Ey şehit oğlu şehit! İsteme benden makber,

Sana âgûşunu açmış duruyor Peygamber!

Bir ulus düşünün kazanmaktan başka bir şey düşünmeyen, imkanı olmayan ve sadece imanı ile savaşa anlam kazandıran.. 

Bir millet düşünün Ağıtlarında geri dönmeyi asla düşünmeyen.. 

Kahraman orduyu seyret ki bu tehdide güler!

Ne çelik tabyalar ister, ne siner hasmından;

Alınır kal’â mı göğsündeki kat kat iman?

Hangi kuvvet onu, hâşâ, edecek kahrına râm?

Çünkü te’sis-i İlahi o metin istihkâm.

Sarılır, indirilir mevki-i müstahkemler,

Beşerin azmini tevkif edemez sun’-i beşer;

Bu göğüslerse Huda’nın ebedi serhaddi;

‘O benim sun’-i bedi ’im, onu çiğnetme’ dedi.

Asım’ın nesli...diyordum ya...nesilmiş gerçek:

İşte çiğnetmedi namusunu, çiğnetmeyecek.

Mehmet Akif Ersoy’a bir asır önce şiir yazdıran bir diriliş destanı yaşandı bu coğrafyada .. 

Aynalı çarşı türküsüyle mücadele ruhunu nesillere aktarılan, düşmanın bile kâh hayranlıkla, kâh korkuyla anlattığı örnek bir destan .. 

Çanakkale’nin simgelerinden biri olan Aynalı Çarşı türküsü aslında bir ağıttır. Rivayete göre Çanakkale Savaşı’na katılan genç bir Mehmetçik savaşa gitmeden önce ailesiyle vedalaşırken sevdiği kıza “Aynalı Çarşı’ya uğradım silah aldım” diyerek oradan geçtiğini anlatır. 

Ancak bu gidiş onun için bir dönüş olmayacaktır. Annesi ve sevdiği kız ondan bir haber bekler ama ne yazık ki bekleyişleri boşunadır. 

Ana ben gidiyorum düşmana karşı sözü son bir veda sözüydü ve sevdiklerinle vedalaşmak zordu. Lakin canlarından çok sevdikleri vatan ecdat için kıymetliydi. 

Türkünün sözlerinde geçen “Gidin söyleyin anama gözleri yaşlı kalmasın” dizeleri geride kalanların acısını yansıtır. Bugün ise hem şehitlerimizin anısını yaşatan hem de bu hüzünlü türkünün kaynağı olarak hafızalara kazınmış bir simge hâline gelmiştir.

Nice Sevdalılar sevdiklerini bir daha göremediler.Nice evlatlar yetim kaldılar.. 

“ Aynalı Çarşı” yürek yakan bu ayrılık türküsüdür, çünkü o Mehmetçik ve onun gibi niceleri bir daha geri dönemez. Aynalı Çarşı cepheye giden askerlerin son uğrak yeri anılarla dolu bir hatıradır.

 Bugün de Çanakkale’yi ziyaret edenlerin yüreğini burkan zaferin ardındaki hüzünlü hatıraları yaşatan bir simge olarak varlığını sürdürmektedir.

Çanakkale Savaşı Osmanlı’nın son büyük direniş destanlarından biri olarak hafızalara kazınırken Sultan II. Abdülhamid’in yıllar öncesinden bu savaşı öngördüğünü biliyor muyuz? 

Onun stratejik zekâsı ve ileri görüşlülüğü Çanakkale’nin savunmasını güçlendiren en önemli etkenlerden biri olmuştur.

Sultan Abdülhamid Han Osmanlı Devleti’nin en kritik noktalarından biri olan boğazlar’ın düşman işgaline karşı her zaman en büyük hedeflerden biri olacağını biliyordu. Bu nedenle tahta geçtikten sonra özellikle Çanakkale Boğazı’nı tahkim etmeye büyük önem Verdi. Mühendislerin de katkısıyla tabyalar ve ağır toplarla güçlendirilmiş savunma hatları kurdurdu.

 Seddülbahir, Kumkale, Kilitbahir ve Mecidiye tabyaları işte onun döneminde inşa edilen ve Çanakkale Savaşı’nda düşmana karşı büyük direniş gösteren savunma noktalarıydı.

