Erzurum Valisi Çiftçi’nin 9 Kasım 1877 Aziziye Destanı'nı

Anma Mesajı

Tarihimizin kaydettiği önemli dönüm noktalarından biri olan Aziziye Destanı, askerle omuz omuza vererek canlarını ortaya koyan Kahraman Erzurumlular tarafından Aziziye Tabyaları'nda yazılmıştır.

Bundan 147 yıl önce, tarihte "93 Harbi" olarak anılan 1877-1878 Osmanlı Rus Savaşı'nda Deveboynu yenilgisi üzerine Osmanlı ordusu, Erzurum Kalesi'ne çekilmek zorunda kalmıştı. Ruslar, Erzurum'u ele geçirmelerinin önündeki son engel konumundaki Aziziye ve Mecidiye Tabyaları için saldırmış ve Türk askerleri ile şiddetli bir çarpışma başlatmıştı. Saldırı neticesinde halk içindeki Ermenilerin desteğiyle 2 ve 3 numaralı Aziziye Tabyaları Rusların eline geçmiş, Aziziye 1 Tabyası Komutanı Yarbay Bahri Bey'in üstün cesareti ve askeri bilgisi sayesinde Ruslara teslim olmamıştır. Rusların tabyaları işgal ettiğini Ayaz Paşa Camii'nin müezzini Abdullah Efendi'nin çağrısı ile öğrenen Nene Hatun'un da aralarında bulunduğu vatanseverler; taş, balta ve kazma, kürek, satırla düşmanı püskürtmeyi başarmıştır. Rus askerinin sayısı ve silah teknolojisi konusundaki üstünlüğü kutlu ecdadımızın iman dolu cesareti ve yiğitliği karşısında tutunamamıştır. Tarihimize altın harflerle geçen bu mücadele, yıllarca iftiharla anacağımız Aziziye Destanı'nı bizlere armağan etmiştir.

Çetin muharebelerin yaşandığı Erzurum'da Rus ve Ermeni birliklerine karşı kahramanca mücadele vermiş olan ecdadımız, düşmanı Deveboynu'na doğru püskürtmüştür. Rus kuvvetlerinin geri çekilmesi, Erzurum halkı ve Osmanlı ordusu için moral kaynağı olmuş ve Sultan II. Abdülhamid Han, dönemin Erzurum Valisi'ne gönderdiği telgrafla, halkın kahramanlığını tebrik etmiştir.

"Benim evladım anasız büyür ama vatansız büyüyemez." diyen Nene Hatun'un ve binlerce adsız kahramanın azim ve kararlılığıyla düşmanı bozguna uğratan kahraman Erzurumlular, bağrından çıkardığı şanlı ordusunun imdadına yetişerek ülke savunması açısından Çanakkale Zaferi'ne adeta ön söz olmuştur.

"Yediden yetmişe, tek vücut, tek can; / Erzurum bir sevda, Erzurum vatan! / Taptaze bir yara gibi hep o kan, / Akıyor Erzurum tabyalarından." dizeleri ile duygularımıza en güzel şekilde tercüman olan şair, Anadolu topraklarındaki varlığımızın en önemli hususiyetlerinden birisinin birlik ve beraberliğimiz olduğunu hatırlatmaktadır.

Bu duygu ve düşüncelerle Türk tarihinin çeşitli dönemlerinde, milli bekânın muhafazası için emsalsiz sorumluluklar üstlenmiş, en çetin imtihanları sabır ve vatanperverlikle geçmiş kahramanlık nişanesi aziz ecdadımızı hürmet ve rahmetle yâd ediyorum. 

Ruhları şad olsun.