Libya iç savaşında batıdaki Ulusal Birlik Hükümeti'ni destekleyen Türkiye, son dönemde doğudaki Hafter güçleriyle sıcak ilişkiler kuruyor. İşbirliğinin son meyvesi 10 sene önce askıya alınan Bingazi uçuşlarının yeniden başlatılması oldu.

Türkiye, Libya'nın doğusunu kontrol eden General Halife Hafter'in Başkomutanlığını yaptığı Tobruk hükümeti ile ilişkileri güçlendiriyor. Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, Türk Hava Yollarının (THY) Libya'nın Bingazi kentine yönelik seferlerine salı günü itabarıyla yeniden başladığını belirtti. Bakan, "Haftada 3 seferle yolcularımızı Bingazi'ye taşıyacağız." diye ekledi. THY, Bingazi seferlerini 5 Ocak 2015'te askıya almıştı.

TABLO DEĞİŞİYOR

Türkiye uzun yıllar boyunca Hafter'in güçlerine karşı Libya'nın batısındaki Ulusal Birlik Hükümeti'ne destek oldu. Sağladığı askeri destek ve yardımlarla ülkedeki iç savaşın seyrini değiştirdi. Ancak 2024 yılı Ankara ile Tobruk hükümetinin ilişkileri normalleştirmesine tanık oldu.

Nisan ayında doğudaki yönetim tarafından atanan Libya Kalkınma ve Yeniden Yapılanma Fonu Genel Müdürü ve General Hafter'in oğlu Belkasım, Bingazi kentinde çeşitli projelerin hayata geçirilmesi için Türk şirketleri ile iş sözleşmeleri imzaladı.

HAFTER'İN OĞULLARI VE ANKARA

Belkasım Temmuz ayında Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ile de görüştü. Fidan, Ankara'nın Libya'nın doğusuyla ilişkilerinin çok iyi gittiğini ve Halife Hafter ve oğullarıyla iletişim halinde olunduğunu doğruladı. Kuzey Afrika ülkesinin nasıl birleştirilebileceğine dair Mısır, Birleşik Arap Emirlikleri ve Katar'la yapılan görüşmelere atıfta bulundu.

Halife Hafter'in Kara Kuvvetleri Kurmay Başkanlığı görevini yürüten oğlu Saddam Hafter Ekim ayında Türkiye'ye geldi. İstanbul'da düzenlenen SAHA EXPO 2024 Uluslararası Savunma, Havacılık ve Uzay Sanayi Fuarı'nı ziyaret eden Saddam Hafter burada Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler ile de bir araya geldi.

ASKERİ TEMAS

Kasım ayındaysa Tobruk hükümeti, Türk yetkilileri ağırladı. Hafter güçlerinin Genel Komutanlık Genel Sekreteri Hayri el-Tamimi, Libya'daki Türk askeri ataşesi ve beraberindeki heyeti, Bingazi'nin Rajma kentindeki Hafter güçlerinin karargâhında kabul etti. El-Tamimi, görüşmede taraflar arasında müşterek işbirliği yollarının ele alındığını açıkladı.

Ne olmuştu?

Libya'da Muammer Kaddafi dönemi sonrası başlayan karmaşık siyasi ve askeri süreç halen devam ediyor. Aralarında Türkiye'nin de olduğu bazı ülkeler ise uzun süredir söz konusu batı ve doğu yönetimlerini tek bir çatı altında birleştirmeye çabalıyor.

Türkiye 2015’te Birleşmiş Milletler tarafından tanınan Trablus hükümetine askeri destek verdi. Trablus ve Ankara arasında 27 Kasım 2019’da “güvenlik ve askeri işbirliği mutabakatı” imzalandı. Bu tarihten sonra Hafter güçleri ile sıcak çatışmaların tarafı olmuştu. İç savaş sürecinde Hafter yönetimi Türkiye bandrıalı gemileri vurma tehdidinde bulunmuş, bölgedeki Türk vatandaşlarını esir alacağını iddia etmişti.