Abdülhamid Han sadece tahkimat yapmakla kalmadı aynı zamanda donanmayı güçlendirmek için de yoğun çaba harcadı. Ancak dönemin ekonomik zorlukları ve iç politik baskılar nedeniyle donanma tam anlamıyla modernize edilemedi. Ne var ki onun inşa ettirdiği tabyalar ve savunma sistemleri 1915’teki Çanakkale Savaşı’nda Osmanlı ordusunun en büyük dayanak noktalarından biri oldu. Eğer Abdülhamid Han’ın bu hazırlıkları olmasaydı Osmanlı’nın Çanakkale’de bu kadar uzun süre direnmesi belki de mümkün olmayacaktı.

18 Mart  yalnızca bir tarih değil bir milletin inancının vatan sevgisinin ve fedakârlığının en yüksek mertebeye ulaştığı gündür. Çanakkale açlıkla yoklukla ama en önemlisi imanla kazanılan bir zaferin adıdır.

Cepheye giden Mehmetçik ekmeğin kokusunu bile unutan bir tas buğday çorbasına günlerce şükreden açlığı ve susuzluğu sineye çeken bir iradenin timsalidir. Düşmanın teknolojik üstünlüğüne karşı elinde tüfeğinden çok duası cebinde erzağından çok vatan sevdası vardı. O yokluk içinde savaşan ecdadımız sıradan bir ordu değil tarih yazan bir milletin evlatlarıydı.

Çanakkale Savaşı’nın en kritik anlarından birinde Conkbayırı’nda düşmanın ilerleyişini durduran kahraman birliklerden biri 57. Alaydı. Komutanı Hüseyin Avni Bey askerleriyle birlikte düşmanın karşısına dikildi ve Mustafa Kemal Atatürk’ün tarihe geçen o emrini uyguladı:

“Ben size taarruzu emretmiyorum, ölmeyi emrediyorum!”

Bu emir, 57. Alay’ın ve tüm Mehmetçiklerin gözünü kırpmadan vatan için nasıl ölüme yürüdüğünün en büyük göstergesiydi. Hüseyin Avni Bey askerleriyle birlikte kahramanca çarpışarak şehit düştü ve 57. Alay’ın büyük bir kısmı da bu direnişte şehadet şerbetini içtiler. 

Bugün onların fedakârlığı Çanakkale Zaferi’nin temel taşlarından biri olarak anılmaya devam ediyor. 

57. Alay sadece bir askeri birlik değil vatan uğruna gözünü kırpmadan canını veren kahramanların destanıdır. Düşünün ki 57.  Alay’a “size taarruzu değil, ölmeyi emrediyorum” denildiğinde tek bir nefer bile geri dönmeyi aklından geçirmedi. 

Çünkü vatan canından da kıymetliydi. Vatan namustur. Çünkü vatan uğruna ölünebilecek en şerefli emanetlerden biriydi.

Çanakkale’de kazanılan zafer sadece topraklarımızın değil milletimizin ruhunun da işgal edilemeyeceğini gösterdi. Bu topraklar düşmana geçit vermeyen şehitlerin kanlarıyla sulandı. Her bir kayanın, her bir ağacın altında bir kahramanın hikâyesi var.

Bugün bizlere düşen o şanlı mirası anlamak ve yaşatmaktır. Çanakkale’yi sadece tarihin tozlu sayfalarına hapsetmek değil ruhunu içimize sindirmek vatan sevgisini damarlarımızda hissetmektir. 

Çünkü Çanakkale açlığın, yokluğun ama en önemlisi imanın zaferidir. Ve bu zafer biz var oldukça yaşamaya devam edecektir. 

Rabbim bizlere atalarımıza layık nesiller olmayı ve izinden giden yeni nesiller yetiştirmeyi nasip etsin inşallah. Kıymetlerini asla unutmamak ve bir sonraki nesillere aktarmak ümidiyle.. 

Rahmet, minnet ve dualarla anıyoruz. 

Aziz şehitlerimizin Ruhları şad olsun. 

Araştırmacı, Gazeteci 

Tülay TÜREDİ