Erzurum Valisi Mustafa Çiftçi’nin yayımladığı emir ve "Erzurum-Tarihin İzinde Ecdada Vefa Projesi" çerçevesinde, şehirdeki tabyalar gün yüzüne çıkarılıyor. Erzurum’daki 23 tabyadan birisi olan Büyük Palandöken Tabyası da; Sultan II. Abdülhamit döneminde 1888-1896 yılları arasında, 2 bin 850 metre yükseklikte Pasinler Ovası’nın güneybatı köşesinden başlayan ve batıya doğru devam eden Palandöken Dağları’nın arkasında kalan vadiyi kontrol altında tutmak için yapıldı.
Erzurum’un en büyük tabyası olan Büyük Palandöken Tabyası, karargâh, avlunun üç yanında sıralanan koğuş odaları, pusu odaları ve topçu odalarından oluşuyor. Odalara birbiri içerisinden geçiş sağlanabilirken odaların içerisinde havalandırma delikleri bulunuyor. Topçu odalarının ikisi, koğuş kısmının kenarlarında; üçü, dehlizlerin üzerinde yer alıyor. Koğuş odaları ile topçu odaları arasında merdivenle içten bağlantı sağlanmış, avludan tabyanın damına çıkan merdivenlerle de dıştan bağlantı kurulmuştur. Kapı ve pencere kemerlerinde düzgün kesme taş, duvarlarında moloz taş kullanılmıştır.
Mehmet Emin Kızılca
