Hayali "Ermeni soykırımı" fikrinin 1920'lerin başında ortaya atılmasının itibarı, Osmanlı İmparatorluğu'nda faaliyet gösteren diplomatlara ve Hıristiyan misyonerlere aittir. "Soykırım" kavramının uluslararası alanda ancak 1944'ten itibaren kullanılmaya başlandığı bilinmektedir. Hitler rejiminin Yahudilere karşı işlediği toplu katliamlara ilk kez soykırım denildi. Dünyanın dört bir yanında yankı bulan "Ermeni katliamları" iddialarının babası, artık 1913-1916 yılları arasında Osmanlı İmparatorluğu'nda görev yapan ABD büyükelçisi olarak kabul ediliyor. G. Morgenthau (1856-1946). Osmanlı İmparatorluğu'nun bölünmesiyle ilgilenen ABD Başkanı Woodrow Wilson, G. Morgenthau'yu büyükelçi olarak atarken şöyle demişti: "Yakında Türkiye denilebilecek bir yerden eser kalmayacak." G. Morgenthau İstanbul'a vardığında Ermeni ileri gelenleri ve komite üyeleriyle temas kurarak onları silahlı mücadeleye teşvik etti. Ermeni komite üyelerinden Arşak Şmavonyan'ı birinci yardımcısı ve tercümanı, Hakob Andonyan'ı ise sekreteri olarak atadı. Osmanlı'daki ABD Konsolosluğu'nun, Hıristiyan misyonerlerin, Ermeni komitelerinin uydurduğu yalanlar ve yayınladıkları iftira dolu yazılar, haber ajansları aracılığıyla anında dünya kamuoyuna ulaştırıldı. 1919 yılında ABD'ye dönen G. Morgenthau, bu hayali belgelere dayanarak "Büyükelçi Morgenthau'nun Anıları" adlı bir kitap yayınladı. Bu kitapta 600 bin ile 1 milyon arasında Ermeni'nin öldürüldüğünü ileri sürmüştür. O dönemde Türk Telgraf Ajansı müdürünün aslen Ermeni olduğu düşünülürse, Ermenilerin ve onların patronlarının dünya kamuoyunu ne kadar kolaylıkla yalan bilgilerle aldattıkları anlaşılabilir. 1919-1927 yıllarında ABD'nin Türkiye'deki Yüksek Komiseri Mark Bristol, hazırladığı raporda Morgenthau'nun Ermeniler için aracılık ettiğini ve katliamlarla ilgili bilgileri abarttığını belirtmiştir. Ermenilerin özünü iyi incelemiş olan M. Bristol, onları sefil, aşağılık, saygıyı hak etmeyen, ruhen yoksul bir ırk olarak nitelemiştir. Türkiye'de bulunduğu süre içerisinde Ermeni yalanlarının basın yoluyla dünyaya yayılmasını engellemeye çalıştı.

Mesleği avukatlık olan İngiliz James Bryce (1838-1922), Büyük Britanya Lordlar Kamarası üyesi ve Anglo-Ermeni Derneği başkanıydı. 1876 yılında Kafkasya'yı dolaştı. 1877 yılında J. Bryce, Londra'da “Transkafkasya ve Ağrı” adlı kitabını yayınladı. 1916 yılında ise “Belgeler Koleksiyonu” adı altında, “Osmanlı İmparatorluğu’nda Ermenilere Yönelik Tutum” adlı ciltlik bir kitap yayımladı. Kitapta, Hıristiyan misyonerler ve Hıristiyan devletlerin diplomatik temsilcileri tarafından uydurulan “Ermenilere yönelik kitlesel katliamlar” hakkında sahte belgeler yer alıyor.

Kurban VAHİDOV. Türk Dünyası Dayanışma ve Yardımlaşma Teşkilatı Azerbaycan Ülke Başkanlığının Basın ve Enformasyon üzre Başkan Yardımcısı. Araştırmacı-yazar