[00:44, 11.01.2025] Gökalp Toyşad: Bulgaristan Türkleri, Türk tarihinin batıya açılan kapılarından biri olarak derin bir geçmişi ve kültürel zenginliği temsil etmektedir. Kadim Türk coğrafyasının geniş sınırlarından batıya göç eden Onogurlar, Saragurlar, Oturgurlar ve Kutrigurlar gibi boylar, günümüzde Bulgaristan’da yaşayan Türklerin köklerini oluşturur. Bu boylar, Ogur adı altında anılan geniş bir kültürel birlikteliğin parçalarıdır ve tarih boyunca çeşitli coğrafyalarda derin izler bırakmışlardır.
Eski Bulgar Türklerinin atalarını araştıran tarihçiler ve Türkologlar, bu kökeni milattan önceki dönemlerdeki Hunlar, Kırgızlar ve Çin kaynaklarında “Ting-ling” olarak adlandırılan boylara kadar uzandırmaktadır. Bu durum, Türklerin tarih sahnesindeki geniş coğrafi etkisini ve kültürel sürekliliğini gözler önüne serer.
İdil-Ural Bölgesi: Türk Tarihinin Kalbi
İdil-Ural bölgesi, Bulgar Türklerinin kültürel ve dilsel mirasının kök saldığı kadim bir yurt olarak büyük önem taşır. Bu bölge, Türk dilinin eski biçimlerinin konuşulduğu, Türk boylarının bir arada yaşadığı ve Türk kimliğinin şekillendiği bir merkezdir. Kafkasyalı bilim insanları İ. M. Miziyev ve K. T. Laypanov, Türk boylarının M.Ö. IV. yüzyıldan itibaren bu bölgede yaşadığını kanıtlayan önemli çalışmalara imza atmıştır. Onlara göre, İdil-Ural bölgesi Türklerin anavatanlarından biri olarak kabul edilmelidir.
Daha sonra, Z. V. Togan gibi tarihçiler bu tezi destekleyerek, M.Ö. 149-127 yılları arasında İdil havzasından Anadolu’ya göç eden Türk boylarının Kars ve Pasin Ovası’na yerleştiğini; Ptolemeus’un eserlerinde Bulgar Türklerinin kolu olan Boroçların İdil havzasında yaşadığını belirtmiştir. Bu çalışmalar, Bulgar Türklerinin, Hazarlar ve diğer Türk boylarıyla birlikte tarih boyunca birçok önemli coğrafyada varlık gösterdiğini kanıtlamaktadır.
Bulgar Türklerinin Kültürel Sürekliliği
Bulgar Türklerinin izleri yalnızca tarih sahnesinde değil, aynı zamanda kültür, dil ve geleneklerde de görülmektedir. Günümüzde Bulgaristan’da yaşayan Türkler, bu kadim mirasın taşıyıcılarıdır. Dil, gelenek ve göreneklerini koruma konusundaki azim ve kararlılıkları, hem Türk tarihine hem de dünya kültür mirasına önemli bir katkı sunmaktadır.
Bu tarihsel ve kültürel zenginlik, Bulgaristan Türklerini yalnızca bir etnik topluluk değil, aynı zamanda kadim Türk tarihinin yaşayan bir parçası yapmaktadır. Onların tarihi, Türk milletinin farklı coğrafyalarda nasıl kök saldığını, kültürel kimliğini nasıl yaşattığını ve tarih sahnesinde nasıl bir rol oynadığını anlamak için büyük bir anahtar niteliğindedir.
Bugün Bulgaristan Türkleri, hem geçmişin izlerini yaşatan bir topluluk hem de geleceğe umutla bakan bir halktır. Kadim Türk tarihinin bu önemli halkasını anlamak, Türk kültürünün ve tarihinin dünya üzerindeki geniş etkisini kavramak açısından önemlidir.
Rafet Ulutürk
[00:44, 11.01.2025] Gökalp Toyşad: Biz Sadece Türkiye Değiliz: Türk Dünyasının Birliği
Türkiye, yalnızca kendi sınırları içinde tanımlanamayacak kadar geniş bir medeniyetin parçasıdır.
Biz, Balkanlar’dan Kafkaslar’a, Orta Asya’dan Anadolu’ya uzanan büyük bir kültür ve tarih mirasının taşıyıcılarıyız.
Balkanlar: Osmanlı’nın bıraktığı kültürel mirasla, bu topraklarda hala Türk ve Müslüman topluluklar varlığını sürdürmektedir. Balkanlar, hem tarihsel hem manevi bağlarımızın güçlü olduğu bir coğrafyadır.
Kafkaslar: Azerbaycan ile “iki devlet, bir millet” anlayışı, Kafkaslardaki kardeşlik bağlarımızın en güçlü örneğidir. Gürcistan ve Dağıstan gibi bölgelerle de tarihsel ilişkilerimiz devam etmektedir.
Orta Asya: Türkistan, Türk milletinin kök saldığı, dilimizin ve kültürümüzün kaynağıdır. Kazakistan, Özbekistan,
Türkmenistan Kırgızistan gibi ülkelerle ortak dil ve kültür bağları bu kardeşliği pekiştirir.
Türkiye, bu coğrafyanın lider ülkesi olarak, Türk dünyasıyla ekonomik, kültürel ve manevi bağlarını güçlendirmeli, bu mirası koruyarak geleceğe taşımalıdır. Çünkü biz sadece bir ülke değiliz; biz, Türk dünyasının geniş ufuklarını kucaklayan bir milletiz.
Strateji Uzmanı
Gazeteci Yazar
Gökalp Şentürk