Pekin, Tayvan’a silah satışı konusunda Pentagon Şefi Austin ile görüşmeyi reddetti. Uzun süredir ABD, Çin ile olan askeri iletişimi düzeltmek isterken yaşanan olay, yeni bir gerilime işaret ediyor. Washington 3 hafta önce Tayvan’a 2 milyar dolarlık silah satışını onaylamıştı

CNN'in üst düzey bir ABD savunma yetkilisine dayandırdığı haberine göre, Çin Savunma Bakanı Dong Jun, ABD'nin Tayvan'a silah satışı konusunda Pentagon Şefi Lloyd Austin’in görüşme talebini, geri çevirdi.

İçeriği oku

Yetkili, “Austin, ABD ile Çin Halk Cumhuriyeti arasındaki askeri iletişim hatlarını korumak için uzun süredir devam eden çabanın bir parçası olarak Laos'taki ASEAN Plus savunma bakanları toplantısında Çinli mevkidaşı Dong Jun ile görüşmek istedi. Ancak Çin, Tayvan'a yakın zamanda yapılan silah satışını gerekçe göstererek bu teklifi kabul etmedi.” ifadelerini kullandı.

‘KARARLI KARŞI ÖNLEMLER’

Çin'in bu hafta Güneydoğu Asya'da düzenlenen bir konferans sırasında Savunma Bakanı Lloyd Austin ile görüşmeyi reddetmesi, iki ülkenin savunma liderleri arasındaki çalkantılı ilişkide son dönemeci işaret ediyor.

Austin, Çinli mevkidaşı Dong Jun ile görüşmek istedi. Ancak üst düzey bir savunma yetkilisi Laos'ta Austin'le birlikte seyahat eden gazetecilere yaptığı açıklamada, Çin'in yakın zamanda Tayvan'a yapılan silah satışını gerekçe göstererek teklifi kabul etmediğini söyledi.

ABD üç hafta önce Tayvan'a 2 milyar dolarlık bir silah satışını onaylamış ve bu satış kapsamında özerk bir yönetime sahip olan adaya ilk kez gelişmiş karadan havaya füzeler tedarik edilmişti. Çin satışı derhal eleştirdi ve egemenliğini savunmak için "kararlı karşı önlemler" alacağına söz verdi.

NANCY DÖNEMİNDEN KALAN GERGİNLİK

Çin'in Laos'taki toplantıyı reddetmesi, ABD Başkanı Joe Biden ve Çin Devlet Başkanı Xi Jinping'in Biden yönetimindeki son toplantıları için Peru'da bir araya gelmelerinden birkaç gün sonra geldi. Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan toplantının "samimi, yapıcı [ve] geniş kapsamlı" olduğunu ancak Biden'ın Çin hükümeti ile yeni gelen Trump yönetimi arasında bir kanal görevi görmeyeceğini söyledi.

Çin’in, toplantıların ve iletişim hatlarını iptal etmesi ABD'ye karşı hoşnutsuzluğunu göstermenin bir yolu olarak başvurduğu bir yöntem. Dönemin Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi'nin 2022'de Tayvan'ı ziyaret etmesinin ardından Çin, askeri konular ve iklim de dahil olmak üzere ABD ile bir dizi iletişim hattını kesmişti.

Çin, Washington'un bu adımını Tayvan ayrılıkçılığına destek olarak görerek ziyareti kınadı ve geniş çaplı askeri tatbikatlar düzenledi. Bu ret kararı, iki ülke arasında son bir yıl içinde askerden askere iletişimde görülen iyileşmenin ardından geldi.

İLK KEZ MAYIS’TA BİR ARAYA GELMİŞLERDİ

ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin ve Çinli mevkidaşı Savunma Bakanı Dong Jun, 31 Mayıs’ta Singapur'da ilk kez bir araya gelmişti. Yıllık Shangri-La savunma diyaloğu çerçevesinde yapılan toplantıda, resmi angajmanı "olumlu, pragmatik ve yapıcı" olarak nitelendiren Çin askeri sözcüsü Kıdemli Albay Wu Qian'a göre görüşme yaklaşık 75 dakika sürdü.

Wu görüşmeden kısa bir süre sonra gazetecilere yaptığı açıklamada, iki tarafın da gelecekte daha fazla iletişim ve görüş alışverişinde bulunma konusunda mutabık kaldığını sözlerine ekledi. Bu, Pelosi’nin ziyaretinden sonra yapılan ilk görüşme olmuştu.

ORTAK KILIÇ 2024B

Çin, Tayvan Başkanı’nın Pekin'in egemenliğine karşı açıklamalarından sonra ocak ayında “cezalandırma” olarak nitelendirdiği büyük bir hava ve deniz tatbikatı yapmıştı. Tayvan'a bakan güney Fujian eyaleti kıyılarında canlı ateş tatbikatı düzenlendi. Deniz Güvenliği İdaresi'nden yapılan açıklamaya göre, canlı ateş tatbikatı Pingtan adaları yakınlarında gerçekleşti.

Çin Halk Kurtuluş Ordusu (ÇHKO) Doğu Harekât Komutanlığı Sözcüsü Li Xi, ÇHKO’nun 14 Ekim’de kara kuvvetleri, donanması, hava kuvvetleri, roket kuvvetleri ve diğer güçleri seferber ederek, Çin’in Tayvan Boğazı, Tayvan Adası’nın kuzey, güney ve doğu bölgelerinde Ortak-Kılıç 2024B tatbikatı düzenlendiğini açıkladı.

Tatbikatın harekât komutanlığının ortak muharebe kabiliyetini test etmeyi amaçladığını söyleyen Li Xi, aynı zamanda sözde Tayvan bağımsızlığını amaçlayan ayrılıkçı güçlere karşı güçlü bir caydırıcı, ulusal egemenliği ve ulusal birliği korumak için meşru ve gerekli bir eylem olduğunu ifade etti.