Atatürk Sonrası Dönem: Cumhuriyet Hükümetlerinde Mason Varlığı
"Bilgi okuyanlar ve araştıranlar içindir; bedeli asla parayla ölçülemez bir hazinedir. Bu hazinenin de asla bedeli yoktur." Bu sözden hareketle, Türkiye Cumhuriyeti'nin önemli bir dönemine ışık tutan bu çalışma, Mustafa Kemal Atatürk'ün vefatının ardından kurulan hükümetlerde görev almış bazı yöneticilerin ve bakanların masonik bağlantılarına dair mevcut bilgileri derlemektedir. Bu metin, konuya ilgi duyan okuyuculara kapsamlı ve anlaşılır bir bakış açısı sunmayı amaçlamaktadır.
Mustafa Kemal Atatürk'ün 1935 yılında mason localarını kapatma kararı, Cumhuriyet döneminin kritik dönüm noktalarından biridir. Bu kararın ardındaki nedenler ve sonrasında Türkiye siyasetinde gözlemlenen gelişmeler, üzerinde durulması gereken temel konulardır. Bu çalışma, 1950'li yıllardan itibaren Cumhuriyet hükümetlerinde görev alan ve masonik geçmişleri iddia edilen isimleri, ilgili hükümet dönemleriyle birlikte kronolojik bir düzen içinde sunarak, okuyucunun bu süreci daha iyi kavramasına yardımcı olacaktır.
________________________________________
Cumhuriyet'in İlk Yılları ve Mason Localarının Kapatılması
Atatürk'ün 1935 yılında tüm mason localarını kapatma kararı, ulusal birliğin ve bağımsızlığın pekiştirilmesi hedefinin bir parçası olarak değerlendirilir. Bu adım, gizli yapıların siyasi ve toplumsal alandaki potansiyel etkilerini sınırlama amacı taşımaktaydı. Ancak Atatürk'ün vefatının ardından, çok partili hayata geçişle birlikte siyasi kadrolarda önemli değişimler yaşanmış, hükümetlerde masonik bağlantıları olduğu iddia edilen isimlerin yeniden yer aldığı ileri sürülmüştür.
________________________________________
1950'ler: Demokrat Parti Hükümetleri Dönemi
1950'li yıllar, Türkiye'nin çok partili hayata geçişiyle birlikte siyasi manzarada köklü değişikliklerin yaşandığı bir dönemdir. Adnan Menderes liderliğindeki Demokrat Parti'nin iktidara gelmesiyle başlayan bu süreçte, hükümet kadrolarında masonik geçmişleri iddia edilen çok sayıda ismin yer aldığı belirtilmektedir.
• T.C. 19. Adnan Menderes Hükümeti (22 Mayıs 1950 - 9 Mart 1951) 17 Bakanlığın 13'ü masondur. Mason Olduğu İddia Edilen Bakanlar:
o Samet Ağaoğlu (Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı)
o Nuri Özsan (Gümrük ve Tekel Bakanı)
o Halil İbrahim Özyörük (Adalet Bakanı)
o Ruknettin Nasuhioğlu (İçişleri Bakanı)
o Refik Şevket İnce (Milli Savunma Bakanı)
o Halil Ayan (Maliye Bakanı)
o Fahri Belen (Bayındırlık Bakanı)
o Nihat Yaşar Belger / Ekrem Hayri Üstündağ (Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanı)
o Zühtü Hilmi Velibeşe (Ekonomi Bakanı)
o Mehmet Muhlis Ete (Ticaret Bakanı)
o Ahmet Hulusi Köymen (Çalışma Bakanı)
o Kemal Zeytinoğlu (Bayındırlık Bakanı)
• T.C. 20. ve 2. Adnan Menderes Hükümeti (9 Mart 1951 - 17 Mayıs 1954) 19 Bakanlığın 16'sı masondur. Mason Olduğu İddia Edilen Bakanlar:
o Samet Ağaoğlu (Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı)
