Siirt İl Müftülüğü Fetva Kurulu Üyesi Murat Nergis, Kurban Bayramı öncesi kurbanlık hayvanlar ve kurban ibadetinin fıkhî hükümlerine dair açıklamalarda bulundu.
"Her hayvan kurban olmaz"
Her hayvanın kurban olarak kesilemeyeceğini ifade eden Nergis, “Kurban keserken dikkat edilmesi gereken hususlar vardır. Kurban edilebilecek hayvanlar koyun, keçi, inek, sığır ve devedir. Ancak horozdan kurban olmaz. Koyun, birinci yaşını doldurmuş ve ikinci yaşından gün almış olmalıdır. Sığır ve ineklerde ise iki yaşını doldurmuş ve üçüncü yaşa girmiş olmak şarttır. Deve ise altıncı yaşını doldurmalıdır. Kör, topal, uyuz gibi kusurlu hayvanlar kurban edilemez. Şafiî mezhebinde kulağından hiçbir parça eksik olmamalıdır. Hanefî mezhebinde ise kulağının üçte birinden fazlası gitmemiş olmalıdır. Çok zayıf ve kemikleri çıkmış hayvanlar da kurban için uygun değildir. Çünkü Cenâb-ı Allah’a hediye sunulacaktır.” uyarısında bulundu.
“Hâbil ve Kâbil kıssası bizim için bir örnektir”
Kurban ibadetinin Hâbil ve Kâbil kıssasında olduğu gibi samimiyetle yapılması gerektiğini vurgulayan Nergis, "Kur’an-ı Kerim’de Hâbil ve Kâbil kıssası bizim için bir örnektir. Kâbil, kıskançlık nedeniyle kardeşini öldürdü. Çünkü ikisi de Cenâb-ı Allah’a kurban sundu. Biri en güzel malını verdi, diğeri çürüğünü sunmaya kalktı. Allah en güzel olanı kabul etti. Bu kıssadan ders çıkarmalıyız; mallarımızın en güzelinden, sevdiğimiz şeylerden infak etmediğimiz sürece ‘birr’e, yani cennete ulaşamayız. Müslüman da bu bilinçle hareket etmelidir. ‘Ben kurban kesmeyeyim, sadece et dağıtayım’ denilemez, bu kurban yerine geçmez. Kurban bayramı dışında 10, 100 kurban kesmek, bayramın birinci günü kesilen kurbanın yerini tutmaz." dedi.
“Kurban Bayramı, vakti belirlenmiş bir ibadettir”
Kurban Bayramı’nın vakti belirlenmiş bir ibadet olduğunu hatırlatan Nergis, "Yer ve zamanı belli olan ibadetler vardır. Kurban Bayramı da bunlardan biridir. O vakit geldiğinde kurban kesilmelidir. Çünkü Allah, bazı ibadetlerin vakitlerini belirlemiştir. Müslümanlar olarak bu konuda hassas olmalıyız. Bugün Müslümanlar imkânı varsa kurbanını kesip dağıtmalıdır. Kurban üçe bölünebilir; bir kısmı kendisine, bir kısmı Müslüman kardeşlerine ve komşularına verilebilir. Hatta kurbanın sadece iç organlarından birkaç lokma almak ve geri kalanını tamamen dağıtmak daha faziletlidir. Fakirlerin, ihtiyaç sahiplerinin sevindirilmesi gerekir. Zenginler de sevinmelidir. Çünkü bu ibadet Allah için yapılır. Sonuçta Müslüman, ‘Ben Allah’ın emrini yerine getirdim, Rabbimi razı ettim’ diyerek sevinmelidir. En büyük sevinç budur; Allah’ı razı etmek." şeklinde konuştu.
“Kurbanın aslı Allah’ın emrini yerine getirmektir”
Bayramın birinci günü Cenâb-ı Allah’a en sevimli ibadetin kurban kanının akıtılması olduğunu belirten Nergis, "Dolayısıyla ‘Ben kasaptan kuzu aldım, 30 kilo çıkacaktı ama 50 kilo çıktı’ gibi düşünceler doğru değildir. Cenâb-ı Allah’ın istediği sadece et değil, kurbandır. Allah neyi istiyorsa, o yapılmalıdır. Kendi kafamızdan yorum yapmamalıyız." nasihatinde bulundu.
"Kesim kurallarına dikkat edilmeli"
Kurban kesiminin usulüne uygun yapılması gerektiğini hatırlatan Nergis, "Nefes borusu ve yemek borusu kesilmelidir. Hanefî mezhebinde bunlardan biri ile sağ veya sol şah damarı kesilirse yeterlidir. Ama hepsinin kesilmesi daha faziletlidir, sünnettir. Hayvanı keserken eziyet edilmemelidir. Kör bıçakla kesilmemelidir. Bir hayvan diğerinin gözü önünde kesilmemelidir. Kişi kurbanı kendisi kesebilirse daha faziletlidir; kesemiyorsa vekâlet vererek kestirebilir. Akıllı ve bâliğ Müslümanın kurban kesmesi sünnettir. Çocuk da kesebilir. Ehli kitap olan biri de kurban kesebilir. Ancak müşrik ve kâfir yani inanmayanların kesmesi geçerli olmaz." diye konuştu.
"Vakit dışında kesilen kurban geçerli olmaz"
Kurban kesiminin vaktinin önemli olduğunu ifade eden Nergis, "Kurban Bayramı’nın birinci günü, güneş doğduktan sonra iki rekât bayram namazı kılınacak ve hutbe okunacak kadar süre geçtikten sonra kesilebilir. En faziletli zaman, güneş doğduktan 40-45 dakika sonra, mızrak boyu yükseldiği vakittir. Bu vakitten sonra kurban kesmek vaciptir. Öncesinde kesilen kurban geçerli olmaz, sadece bir hayvan kesilmiş olur. Kurban, bayramın son günü akşamına kadar kesilebilir. Mezhepler arasında bu konuda ihtilaf vardır. Şafiî mezhebinde hayvanın kulağından bir parça gitmişse kurban olmaz. Hanefî mezhebinde ise kulağının üçte birinden az gitmişse olur. Şafiî bir kişi ‘Ben Hanefî’yi taklit edeceğim, dördüncü gün kurban keseceğim’ dese bu geçerli olmaz. Çünkü Hanefî mezhebine göre de dördüncü gün kurban kesilmez. Kurban kesme vakti üçüncü günle birlikte sona erer." uyarısında bulundu.
"Küçükbaşta ortaklık olmaz"
Kurbanın kasaptan et almak gibi bir işlem olmadığını vurgulayan Nergis, “Fıkhî hükümlere dikkat edilmelidir. İnek, sığır ve deve gibi büyükbaş hayvanlar yedi kişi ortak olarak kesebilir. Hatta bu yedi kişiden biri ‘Ben kurban değil, sadece et almak için ortak oluyorum’ dese bile Şafiî mezhebine göre kurban geçerlidir. Yani hepsinin kurban niyeti taşıması şart değildir. Maksat Allah’a yakınlık ve takarrup olmalıdır. Hanefî mezhebinde de adak, akîka gibi farklı niyetlerle ortaklık yapılabilir. Ancak küçükbaş hayvanda ortaklık olmaz. İki kişi bir koyuna ortak olarak kurban kesemez." dedi. (İLKHA)
