Namesi, Mohakemetul Lughateyin’den Parçalar." gibi nadide serler verilirken, 2024 sayısında ise "Çin ulusunun Ortak Bilincini yaygınlaştırmak, Anarın tanesi gibi birleşmek,  Çin Ana vatanımız, Duan Wu bayramının ortaya çıkışı, Çin klasik eserlerinde hikayeler dizisi" vb. gibi tamamen Çin tarihine, Çin kültürüne ve ÇKP'nin sapkın ideolojilerine dair makalelerle dolu.

Ayrıca bütün dewrgilerdeki makalelerin tamamı Uygur Türkçesiyle yazılmış, ama Çinli kalemşorlar tarafından kaleme alınmış. Koca 35 milyonluk Uygur ulusundan tek bir Uygur edebiyatçı, veya araştırmacının makalesine yer verilmediği dikkatlerden kaçmadı.

UYGUR ŞİİRİNE YENİ BİR SOLUK GETİRMİŞTİ
Söz konusu dergi, daha önce Doğu Türkistan'daki genç Uygur Türkü yazarlarının Çağdaş edebiyatındaki önemli eserlerini ortaya koyan milyonlarca kitlesi bulunan Edebiyat- Sanat dergisiydi.
Özellikle de Tanrı Dağı Dergisi, yeni Uygur Gungga (Sis) Şiiri'nin en önemli temsilcisi olarak öncülük ederken, Uygur halkının kültürel kimliğini ve edebi mirasını yeniden keşfetme adına büyük bir rol üstlenmiş ve halk nezdinde saygınlık kazanmıştı.  Genç Uygur yazarlarının zengin anlatımlarını, çağdaş şiir anlayışı ve yaratıcı edebi ifadelerini ortaya koymalarına olanak sağlamıştı. 

 

Ancak derginin son sayılarında belirgin bir dönüşüm yaşanarak. Artık dergilerde yalnızca Çinli kalemşorların yazılarının, Uygur Türkçesine çevrilmiş halleri yer alıyor. Dahası Tanrı Dağı dergisi, direkt Çince basılmış durumda. 

 "Târım", “Bulaq”, “Tanrı Dağı” ve daha nice Uygurca dergilerdeki bu değişim, Uygur edebiyatının silinmeye yüz tuttuğunu gösteriyor. Çin yönetiminin, Uygur Türklerinin kültürel mirasına yönelik baskıları sadece edebiyatla sınırlı kalmıyor; aynı zamanda Uygur Türklerinin dini, kültürel ve dilsel kimliğini yok etmeye yönelik bir saldırı olarak devam ediyor.Uygur edebiyatının bastırılması, tarihi bir barbarlık olarak değerlendiriliyor. Uygur diasporası ise bu barbarca suçların hafızalarda yer etmesi için mücadele etmenin, insanlık adına önemli bir sorumluluk taşıdığını ifade ediyor.



Haber Editörü

Hakan Dikmen 1

hakandikmen30@gmail.com

Erzurum’un El sanatları ve sanatkârları için Başkan Sekmen elini taşın altına koyacak

TYB Erzurum Şubesinde “Eğitimde Hanımeller” farkı…

Erzurum TYB Kültür Pınarından bir damla daha…

TFF Amatör Futbol Direktörlüğü Kuruldu...

Erzurum’daki tarihi Taş Ambarlar’da yangın

KARS KAFKAS ÜNİVERSİTESİ HEYETİ, ATATÜRK ÜNİVERSİTESİNİN KALİTE VE AKREDİTASYON SÜREÇLERİNİ İNCELEDİ

ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ “YEŞİL ÜNİVERSİTE” BELGESİNİ TESLİM ALDI

Erzurum’un El sanatları ve sanatkarları için gereken ne ise onu yaparım…

Erzurum diye bir şehir var ama hastanesi yok…

Tren gelir hoş gelir…

Menopoz sürecinin zorlukları ele alındı

Bursa Büyükşehir'den miniklere vektörle mücadele dersi

Cinnah Genç Yazarlar ödüllerine kavuştu

Öğrenciler “Diplomasi360” İstanbul’da çeşitli kurumları ziyaret etti

Bursa İnegöl'de temizlik işleri personeline yalın temelleri eğitimi verildi

Diyarbakırlı öğrencilerden 'sıfır atık' farkındalığı

İstanbul Şile'de Valilik'ten 'Ödev Evi'

Sakarya'da 'eTwinning' ödül töreni gerçekleştirildi

Bursa'da 'Bozkırın Bilgesi Cengiz Aytmatov' konulu panel düzenlendi

ŞURA Gençlik, Spor ve Eğitim Politika Kurulu toplandı

Adıyaman’da rehine kurtarma tatbikatı - Videolu Haber

Bakanlık harekete geçti: Sosyal medyadaki taşınmaz/taşıt ilanlarına erişim engeli!

Cumhurbaşkanı Erdoğan'a üç Büyükelçi'den güven mektubu

Artvin Valisi Ergün, Fen Lisesi'ni ziyaret etti

A400M: Nam-ı diğer Koca Yusuf!

BURSA LÖDER’den lösemili çocuklara erken neşe

Kocaeli İzmit'te Kent Lokantaları yoğun ilgi görüyor

Muğla'da Başkan Aras yağış sonrası çözüm için sahada

Sevince Mağazası 3 bin 360 ihtiyaç sahibine hizmet verdi

Vali Sezer’den Edirnespor’a destek

Mardinli yazar Metin Aydın Anaokulu öğrencileri ile Buluştu

PAKA’dan Milli Takım’a 9 sporcu birden seçildi

Keşanspor Yalovaspor'a hazırlanıyor

Pilotaj ve Uçak Bakım Paneli düzenlendi

Muğla'dan vatandaşlara yeni yıl hediyesi: Buz pisti açılıyor!

Edirne Keşan'da 204 hayvan sahiplendirildi

Edirne'de başarılı firma onurlandırıldı

100 mezun genç için kariyer yolculuğu başlıyor

İstanbul'da 'Rıhtımda Yoga' kış sezonunda da devam edecek

Menopoz sürecinin zorlukları ele alındı

Edirne İpsala’da berber ve kuaförlere zam! Yeni yıl öncesi yürürlüğe girdi

İsmet İnönü Edirne’de anıldı

Hatice Zehra Ceylan, dünyanın gözünü Türkiye'ye çevirdi!

BESAŞ’tan besleyici ara öğün

Başkan Özel: ‘Gelişen ve büyüyen Yenişehir’e hazır olun’

Bursa Nilüfer’in Mahalle Komiteleri’nde yeni dönem

Yapı müteahhitlerin yeterlik standartları yükseltildi

Bursa Büyükşehir'den miniklere vektörle mücadele dersi

Bursa Osmangazi'de can dostlar sıcak yuvalara kavuştu

Bursa İnegöl İlçe Stadyumu zemini bakıma alındı

Yükleniyor