Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Ulu Önder Atatürk’ün annesi Zübeyde Hanım’ın vefatının yıldönümünde, kendisini minnetle ve rahmetle anıyoruz.
Zübeyde Hanım 1857’de Lankaza’da doğmuş, çocukluk ve gençlik yılları burada ailesi ile birlikte geçmiştir. Babası “Hacı Sıtkı” ailesinden Feyzullah Efendi’dir.
Osmanlı Arşivinde tespit edilen belgelerden Atatürk’ün hem annesi Zübeyde Hanım hem de babası Ali Rıza Efendi tarafının en az dört nesil Selanik’te ikamet etmiş oldukları anlaşılıyor.
Sofizadeler olarak bildiğimiz Zübeyde Hanım’ın babası Feyzullah Ağa’nın ailesinin aslında, Osmanlı Arşivi belgelerinde yer alan (Nüfus ve Temettuat defterlerinde), “Nakibzadeler” olduğu anlaşılıyor.
Nakip, “şeyh yardımcısı” demektir. Şer’i mahkemelerde görev yapan kişilere kadı, şeyhülislam vs. ye de nakib denilmekteydi.
Zübeyde Hanım’ın memleketi olan Selanik’in Kozana Vilayeti Kayalar / Kocacık / Cuma ilçesi Baraklı köyü (köyün yerleşim alanı ve çevresinde) günümüzde kömür çıktığından köy kaldırılmış durumdadır.
Bu aile Sarıgöl’den göç ederek Selanik’e gelmişlerdir. Vodina kazasının batısında Sarıgöl nahiyesinde 16 köyden ibaret olan bu nahiye ahalisi Makedonya ve Tesalya’nın fethinden sonra Konya civan ahalisinden Osmanlı Hükümetinin sevk ve iskan ettiği Türklerdendir. Konya-Karaman bölgesinden geldiklerinden dolayı Rumeli’de “Konyarlar” olarak da anılmaktadırlar.
Zübeyde Hanım 1919’da Anadolu’ya geçen Mustafa Kemal Paşa için, halife ve padişah tarafından verilmiş olan idam kararının infaz edildiğini zannetmiş ve bu kendisini felce uğratmıştı.
Daha sonra Ankara’ya yerleşti ancak; bu şehrin sert iklim koşulları sağlığını etkileyince tedavi amacıyla 18 Aralık 1922’de İzmir’e gitmişti.
Son günlerini Latife Hanım Köşkünde geçiren Zübeyde Hanım, 14 Ocak 1923’te 66 yaşında vefat etti.
12 gün sonra annesinin mezarını ziyaret edebilen Mustafa Kemal Paşa, bir müddet sessizce bekledikten sonra duygu yüklü bir konuşma yapmıştır.
Kaynak: Mehmet Ali Öz - Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün Soy Kütüğü
#TOYŞAD
