Hey’etu Tahrîri’ş Şâm liderinin Suriye’nin başkenti Şam’da Esad yönetimine karşı zaferini ilan etmesinin ardından, Suriye ile ilgili haberlerin önemli bir kısmında, Alevilerle ilgili olumsuzluklar öne çıkıyor.

Bu haberlerle birlikte kimi sosyal medya hesaplarından “Suriye’de Alevilere Katliam var”, “Suriye’de Alevilere Soykırım uygulanıyor” gibi “etiketleme” yöntemi ile algı operasyonu organize edildiği de anlaşıldı. 

Öncelikle şunu tespit edelim:

1-İddiaların aksine, Şam’da Hz. Zeynep Camisi’ne saldırı düzenlenmediği anlaşıldı. Cami imamı ve diğer görevliler bu haberlerin gerçek dışı olduğunu açıkladılar.

 2- Halep’te bulunan ve Arap Alevileri için İbn Nusayr’dan sonra en önemli şeyh kabul edilen Ebu Abdullah el-Hüseyin el-Hasibi türbesinin tahrip edildiği haberlerinin gerçek dışı olduğu ortaya çıktı.

 3- Yine Halep’te bulunan ve Türkmen Alevilerin ulularından İmadeddin Nesimî’nin türbesinin tahrip edildiği haberleri de asılsız çıktı. Bu üç asılsız haberin “yayıcıları” PKK yanlısı, Esad yanlısı bazı hesaplar ile “Londra merkezli” Suriye İnsan Hakları Gözlemevi (SOHR) idi. Tek başına bu durum dahi, bir “algı operasyonu” ile karşı karşıya olduğumuzu gösteriyor. O halde, “neden” sorusunu sormak durumundayız.

SURİYE’DE NEDEN ALEVİLER HEDEFTE?

 Öncelikle, “Alevi” terimini, Hz. Ali taraftarı anlamında kullandığımı da belirterek, Suriye’de çok çeşitli Alevi topluluklar yaşamakta olduğunu kayda geçirelim. Kurucusu İbn Nusayr’a bağlı Arap Alevilerin nüfusu 3,5 ile 5 milyon arasında tahmin ediliyor. İkinci en büyük Alevi topluluk ise 1,5 milyon ile Dürzilerdir. Yaklaşık 1 milyon 7 İmamcı İsmailî Alevi topluluğun yanında, yine Suriye’de yaklaşık 1 milyon Türkmen Alevi yaşadığını sanılıyor.

 Bunların dışında, İran’ın misyoner faaliyetleri ile mezhep değiştiren 500-700 bin Şii ile 50-100 bin arasında Kürt Alevisinin de Suriye’de yaşadığı sanılıyor. Türk ve Kürt Aleviler Hacı Bektaş Veli’ye bağlı ocak Aleviliğini sürdüren topluluklardır. Arap Alevileri içinde de Hacı Bektaş Veli’ye bağlı kesimler olduğu biliniyor.

 ÖTe yandan, Arap Alevilerin içinde önemli bir nüfusun ve Dürziler ile İsmailî Alevilerin Hacı Bektaş Veli’ye bağlı olmadığı tespit edilmiştir.

 Suriye Aleviler hakkındaki haberlerin sadece ülke içinde yaşayan Alevileri hedeflemediğini, aynı zamanda sayıları 20-25 milyon arasında tahmin edilen Türkiye ve Balkan Alevilerini de radarına alacağını belirtmek gerekir.

 Buna ek olarak, Avrupa ülkelerinde yaşayan yaklaşık 1,5 milyon Aleviyi de hesaba katarsak, bu haberlerin etki alanının genişliği hakkında rasyonel bir fikir oluşturmak mümkün olur.

SURİYE TÜRKİYE İLİŞKİLERİNİN TARİHİ 

Suriye’deki iç savaş koşullarının insan hayatını tehdit ettiği durumdan canını kurtarıp ülkemize sığınmış kardeşlerimizi düşmanlaştıran kimi siyasetçiler gizlese de, Türkiye’de ve Suriye’de yaşayan insanların bin yılı aşkın bir tarihle ifade edilecek ortak geçmişi vardır. Türkler, daha İslâm peygamberi Hz. Muhammed hayatta iken Suriye coğrafyasına gelmişlerdi. Hz. Muhammed’e hediye ettikleri çadırın (Kubbet’üt Türkiye) çeşitli savaşlarda, Mekke’nin fethinde ve “veda haccı” esnasında kullanıldığına tarihi kaynaklar yer veriyor. Özellikle de, Ebû Müslim-i Horasânî tarafından başlatılan isyana katılan Türk askerlerin daha sonraki tarihlerde Bağdat üzerinden Şam’a ve Halep’e ulaşması ile bölgede artan Türk nüfusun ilerleyen yıllarda da Maraş- Malatya hattı üzerinden Anadolu’ya girişi yaptığını biliyoruz. Anadolu ve Balkanlarda yaşayan Türklerin Suriye ile tarihsel bağları yanında, folklorik, kültürel, gastronomik ve en önemlisi sosyolojik bağlarının bin yılı aşkın geçmişi bugün de kendisini kuvvetle hissettirmektedir. Bu gerçekleri bilen “algı operatörleri” Suriye yalanları ile Türkiye’deki Alevilerin tepkisini kışkırtmayı hedefliyorlar. “Londra merkezli” Suriye İnsan Hakları Gözlemevi (SOHR) yanında PKK propagandası yapan “Ali Ammar” hesabı, Esad yanlısı “Alawite Citizen” ve “Suriye Direnişi” ile yalan makinası “İdleb online” hesabı yukarıda belirttiğim gerek dışı haberlerin yayıcısı oldular. Hem de, Arapça yayın yaptıkları halde, Türkiye Alevilerinin Arapça bilmediğini düşündüklerinden olsa gerek, bu yalanları Türkçe de yayınladılar. 