o Refik Şevket İnce (Devlet Bakanı)
o Hüseyin Celal Yardımcı (Devlet Bakanı)
o Emin Kalafat (Devlet Bakanı)
o Ahmet Hulusi Köymen (Milli Savunma Bakanı)
o İbrahim Sıtkı Yırcalı (Gümrük ve Tekel Bakanı)
o Ruknettin Nasuhioğlu (Adalet Bakanı)
o Halil İbrahim Özyörük (İçişleri Bakanı)
o Nuri Özhan (Gümrük ve Tekel Bakanı)
o Mehmet Muhlis Ete (Ekonomi ve Ticaret Bakanı)
o Hayrettin Erkmen (Çalışma Bakanı)
o Kemal Zeytinoğlu (Bayındırlık Bakanı)
o Ekrem Hayri Üstündağ (Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanı)
o Nedim Ökmen (Tarım Bakanı)
o Yümnü Üresin (Ulaştırma Bakanı)
• T.C. 21. ve 3. Adnan Menderes Hükümeti (17 Mayıs 1954 - 9 Aralık 1955) 16 Bakanlığın 12'si masondur. Mason Olduğu İddia Edilen Bakanlar:
o Fatin Rüştü Zorlu (Dışişleri Bakanı, Başbakan Yardımcısı)
o Mükerrem Sarol (Devlet Bakanı)
o Ruknettin Nasuhioğlu (Adalet Bakanı)
o İbrahim Sıtkı Yırcalı (Ekonomi ve Ticaret Bakanı)
o Hüseyin Celal Yardımcı (Milli Savunma Bakanı)
o Kemal Zeytinoğlu (Bayındırlık Bakanı)
o Behçet Uz (Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanı)
o Emin Kalafat (Gümrük ve Tekel Bakanı)
o Muammer Çavuşoğlu (Ulaştırma Bakanı)
o Nedim Ökmen (Tarım Bakanı)
o Hayrettin Erkmen (Çalışma Bakanı)
o Samet Ağaoğlu (İşletmeler Bakanı)
• T.C. 22. ve 4. Adnan Menderes Hükümeti (9 Aralık 1955 – 25 Aralık 1957) 17 Bakanlığın 11'i masondur. Mason Olduğu İddia Edilen Bakanlar:
o Fatin Rüştü Zorlu (Devlet Bakanı)
o Hüseyin Celal Yardımcı (Devlet Bakanı)
o Emin Kalafat (Devlet Bakanı)
o Hadi Hüsman (Dışişleri Bakanı)
o Prof. Dr. Hüseyin Avni Göktürk (İçişleri Bakanı)
o Nedim Ökmen (Maliye Bakanı)
o Zeyyat Mandalıncı (İktisat ve Ticaret Bakanı)
o Muammer Çavuşoğlu (Bayındırlık Bakanı)
o Samet Ağaoğlu (Sanayi Bakanı)
o Mehmet Mümtaz Tarhan (Çalışma Bakanı)
o Samet Ağaoğlu (İşletmeler Bakanı)
• T.C. 23. ve 5. Adnan Menderes Hükümeti (25 Kasım 1957 – 27 Mayıs 1960) 19 Bakanlığın 13'ü masondur. Mason Olduğu İddia Edilen Bakanlar:
o Medeni Berk (Dışişleri Bakanı, Başbakan Yardımcısı)
o Samet Ağaoğlu (Devlet Bakanı)
o Yusuf İzzet Akçal (Devlet Bakanı)
o Ahmet Haluk Şaman (Devlet Bakanı)
o Emin Kalafat (Devlet Bakanı)
o Fatin Rüştü Zorlu (Dışişleri Bakanı)
o Hüseyin Celal Yardımcı (Adalet Bakanı)
o Dr. Lütfi Kırdar (Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanı)
o Hayrettin Erkmen (İmar ve İskan Bakanı)
o İbrahim Sıtkı Yırcalı (Sanayi Bakanı)
o Hadi Hüsman (Gümrük ve Tekel Bakanı)
o Ali Server Somuncuoğlu (Basın Yayın ve Turizm Bakanı)
o Nedim Ökmen (Tarım Bakanı)
________________________________________
Askeri Müdahaleler ve Koalisyon Dönemleri (1960'lar - 1970'ler)
1960 askeri darbesi, Türkiye siyasi tarihinde önemli bir dönüm noktası olmuş, ardından kurulan askeri ve sivil hükümetlerde de masonik bağlantıları olduğu iddia edilen isimlerin görev aldığı belirtilmiştir. Bu dönemde yaşanan koalisyonlar ve siyasi istikrarsızlıklar, hükümet yapılarının sürekli değişmesine yol açmıştır.
