Türk tarihinin en etkileyici unsurlarından biri askeri organizasyon ve disiplin alanında geliştirdikleri sistemlerdir. Bunlardan biri de "onluk savaş sistemi"dir. Bu sistem Türklerin savaş alanındaki başarılarının ardındaki en önemli etkenlerden biridir ve tarih boyunca birçok medeniyet üzerinde derin izler bırakmıştır.

Onluk savaş sistemi Türk askerlerinin gruplar halinde organize olmasını sağlayan bir düzenlemeyi ifade eder. Temel olarak on asker bir araya gelerek bir "on" oluşturur. Bu onluklar daha büyük askeri birimler olan yüzlükler binlikler ve on binlikler şeklinde genişleyerek etkili bir komuta yapısı oluşturur. Böylece savaş alanında hızlı ve etkili karar alma mekanizmaları geliştirilmiş olur.

Bu sistemin kökenleri Türklerin göçebe yaşam tarzına dayanmaktadır. Göçebe topluluklar hareket kabiliyeti ve esneklik açısından avantaj sağlamak amacıyla askeri organizasyonlarını sürekli olarak geliştirmiştir. Onluk savaş sistemi hem düşmanla çatışmalarda hem de savunma stratejilerinde büyük bir fayda sağlamıştır. Bu yapı Türk ordusunun disiplinli ve koordineli bir şekilde hareket etmesine olanak tanımış aynı zamanda savaş alanında iktidar mücadelesinde avantaj elde etmelerini sağlamıştır.

Osmanlı İmparatorluğu döneminde de onluk sistemin izlerini görmek mümkündür. Osmanlı ordusunda her bir askeri birim belirli bir sayı ile ifade edilirken bu sayıların temelinde yine onluk sistemin mantığı yatmaktadır. Bu sayede Osmanlı İmparatorluğu geniş topraklara yayılarak etkili bir askeri güç haline gelmiştir.

Onluk savaş sisteminin getirdiği disiplin sadece savaş alanında değil aynı zamanda sosyal ve kültürel hayatta da Türk toplumunu etkilemiştir. Askeri düzenin yanı sıra bu sistem Türklerin dayanışma ve yardımlaşma kültürünü de pekiştirmiştir. Her onlukta bir liderin bulunması,  liderlik vasıflarının gelişmesine katkı sağlamış toplum içinde hiyerarşik bir yapı oluşturmuştur.

Sonuç olarak onluk savaş sistemi sadece Türk askeri tarihinin değil aynı zamanda insanlık tarihinin de önemli bir parçasıdır. Bu sistemin getirdiği disiplin ve organizasyon Türk milletinin askeri başarılarını şekillendirmiş ve zamanla sosyal dinamiklerine de yansımıştır. Günümüzde askeri stratejilerdeki dönüşümle birlikte geçmişteki bu sistemin izlerini görmek mümkündür. Bu bağlamda onluk savaş sistemi sadece geçmişe ait bir kavram olarak kalmamalıdır.

Günümüz toplumlarına ve askeri liderlerine stratejik düşünce, dayanışma ve disiplinin önemini hatırlatmaya devam etmelidir. Geçmişten gelen bu miras geleceği şekillendirmek adına hala büyük bir potansiyele sahiptir. Unutulmamalıdır ki tarihi anlamak geleceği inşa etmekte atılacak en sağlam adımdır. Bu doğrultuda onluk savaş sistemini ve onun sunduğu dersleri incelemek tarihimize ışık tutarak daha bilinçli bir toplum olmamız için bize ilham verebilir.

Saygılarımla 

Araştırmacı, Gazeteci 

Tülay TÜREDİ