Türkmenistan ile ilgili yanlış bilgilendirmeye karşı mücadele

Derya Soysal

Orta Asya uzmanı Derya Soysal’ın Türkmenistan’ın tarafsızlık politikasını ve Barış Yılı’nı kutladığı paylaşımının ardından bu video sosyal medyada büyük ses getirdi.

Derya Soysal’ın Türkmenistan tarafından ilan edilen Barış Yılı hakkında yaptığı video paylaşımının altına Nigar Ogeday adında bir gazeteci, X platformunda şu yorumda bulundu:

“Keşke insanlar dinlese ve okusa. Maalesef, bizim insanlarımız dinlemeden veya okumadan fikirlerini dile getirmeyi seviyor. Türkmenistan’ın kendisini bu iğrenç dünya oyunundan koruması için yapabileceği en iyi şey bu (bilgi videoları paylaşmak).”

Aslında, Derya Soysal Türkmenistan’ın bölgesel çatışmaların çözümünde ne kadar önemli bir rol oynadığını göstermeye çalışıyor.

Toshmuhammadov, M. (2004)’ün belirttiği gibi, Tacikistan’da yaşanan iç savaşın çözümü sırasında Türkmenistan çok önemli bir rol oynadı. 7 Ağustos 1993’te Türkmenistan Cumhurbaşkanı’nın temsilcisi bu konuda kilit görüşmelere katıldı. Türkmenistan bu iç savaşın çözümünde hayati bir rol üstlendi.

Bunun yanı sıra, barışçıl uzlaşma çabaları sadece Türkmenistan tarafından değil, aynı zamanda Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Konferansı (günümüzde AGİT) ve Ekonomik İşbirliği Teşkilatı (ECO) tarafından da desteklenmiştir.

Türkmenistan, Tacikistan iç savaşında (1992-1997) tarafsızlık politikasını benimseyerek, çatışmanın çözümünde önemli bir arabulucu rolü üstlendi. Aşağıda Türkmenistan’ın bu süreçteki rolü detaylı bir şekilde açıklanmıştır. Türkmenistan, iç savaş boyunca hiçbir tarafa destek vermeden tarafsız bir duruş sergiledi. Bu tutum, hem Tacik hükümeti hem de Birleşik Tacik Muhalefeti (BMT) tarafından güvenilir bir arabulucu olarak kabul edilmesini sağladı.

Türkmenistan, 1993’te Tacikistan hükümeti ve muhalefet temsilcileri arasında görüşmelere ev sahipliği yaparak, barış sürecine doğrudan katkıda bulundu. Türkmenistan, Tacikistan’daki çatışmanın barışçıl yollarla çözülmesi gerektiğini vurguladı ve bölgesel barış girişimlerini destekledi. 7 Ağustos 1993’te, Türkmenistan Cumhurbaşkanı’nın temsilcisi, Tacikistan’daki barış görüşmelerinde aktif bir rol oynadı. Bu toplantılar, barış sürecine önemli bir ivme kazandırdı.

İç savaş sırasında Tacik halkı büyük insani krizlerle karşı karşıya kalırken, Türkmenistan ekonomik ve insani yardım sağladı. Bu yardımlar arasında enerji tedariki ve temel ihtiyaç malzemeleri yer aldı. Bu destek, çatışma ortamında halkın ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik önemli bir katkıydı. Türkmenistan, barış çabalarını teşvik eden uluslararası ve bölgesel organizasyonlarla işbirliği yaptı. Bu çerçevede, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Konferansı (AGİT) ve Ekonomik İşbirliği Teşkilatı (ECO) gibi kuruluşlarla ortak çalışmalar yürüttü.

Sonuç olarak, Türkmenistan, Tacikistan iç savaşının çözümünde tarafsızlık politikasıyla, hem diplomatik hem de insani yardımlarla bölgesel istikrara katkıda bulundu. Bu çabalar, Türkmenistan’ın genel olarak barışçıl ve uzlaşmacı dış politika yaklaşımının bir yansımasıdır. Türkmenistan'ın Afganistan'a yardım koridorları sağlamak için yaptıklarından bahsetmiyorum bile.