Libya'da mahsur kalan yüzlerce Somali göçmeni, hayal bile edilemeyecek zorluklarla karşı karşıya kalırken, birçoğu daha iyi bir gelecek arayışıyla Avrupa'ya göç etme kararlarından pişmanlık duyuyor.
Yoksulluk ve çatışmalardan kaçan bu gençler, tehlikeli bir yolculuğa çıktıklarında, kendilerini şiddet, açlık ve korku dolu bir kabusun ortasında buldular.
Trablus gibi şehirlerde, bu göçmenlerin çoğu, en savunmasız olanları sömüren "Magafe" olarak bilinen acımasız insan kaçakçılarının kurbanı oldu.
İşkence, gasp ve aç bırakma, kontrolleri altındaki insanlar için günlük olaylardır.
Daha iyi bir hayata dair umutları yıkılan birçok kişi artık Somali'ye geri dönmek için can atıyor.
Bu göçmenlerden biri de şu anda Trablus'ta mahsur kalan Abdirahman Ali Şeyh.
Yolculuğu, 2024 yılının Mart ayında Somaliland'ın başkenti Hargeisa'dan Avrupa'ya ulaşma hayalleriyle yola çıkmasıyla başladı.
Abdirahman bir röportajında, "Keşke hiç ayrılmasaydım," diye itiraf etti. "Şimdi evimin değerli olduğunu görüyorum. Memleketinizden daha iyi bir yer yok. Burada bulduğum tek şey acı."
Abdirahman da pek çok kişi gibi, kendisine Avrupa'ya güvenli bir geçiş vaat eden insan tacirleri tarafından kandırılmış, ancak bunun yerine acımasız çetelerin kontrolündeki bir sisteme teslim edilmiştir.
Libya'da yakalanıp tutuluyor, korkunç vahşet sahnelerine tanık oluyor.
Libya'daki insan ticareti ağı, ülkenin istikrarsızlığının yarattığı kaos ortamında gelişti.
Göçmenler korkunç koşullarda tutuluyor, işkenceye maruz kalıyor ve sıklıkla fidye için ailelerini aramaya zorlanıyor. Ödemeler yapılmazsa sonuçları ölümcül oluyor.
Abdirahman, Somali, Etiyopya ve diğer Afrikalı göçmenlerin tutulduğu gözaltı merkezlerindeki insanlık dışı muameleyi anlattı. “Yeryüzündeki cehennemdi. İnsanlar saatlerce dövülüyordu; bazen dayaklardan ölüyorlardı. Diğerleri ise sanki hayatları önemli değilmiş gibi çölde terk ediliyorlardı.”
İnsan tacirlerinin ailelerinden para koparmak için erkeklere, kadınlara ve çocuklara şiddet uyguladığı aşırı vahşete tanık oldu. "İnsanların sadece aileleri ödeyemediği için hayatlarını kaybettiklerini gördüm. Acı akıl almazdı."
İnsan hakları grupları, göçmenlerin birer meta gibi muamele gördüğü bu tür ihlaller konusunda endişelerini defalarca dile getirdi.
Birçoğu aylardır, hatta yıllardır esaret altında tutuluyor ve özgürlüğe kavuşma umutları çok az. Mayıs 2024'te Libya güçleri 107 göçmeni esaretten kurtardı, ancak binlercesi hala gözaltı kamplarında ve hayatları tehlikede.
Çok sayıda Somali göçmeni artık evlerine dönmek için yardım yalvarıyor.
Libya'daki Somali Büyükelçiliği, geri dönmek isteyenleri ülkelerine geri göndermek için çalışmalar yürütüyor ancak süreç yavaş işliyor.
Abdirahman bekleyenlerden biri. “Somali büyükelçiliğinden geri dönmeme yardım etmesini istedim. Deniyorlar ama bu yavaş bir süreç. Burada neredeyse açlıktan ölüyordum. Şimdi, memleketimin anlamadığım şekillerde zengin olduğunu görüyorum.”
Yolculuğun fiziksel ve duygusal bedeli birçok göçmeni hayal kırıklığına uğrattı. İnsan tacirlerinin zulmünden kurtulanlar derin yaralar aldı.
Abdirahman artık Avrupa'ya ulaşma hayalini tehlikeli bir yanılsama olarak görüyor. "Avrupa'nın daha iyi bir hayat sunacağına inanıyordum, ancak Somali'den ayrılmak hayatımın en büyük hatasıydı.
Beni neyin beklediğini bilseydim kalırdım." Libya'daki Somali göçmenlerinin durumu, Kuzey Afrika genelindeki daha geniş bir krizin parçasıdır.
Somali, Etiyopya ve Sudan'daki çatışmalardan kaçan birçok insan, yıllardır süren savaşın harap ettiği Libya'da mahsur kalıyor.
BM ve çeşitli STK'lar da dahil olmak üzere uluslararası kuruluşlar Libya'daki insan hakları ihlallerini kınadı, ancak durum hala vahim ve insan tacirleri cezasız kalmaya devam ediyor.
Abdirahman gibi bazıları elçilik desteğiyle geçici bir güvenlik bulurken, sayısız kişi hâlâ insan tacirlerinin insafına kalmış durumda.
Birçokları için Avrupa'ya ulaşma hayali, çaresiz bir hayatta kalma mücadelesine dönüştü.
Abdirahman'ın hikayesi bir dayanıklılık hikayesi ama aynı zamanda başkaları için bir uyarı niteliğinde. "Somali'den ayrılmayı düşünen birine tek bir şey söyleyebilseydim, o da kalmak olurdu. Riske değmez. Keşke ayrılmadan önce bunu bilseydim."