Bugün, 15 Aralık 2025 Pazartesi
Oruç, yalnızca bir ibadet değil, aynı zamanda derin bir kültürel mirastır. Yüzyıllardır farklı toplumlarda ve dinlerde uygulanan oruç, insanın kendini terbiye etme, iradesini güçlendirme ve ruhunu arındırma pratiğidir. Ancak oruç, bireysel bir ibadetin ötesinde, toplumsal bağları güçlendiren, paylaşımı artıran ve kültürel değerleri pekiştiren bir gelenektir.
Ramazan ayı geldiğinde, şehirlerin sokaklarından evlerin içlerine kadar yayılan bir huzur ve birlik duygusu hissedilir. Sahur sofralarındaki sessiz dayanışma, iftar sofralarındaki coşkulu buluşmalar, toplumsal hafızamızda derin izler bırakır. Kültürümüzde iftar sofraları sadece yemek yenilen masalar değil, dostlukların pekiştiği, dargınların barıştığı, büyüklerin küçüklere hayat dersleri verdiği özel anlar olarak yaşanır.
Orucun kültürel bir değer olarak en önemli yanlarından biri de paylaşımı teşvik etmesidir. Oruç tutan insan, açlığı ve susuzluğu tecrübe ederek, hayatın kıymetini bir kez daha anlar. Bu bilinç, yoksullara yardım elini uzatmayı, dayanışmayı ve merhameti artırır. Zaten kültürümüzün temel taşlarından biri de paylaşmaktır. Ramazan ayında yapılan hayırlar, verilen sadakalar, dağıtılan iftar yemekleri, bu paylaşım ruhunun en somut örnekleridir.
Oruç, sadece İslam dünyasına özgü bir ibadet değildir. Tarih boyunca birçok kültürde ve dinde farklı biçimlerde uygulanmıştır. Hristiyanlık, Yahudilik, Budizm ve Hinduizm gibi pek çok inanç sisteminde oruç benzeri ritüellerin bulunması, onun insanlık tarihi boyunca var olan evrensel bir değer olduğunu gösterir. İslam dünyasında olduğu gibi diğer toplumlarda da oruç, bireyin kendini disipline etmesi, ruhsal arınma ve dayanışma gibi önemli amaçlara hizmet eder.
Günümüzde modern hayatın hızlı temposu içinde birçok geleneksel değer gibi oruç kültürü de farklı anlamlar kazanmaktadır. Teknolojinin gelişmesiyle birlikte sahur ve iftar sofraları, sadece aile içinde değil, dijital platformlarda da paylaşılan anlara dönüşüyor. Ancak bu dönüşüm, oruç ibadetinin özünü kaybetmemeli; aksine onu daha bilinçli yaşamamıza vesile olmalıdır.
Sonuç olarak, oruç sadece bireysel bir ibadet değil, toplumu bir araya getiren, paylaşımı ve dayanışmayı artıran güçlü bir kültürel mirastır. Ramazan ayı boyunca yaşanan manevi atmosfer, insanların ruhlarını beslediği kadar kültürel değerlerimizi de canlı tutar. Bu yüzden orucu yalnızca aç kalmak olarak değil, bir kültür olarak görmek, onun ruhunu daha derinden hissetmemizi sağlayacaktır.
Rafet Ulutürk
