TCG Dumlupınar (D-6), Türk Donanması'na 16 Kasım 1950 - 4 Nisan 1953 tarihleri arasında hizmet etmiştir. 4 Nisan 1953 günü I. İnönü denizaltısı ile Akdenizdeki NATO Blue Sea tatbikatından dönerken 86 kişilik mürettebatı ile deniz kazası sonucu batan Türk denizaltısıdır.
USS Blower
ABD Deniz Kuvvetleri için 1944 yılında Electric Boat Co. Groton Connecticut tarafından üretilen Balao sınıfı denizaltının ilk adı USS Blower (SS-325)’dır. Pearl Harbor’a 16 Aralık 1944 tarihinde gelen denizaltı yapılan tamirat ve bakımların ardından II. Dünya Savaşı sırasındaki ilk devriye görevine 17 Ocak 1945 günü çıkar. Cava Adası ve Güney Çin Denizinde üç ayrı devriye görevini tamamlayarak 28 Temmuz 1945 günü Avustralya’daki Fremantle limanına demirler. Eylül 1945'te Mariana Adaları bölgesinde tatbikatlara katılır. 1946-1949 yılları arasında Pasifik Filosuna bağlı kalır. Ağustos-Eylül 1948 arasında Alaska’daki radar ve sonar tatbikatlarına katılır. 1950 yılında Atlantik Filosuna devredilen denizaltı 3 Mart günü Philadelphia’ya gelerek bakıma girer. 27 Eylül tarihinde Connecticut’a gelen denizaltıda Türk Deniz Kuvvetleri personeli eğitim görür. 16 Kasım 1950 günü ABD envanterinden çıkartılan denizaltı ABD-Türkiye arasındaki Ortak Savunma Destek Yasası kapsamında Türk Deniz Kuvvetlerine devredilir ve TCG Dumlupınar adını alır.[1]
Dumlupınar faciası
1953 yılında, 3 Nisan'ı 4 Nisan'a bağlayan gece su üstünden seyrederken, saat 2.10 sularında Çanakkale Boğazı'ndaki Nara Burnu açıklarında Naboland adlı bir İsveç yük gemisiyle çarpıştı. Naboland, baş torpido dairesinin sancak tarafından Dumlupınar'a çarpmıştı. Çarpışmanın şiddetiyle Dumlupınar'ın güvertesinde bulunan 8 kişi denize düştü. 8 kişiden 2 si pervaneye takılarak, biri boğularak yaşamını yitirdi.
Olay yerine ilk olarak Gümrük Motoru geldi. Sağ kalan 5 kişi, Gümrük Motoru tarafından Çanakkale'ye götürülerek hastaneye yatırıldı. Denizaltı öylesine hızlı batmıştı ki geminin içindeki 81 kişiden yalnızca 22'si kıç torpido dairesine sığınabilmişti. Burada mahsur kalan 22 kişi battı şamandırasını su yüzüne fırlattılar. Güneşin doğmasıyla birlikte civarda dolaşan balıkçı tekneleri tarafından şamandıra görüldü. Gümrük Motoru derhal şamandıranın yanına geldi. Gümrük Motorunun ikinci çarkçısı Selim Yoludüz, şamandıradaki ahizeyi kaldırarak ve "Alo" diyerek cevap bekledi. Denizaltıdan cevap veren Astsubay Selami Özben; elektriğin kesik olduğunu, geminin sancak tarafına 15 derece yatık olduğunu, kıç torpido dairesinde 22 kişi olduklarını bildirdi. Selim Yoludüz, Kurtaran gemisinin geleceğini söyledi. Saat 11.00 sularında Kurtaran olay yerine geldi. 72 saat boyunca çalışmalar durmaksızın sürdü. Fakat boğazdaki şiddetli akıntı nedeniyle çalışmalar sonuçsuz kalıyordu. Artık denizaltıdakiler için umutlar kesilmişti.
