Bugün, 21 Kasım 2024 Perşembe

Tarihteki ilk Türk devleti M.Ö. 6.000 yıllarında Güney Mezopotamya'da çağının çok ilerisinde bir uygarlık kurmuşlardır. 8000 yıllık uykusundan uyanan olan bu uygarlık, dünya medeniyetinin temellerini atmıştır. Ur, Uruk, Lagaş, Nippur, Şuruppak, Eridu gibi çok gelişmiş onlarca kent inşa etmişlerdir. Kurdukları bu kentlerde, 1850'li yıllardan itibaren yapılan, arkeolojik kazılarda ele geçen eserlerde, bu uygarlığın ilk Türk devleti olduğunu gösteren çok sayıda buluntu ile karşılaşılmıştır. Özellikle M.Ö. 3200'lerde icat etmiş oldukları yazı sayesinde biz onların kimlikleriyle ilgili bilgi edinebilmekteyiz.

 Nippur kentinde 50 binden fazla yazılı belge bulunmuştur. Bu belgelerde, kendilerine KİENGİ dediklerini okumaktayız. Örnek vermek gerekirse, 'Lugal-ki-en-gi-ki-uru-ke' (KİENGİ ülkesi kralı) bir diğerinde ise ' en-Ki-en-gi lugal kalamma' ( KİENGİ ülkesi kralı, efendisi ) bunlar gibi pek çok örnek vardır. KİENGİ sözünü M.Ö.2400'ler den itibaren Sami bir halk olan Akadlar, ilk kavimler göçü ile komşu oldukları bu halkı, gene onların tanımlamaları ile KİENGİ ifadesi için kullandıkları 'şumu' (yüz) ile 'erium' (kızıl) kelimelerinin birlikteliğinden türetmiş oldukları sümerium şeklinde tanımlamışlardır. Yani Akadlar, Kiengileri, kendi dillerinde (kızıl yüz) anlamına gelen sumueryum ile tanımlamaktadır. 

Peki bu (kızıl yüz) tanımını başka hangi kaynaklarda ve kimler için kullanılmıştır. Önceliği yazılı Çin kaynaklarına vermek gerekecek. Çünkü Çinliler, kuzey komşuları olan Türkleri tanımlarken kullandıkları kelime 'Kienkun' yani (kızıl yüz)dür. Anlaşılacağı üzere Türklerin, kendileri için kızıl yüz adını benimsedikleri anlaşılmaktadır. 

Komşu devletlerde, bu ifadeyi, Türkleri tanımlamak için aynen kullanmışlardır. Nippur ve Lagaş kentlerinde bulunmuş olan yazılı belgelere dönmek gerekirse, bu yazılı belgeler üzerinde çalışmış olan, onlarca bilim insanının, bu dilin kökeni ile ilgili düşüncelerine ve araştırmalarına kısaca bir değinmek gerekir. 

1849 yılında, Dr. Hinks'in , daha önce karşılaşılmış olan, sami dillerden farklı bir dil olduğu düşüncesinin tartışılmaya başlamasıyla birlikte bu dilin, turani bir dil olduğu, ağırlık kazanmaya başlamıştır. Oppert gibi dilbilimciler 1850'li yıllarda bu dilin Türkçe, Fince ve Macarca ile benzerlikleri üzerinde durmuşlardır. 

1886 yılında ise F. Hommel, bu dilin Türk, Tatar ve Moğol dilleri ile sıkı benzerliklerini ortaya koymuştur. S. L. Woolley, Mezopotamya'da yaptığı arkeolojik çalışmalar ışığında bu dilin ilk Türkçe olduğunun şüphe götürmeyeceğini söylemiştir.

 Krahmer ise bu dilin Türkçe Macarca Fince gibi agglutinant yapılı diller ile benzerliğinin altını ısrarla çizmiştir. Bu dil üzerinde yapılan çalışmalar, daha da uzar gider. Anlaşılacağı üzere ilk Türkçe konuşan KİENGİ uygarlığı için, tarihteki ilk Türk devleti tanımı yerinde olacaktır. Mari mektuplarından 22 numaralı Metin tarihe şu notu düşüyor 'bana yazdığın Turuklarla ilgili haberler değişti' 

Selam olsun tüm Türk milletine! 

Uğur YANAR


Tarihteki ilk Türk devleti

Uğur Yanar

8.11.2023 13:46:00

24 Kasım 2024 Erzurumspor vs Fatih Karagümrük maçı Hangi Kanalda Saat Kaçta Yayınlanacak?

Bu şehirde muhalefet var da biz mi göremedik?

ÖNCEKİ DÖNEM İÇİŞLERİ BAKANI ÂLÂ’DAN REKTÖR HACIMÜFTÜOĞLU’NA ZİYARET

ERZURUM’UN TARİHİ ZENGİNLİKLERİ GÜN YÜZÜNE ÇIKIYOR: KIRK PENCERELİ MAĞARALAR ARAŞTIRILACAK

İRAN İLE AKADEMİK VE EKONOMİK İŞ BİRLİĞİ ALANLARI GÖRÜŞÜLDÜ

ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ İLE MUŞ ALPARSLAN ÜNİVERSİTESİ ARASINDA İŞ BİRLİĞİ PROTOKOLÜ İMZALANDI

HAZIRLIKLAR SON SÜRAT DEVAM

Özel günde, özel kutlama…

Erzurum Taşmağazalar'dan bir hamle daha… Alay / Mektep El ele Kuyumculukta İleriye

Erzurum Atatürk Üniversitesi’nde başıboş köpekler öğrencilere her sabah kâbus yaşatıyor.

LİG TABLOSU

Takım O G M B Av P
1.Galatasaray 11 10 0 1 21 31
2.Fenerbahçe 11 8 1 2 18 26
3.Samsunspor 12 8 3 1 11 25
4.Eyüpspor 12 6 2 4 7 22
5.Beşiktaş 11 6 2 3 9 21
6.Göztepe 11 5 3 3 6 18
7.Sivasspor 12 5 5 2 -3 17
8.İstanbul Başakşehir 11 4 3 4 3 16
9.Kasımpaşa 12 3 4 5 -3 14
10.Konyaspor 12 4 6 2 -6 14
11.Antalyaspor 12 4 6 2 -9 14
12.Rizespor 11 4 6 1 -9 13
13.Trabzonspor 11 2 3 6 -2 12
14.Gazişehir Gaziantep 11 3 5 3 -3 12
15.Kayserispor 11 2 3 6 -5 12
16.Bodrum FK 12 3 7 2 -6 11
17.Alanyaspor 11 2 5 4 -5 10
18.Hatayspor 11 1 7 3 -8 6
19.Adana Demirspor 11 0 9 2 -16 2

YAZARLAR