• T.C. 24. Cemal Gürsel Hükümeti (30 Mayıs 1960 – 5 Ocak 1961) 27 Mayıs 1960'ta yaşanan askeri darbe sonrası, Orgeneral Cemal Gürsel başkanlığındaki 38 kişilik Milli Birlik Komitesi (MBK) yönetime el koydu. Bu dönemde kurulan hükümetteki 22 Bakanlıktan 16'sı masondur. Mason Olduğu İddia Edilen Bakanlar:
o Orgeneral Emin Fahrettin Özdilek (Devlet Bakanı)
o Ali Nasır Zeytinoğlu (Devlet Bakanı)
o Dr. Osman Şefik İnan (Devlet Bakanı)
o Selim Rauf Sarper (Devlet Bakanı)
o Orgeneral Emin Fahrettin Özdilek (Milli Savunma Bakanı)
o Ekrem Alican (Maliye Bakanı)
o Prof. Dr. Hüseyin Avni Göktürk (Adalet Bakanı)
o Mustafa Kemal Kurdaş (Maliye Bakanı)
o Fethi Aşkın (Gümrük ve Tekel Bakanı)
o Daniş Koper / Prof. Dr. Ali Mukbil Gökdoğan (Bayındırlık Bakanı)
o Cihat İren (Ticaret Bakanı)
o Mehmet Baydur (Çalışma Bakanı)
o Muhtar Uluer (Sanayi Bakanı)
o Şahap Kocatopçu (Sanayi Bakanı)
o Zühtü Tarhan (Basın Yayın ve Turizm Bakanı)
• T.C. 25. ve 2. Cemal Gürsel Hükümeti (5 Ocak 1961 – 20 Kasım 1961) 21 Bakanlığın 13'ü masondur. Mason Olduğu İddia Edilen Bakanlar:
o Orgeneral Emin Fahrettin Özdilek (Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı)
o Prof. Dr. Turhan Feyzioğlu (Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı)
o Ali Nasır Zeytinoğlu (Devlet Bakanı)
o Selim Rauf Sarper (Dışişleri Bakanı)
o Mustafa Kemal Kurdaş (Maliye Bakanı)
o Ekrem Tüzemen (Adalet Bakanı)
o Fethi Aşkın (Gümrük ve Tekel Bakanı)
o Dr. Kemal Türkoğlu (Adalet Bakanı)
o Şahap Kocatopçu (Sanayi Bakanı)
o Mehmet Orhan Mersinli (İmar ve İskan Bakanı)
o Mehmet Baydur (Ticaret Bakanı)
o Ali Mukbil Kurutluoğlu (Bayındırlık Bakanı)
o Mehmet Orhan Mersinli (Ulaştırma Bakanı)
• T.C. 26. ve 8. İsmet İnönü CHP-AP Karma Hükümeti (20 Kasım 1961 – 25 Haziran 1962) 18 Bakanlığın 10'u masondur. Mason Olduğu İddia Edilen Bakanlar:
o Ali Akif Eyidoğan (AP) (Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı)
o Nemci Ökten (AP) (Devlet Bakanı)
o Prof. Dr. Turhan Feyzioğlu (CHP) (Devlet Bakanı)
o Feridun Cemal Erkin (TBMM dışından) (Dışişleri Bakanı)
o Ahmet Topaloğlu (AP) (İçişleri Bakanı)
o Selim Rauf Sarper (CHP) (Dışişleri Bakanı)
o Dr. Osman Şefik İnan (CHP) (Maliye Bakanı)
o Mehmet Hilmi İncesulu (CHP) (Milli Eğitim Bakanı)
o Mehmet Muhittin Güven (AP) (İmar ve İskân Bakanı)