Denizaltıda ölen 81 kişi her yılın 4 Nisan günü anılır.[2]
TCG Dumlupınar'da Hayatını Kaybeden Denizciler
Denizaltı Filosu Brovesi
Subaylar
Komodor Kurmay Albay Hakkı Burak
Makine Kıdemli Yüzbaşı Naşit Öngören
Makine Yüzbaşı Affan Kayalı
Güverte Üsteğmen İsmail Türe
Makine Üsteğmen Fikret Coşkun
Güverte Teğmen Bülent Orkunt
Güverte Teğmen Macit Şengün
Makine Asteğmen Ahmet Er
Astsubay Kıdemli Başçavuşlar
Astsb. Kd. Bçvş. Ali Tayfun
Astsb. Kd. Bçvş. Emin Akan
Astsb. Kd. Bçvş. Mehmet Denizmen
Astsb. Kd. Bçvş. Ömer Öney
Astsb. Kd. Bçvş. Sait Yıldırım
Astsb. Kd. Bçvş. Şevki Özsekban
Astsb. Kd. Bçvş. Hasan Tahsin Cebeci
Astsb. Kd. Bçvş. Mehmet Fidan
Astsubay Başçavuşlar
Astsb. Bçvş. Cemal Kaya
Astsb. Bçvş. Cemaleddin Denizkıran
Astsb. Bçvş. Hüseyin Uçan
Astsb. Bçvş. Kemal Acun
Astsb. Bçvş. Naci Özaydın
Astsb. Bçvş. Salahaddin Çetindemir
Astsb. Bçvş. Zeki Gider
Astsb. Bçvş. Sabri Gudeberk
Astsb. Bçvş. Ulvi Erhazar
Astsb. Bçvş. Fevzi Gürsan
Astsubay Çavuşlar
Astsb. Çvş. Bahri Sertesen
Astsb. Çvş. Hamd Reis
Astsb. Çvş. İbrahim Altıntop
Astsb. Çvş. İhsan Aral
Astsb. Çvş. İhsan Coşkun
Astsb. Çvş. İhsan İçdemir
Astsb. Çvş. Mehmet Ali Yılmaz
Astsb. Çvş. Mustafa Doğan
Astsb. Çvş. Necdet Yaman
Astsb. Çvş. Samim Nebioğlu
Astsb. Çvş. Selami Özben
Astsb. Çvş. Şaban Mutlu
Astsb. Çvş. Tuğrul Çabuk
Astsb. Çvş. Zeki Açıkdağ
Mükellef Çavuşlar
Çvş. Ramazan Yurdakul (Rizeli)
Çvş. Veysel Saygılı (Karasulu)
Mükellef Onbaşılar
Emin Süzen (Bodrumlu)
Mehmet Kızılışık (Bodrumlu)
Murat Yıldırım (Trabzonlu)
Niyazi Giritli (Milaslı)
İbrahim İşlemeci (İstanbullu)
Züğfer Ceylan (İstanbullu)
Erler
Ahmet Günal (Lapsekili)
Ahmet Özkaya (İnebolulu)
Ali Aslan (Edremitli)
Ali Kökçü (Bigalı)
Bekir Sarı (Şileli)
Enver Uçar (Çanakkaleli)
Feridan Kırcalı (İzmirli)
Fikri Ulaştırıcı (Tekirdağlı)
Galip Yılmaz (Giresunlu)
Hasan Arslan (Çarşambalı)
Hasan Bozoğlu (Çanakkaleli)
Hasan Kelleci (Göreleli)
Hüdai Çağdan (Çorlulu)
Hüseyin Kayan (Bartınlı)
Hüseyin Sayım (Bigalı)
İbrahim Aksoy (Bursalı)
İsmail Özdemir (Ordulu)
Kadir Demiroğlu (Lapsekili)
Kenan Odacıoğlu (İzmirli)
Mehmet Aydın (Rizeli)
Mehmet Demir (Giresunlu)
Mehmet Demirel (Çanakkaleli)
Murat Suyabatmaz (İnebolulu)
Mustafa Özsoy (Sökeli)
Mustafa Taşçı (Bartınlı)
Necati Kalan (Foçalı)
Nurettin Alabacak (Antalyalı)
Nuri Acar (Marmarisli)
Ömer Yalçın (Bandırmalı)
Ülfeddin Akar (Lapsekili)
Yusuf Demir (Sürmeneli)
Tarık Gediz (Yozgat)
#TCGDumlupınar #DumlupınarDenizaltısı #DumlupınarFaciası