Gerçek adı Pavlos Karahisaridis (sonradan Zeki Erenerol) olan Papa Eftim , Türk Kurtuluş Savaşı'nda Anadolu'daki Ortodoks Türklerin lideri olarak önemli bir rol oynamış din adamıdır. 1884 yılında Karahisar-ı Şarki'de (şimdiki Şebinkarahisar) doğmuş, 1968 yılında İstanbul'da vefat etmiştir.
Ne Yapmıştır?
Bağımsız Türk Ortodoks Kilisesi'ni Kurdu:
1922'de Yunanistan'a bağlı olan İstanbul Rum Patrikhanesi'nin Anadolu'daki Türk Ortodokslar tarafından temsil edildiğini savunarak Bağımsız Türk Ortodoks Patrikhanesi'ni kurdu.
Bu kilise, Türk işlemleri benimseyen Ortodoks Hıristiyanlar için bir merkez oldu.
Türk Kurtuluş Savaşı'nda Milli Mücadele'yi Destekledi:
Papa Eftim, Yunanlıların Anadolu'daki Rumları isyana teşvik ettiğini gördü ve buna karşı çıktı.
1919'da Mustafa Kemal ile temas kurarak, Anadolu'daki Türk Ortodoksları Millî Mücadele safına dikkat çekti.
Sivas Kongresi'nde ve TBMM'de "Biz Yunan değil, Türk'üz!" diyerek Türkiye'ye olan bağlılığını ilan etti.
Rum Patrikhanesi'ne Karşı Mücadele Verdi:
Yunanistan'ın kontrolünde olan Rum Patrikhanesi'ni Türk düşmanı bir yapı olarak gördü ve karşı mücadele etti ve Türklük için çalıştı.
1924'te Türk Ortodoks Patrikhanesi'nin resmi kurarak, İstanbul'daki Rum Patrikhanesi'ne karşı alternatif bir yapı oluşmuştur.
Türklük Açısından Önemi
Anadolu'daki Ortodoks Hıristiyanların Türkleştirmesini savundu.
Rumların her Ortodoks Hıristiyan'a ait olmadığını göstererek, din ile milliyetin farklı şeylerin olabileceğini kanıtladı.
Türk milliyetçiliğinin benimseyen bir Ortodoks olarak, Türkçü düşüncesinin sadece Müslümanlarla sınırlı olmadığını kanıtladı.
Hıristiyanlığın Türklerin korunmasına katkıda bulunması ve Yunanistan'ın Anadolu'yu tamamen Hıristiyanlaştırma planlarını bozdu.
Sonuç
Papa Eftim, Kurtuluş Savaşı'nda ve Cumhuriyet'in ilk yıllarında önemli bir figür olarak "Türklüğün Ortodoks direktörü" olmuştur. Onun çabaları sayesinde, Türkiye'de kalan Ortodoks topluluklarının Yunan etkisinden kurtulması sağlanmış ve bağımsız bir Türk Ortodoks Kimliği olmuştur.
#PapaEftim #TürkOrtodoksKilisesi #TürkKurtuluşSavaşı