İSLÂM’DA İKRAR/BİÂT NE ANLAMA GELİR?

 “And olsun ki, o ağacın altında sana bîat eden mü’minlerden Allah râzı oldu.” (Fetih Suresi, 18.-19. Ayet) Bilindiği gibi, 628 yılında beraberinde 1500 civarında Müslümanla Kâbe’yi ziyaret etmeye karar veren İslâm Peygamberi Hz. Muhammed, Hubeydiye yakınlarında mola verdikleri sırada Osman bin Affan’ı Mekke’ye şehre giriş izni için göndermişti. Mekke’nin Ebu Süfyan gibi İslâm düşmanı yöneticileri Osman’ın yakın akrabalarıydı. Ancak, aradan günler geçtiği halde Osman’dan haber alınamayışı, Hubeydiye’de bekleyen kafilede huzursuzluk yarattı. Kimilerine göre Osman akrabalarıyla birlik olmuş, kimilerine göre ise öldürülmüştü! Hz. Muhammed bunun üzerine, daha sonra Rıdvan Ağacı olarak adlandırılacak olan Semüre ağacı altında beraberinde bulunanlardan teker teker, “çarpışmaktan yüz çevirmeyeceklerine, Allah ve Resûlü yolunda canlarını fedâ edinceye kadar savaşacaklarına” dair biât aldı. Alevilikte “ikrar” geleneğinin dayanağı da Rıdvan ağacının altında “Allah’ın yolundan ayrılmamak üzere” verilen sözdür. Abdal Musa’dan kalan “Öl ikrar verme, öl ikrarından dönme” veya Pir Sultan’ın “Dönen dönsün, ben dönmezem yolumdan” sözlerinin dayanağı Hz. Muhammed’e verilen sözdür. İkrar, biâtlaşmak İslam kültüründe çok önemli bir ritüeldir. O nedenle, ibadet ile birlikte yapılır. Cemle veya namazla birlikte edâ edilerek ikrar/biât “mühürlenir.” 

HEDEFTE TÜRKİYE VAR! 

Biliyoruz ki, emperyalistler kendi çıkarlarını korumak amacıyla icat ettikleri “insan hakları mücadelesi” kapsamında, örneği yine Suriye’den verecek olursak, Alevilerin yüreklerinin, ciğerlerinin yenilip videolar çekilmesine “kör-sağır-dilsiz” oyunu oynamışlardı. O halde, “düğün değil, bayram değil” bu Alevi-sevicilik nereden çıktı? Esasen ABD, Avrupa, Rusya, Çin ve İran analistlerinin Suriye’nin geleceği hakkında yaptıkları yorumlarda ittifakla birleştikleri konu, Türkiye’nin güçlenen rolüdür. Trump da, Putin de, Hamaney de, Jin Ping de MİT Başkanı İbrahim Kalın ile Ahmet eş-Şara’nın birlikte Cuma namazı kılmasının anlamını deşifre etmiş durumdadır. İşte, bu yüzden Suriye üzerinde oynanan oyunların hedefinin Türkiye olduğunu da anlamak zorundayız. 

Türkiye’nin toplumsal fay hatlarını zayıflatacak, imkan bulunursa kıracak hamlelerin bundan sonra da organize edileceğini beklemek gerekiyor. Şu bir gerçek ki, Arap, Kürt ve Türkmen Alevi vatandaşlarımız Türkiye’de bu oyuna itibar etmediler. 

Bu gerçeğin ışığında toplumsal fay hatlarımızın “dünden daha sağlam” olduğunu tespit etmek, yanlış olmaz. Üstelik, “İslâm görünümlü” kışkırtıcılar da diğer koldan saldırıya geçtikleri halde, Sünni ve Alevi vatandaşlarımız sağduyulu davranarak, büyük bir sınav verdiler. Bu aşamadan sonra, Halep, Şam, Humus, Lazkiye, Tartus gibi Suriye şehirlerinde yerinde gözlemler yapmak üzere Alevi kanaat önderlerinden bir heyet oluşturulması, kanaatimce, Türkiye’nin ve Suriye’nin toplumsal barışına büyük katkı sağlayacaktır. 

Son olarak şunu söylemek istiyorum: Suriye halkı da, Türkiye halkı da Türkiye’yi yönetenlere büyük umutlar bağlamış durumdadır. Yukarıda değindiğim gibi, bu umudun tarihsel, sosyolojik, kültürel haklı temelleri de vardır. Sorumluluk makamlarında bulunanların bu gerçeği unutmadan siyaset yapmaları, her iki ülkenin ve Ortadoğu’nun geleceğine büyük katkı sağlayacaktır.