Azerbaycanlı Bolşevik devrimci, yazar, yayıncı, politikacı ve devlet adamıydı. Kızıl Ordu'nun Azerbaycan'ı işgalinden sonra, Mayıs 1920'de kurulan Sovyet Azerbaycanı hükûmetinin başına geçti ve bu görevini yaklaşık bir yıl sürdürdü. Daha sonra Transkafkasya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti yürütme konseyi başkanlığına seçildi. Ayrıca 30 Aralık 1922'den öldüğü güne kadar Sovyetler Birliği Merkez Yürütme Kurulunun parti başkanı olarak görev yapmıştır.
Neriman Nerimanov, 14 Nisan 1870 yılında Tiflis'te yoksul bir aile çocuğu olarak doğmuştur. 1879-1885 yıllarında Müslüman Ruhani Okulu'nda, 1885-1890 yıllarında Gori şehrindeki Zakafkasya Öğretmen Lisesi'nde okudu.
1891 yılında Bakü'ye gelen Nerimanov, özel bir erkek lisesinde edebiyat ve dil öğretmeni olarak çalıştı. 1895-1901 yılları arasında Neriman Nerimanov, geniş olarak edebi, sosyal ve siyasi faaliyetler yürütmüştür.
1902-1908 yıllarında Odesa Tıp Fakültesi'nde okudu. Tıp doktoru olarak Bakü Şehir Hastanesi'nde çalışmaya başlayan Nerimanov sürüldüğü siyasi çalışmaları yüzünden polis takibine maruz kaldığı için 1909 yılında Tiflis'e kaçtı. Fakat Tiflis'te tutuklandı ve yedi ay hapis cezasına çarptırılan Nerimanov, iki yıl müddetle de Astrahan’a sürgün edildi.
1919 yılının Temmuz sonlarında Moskova’ya çağrıldı. Lenin’le ilk defa burada görüştü. 16 Mayıs 1920 günü Nerimanov Bakü’ye geldi.
Türk Kurtuluş Savaşı’na büyük destek verdi, Atatürk’le Nerimanov arasında son derece manevi yakınlık, dostluk ve kardeşlik ilişkileri kuruldu. Mustafa Kemal Paşa 1921 yılında Nerimanov’a bir mektup yazarak borç para talep etmişti. Nerimanov, derhal 500 kg. altın gönderdi.[1] Daha sonra Nerimanov Rusya’dan aldığı 10 milyon altın rubleyi Ankara’ya gönderdi. Bu yardımlarla savaş içindeki ülkenin durumunda belirgin bir düzelme oldu.[2] Bu çerçevede Azerbaycan hükümetinin TBMM hükümetine gönderdiği belli başlı yardımlar şöyledir:
Mayıs 1921 ile Ağustos 1921 arasında ayda 62 sistern petrol.
1922'de 9 bin tondan fazla kerosin ve 350 ton benzin.
1921'de 500 kilo altın, (TBMM, bunun 200 kilosunu bütçeye ayırmış, 300 kilosuyla silah ve mühimmat almıştır).
1921'de 30 sistern petrol, 2 sistern benzin ve 8 sistern yağ.[3]
1922 tarihinde Moskova’ya çağrıldı. 19 Mart 1925 akşamı aniden öldü. Mart’ın 23’ünde Kızıl Meydan’da Lenin Müzesi’nin yanında toprağa verildi
#NerimanNerimanov #Azerbaycan #TürkKurtuluşSavaşı
