Eşsiz önderimiz Mustafa Kemal’in gece gündüz demeden o cepheden o cepeye koşarak işgalci emperyalistleri vatan topraklarında attıktan sonra bin bir mücadele vererek kurduğu lâik sosyal hukuk devletini olan cumhuriyeti canına kast edilen suikastleri ne kadar biliyoruz.!!!
...İzmir Suikastı, karşılaştığı tek öldürülme girişimi değildi.
Yaşamının değişik aşamalarında, özellikle Kurtuluş Savaşı’na başladıktan sonra, birçok kez öldürülmek istenmişti. İttihatçıların düzenlediği 1908’deki ilk girişimden sonra, Kurtuluş Savaşı sırasında, bir İngiliz ajanı “Hint Müslümanı” görüntüsü altında ve öldürme amacıyla çevresine oldukça yaklaşmış, ancak başarılı olamadan yakalanarak asılmıştı. Bir başka girişimde, yemeğine zehir konmuş, 'şiddetli acılar çekerek büyük bir çaba sonucu yaşama dönmüştü'. İzmir Suikastı’nı gerçekleştirenler; daha önce 1925 kışında, Ankara’da bir başka suikast düzenlemişti...
Soruşturmalar, öldürme girişiminin bir bölümünün dışarıyla ilişkili olduğunu ortaya çıkardı.
Örneğin, İzmir Suikastı’ndan kısa bir süre önce, Sarı Edip Efe’nin yakın adamı Torbalı Emin Bey, bir buçuk ay içinde iki kez Atina’ya gitmişti.
Suikast sırasında da orada bulunuyordu. Çerkez Ethem ve kardeşleri, İttihatçıların gizli örgütü Teşkilat-ı Mahsusa önderlerinden Kuşçubaşı Eşref ve kardeşi Hacı Sami de, o günlerde
Atina’daydılar. Yüzelliliklerden olan Hacı Sami, İzmir Suikastı’ndan bir yıl sonra, 29 Ağustos 1927’de, yanında Çerkez çetesiyle birlikte, “Mustafa Kemal’i öldürmek için” Yunanistan’dan gelerek Kuşadası kıyılarından Anadolu’ya geçtiler.
Ancak, haberi duyan yöre halkı, büyük bir öfke içinde çeteyi aramaya koyuldu. Bozdoğanlı yörükler, çete üyelerini, Efendi Yaylası’nda öldürdüler...
Türkiye’de, Devrim’e karşı ortaya çıkan her hareket, yabancıların ilgisini çekiyor ve destek alıyordu.
Ankara’daki devrimci yönetime son vererek eski düzene geri dönmek, Avrupalılar için tutkulu bir istek, önceliğini yitirmeyen bir amaçtı.
Bu yolla, 'Türkiye’nin zenginliklerine yeniden el konulacak', koruyucu olarak 'Yunanlılarla Ermeniler geri getirilecekti'. Ankara hükümetinin bu oyuna izin vereceğini düşünmek, bir çılgınlıktı ama Avrupa’nın Cumhuriyet’e yönelik kalıcı politikası, Mustafa Kemal’e yönelen her karşı çıkışı desteklemeyi gerektiriyordu...
12 . 03. 2025..
Ali Berham ŞAHBUDAK
Cumhuriyetçi Aydınlanma
Partisi Kurucu
Genel Başkanı