o İhsan Gürsan (AP) (Ticaret Bakanı)
o CHP: Cumhuriyet Halk Partisi, AP: Adalet Partisi
• T.C. 27. ve 9. İsmet İnönü, CHP-YTP-CKMP Bağımsızlar Karma Hükümeti (25 Haziran 1962 - 25 Aralık 1963) 24 Bakanlığın 10'u masondur. Mason Olduğu İddia Edilen Bakanlar:
o Prof. Dr. Turhan Feyzioğlu (CHP) (Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı)
o Ekrem Alican (YTP) (Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı)
o Vefik Pirinçcioğlu (CHP) (Devlet Bakanı)
o Ali Şakir Ağaoğlu (CHP) (Devlet Bakanı)
o Feridun Cemal Erkin (TBMM dışından) (Dışişleri Bakanı)
o Ferit Melen (TBMM dışından) (Maliye Bakanı)
o Ord. Prof. Dr. Fahrettin Kerim Gökay (YTP) (İmar ve İskan Bakanı)
o Orhan Öztrak (CHP) (Gümrük ve Tekel Bakanı)
o Mehmet Muhlis Ete (CHP) (Ticaret Bakanı)
o Celal Tevfik Karasapan (CKMP) (Basın Yayın ve Turizm Bakanı)
o CHP: Cumhuriyet Halk Partisi, YTP: Yeni Türkiye Partisi, CKMP: Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi
• T.C. 28. ve 10. İsmet İnönü Bağımsızların Desteklediği Azınlık Hükümeti (25 Aralık 1963 – 20 Şubat 1965) 20 Bakanlığın 7'si masondur. Mason Olduğu İddia Edilen Bakanlar:
o Kemal Satır (Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı)
o Vefik Pirinçcioğlu (Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı)
o Feridun Cemal Erkin (Devlet Bakanı)
o Orhan Öztrak (İçişleri Bakanı)
o Ferit Melen (Maliye Bakanı)
o Dr. Kemal Demir (Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanı)
o Abdurrahman Ferit Alpiskender (Ulaştırma Bakanı)
• T.C. 29. Ürgüplü Karma AP, YTP, CKMP, MP ve Bağımsızlar Hükümeti (20 Şubat 1965 – 27 Ekim 1965) 18 Bakanlığın 10'u masondur. Mason Olduğu İddia Edilen Bakanlar:
o Suat Hayri Ürgüplü (Başbakan)
o Süleyman Demirel (AP) (Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı)
o Hasan Esat Işık (TBMM Dışından) (Dışişleri Bakanı)
o İhsan Gürsan (AP) (Maliye Bakanı)
o Ahmet Topaloğlu (AP) (Gümrük ve Tekel Bakanı)
o İhsan Sabri Çağlayangil (AP) (Çalışma Bakanı)
o Turhan Kapanlı (YTP) (Tarım Bakanı)
o Orhan Alp (TBMM dışından) (Bayındırlık Bakanı)
o AP: Adalet Partisi, YTP: Yeni Türkiye Partisi, CKMP: Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi, MP: Millet Partisi
• T.C. 30. Süleyman Demirel Hükümeti (27 Ekim 1965 – 3 Kasım 1969) 20 Bakanlığın 13'ü masondur. Mason Olduğu İddia Edilen Bakanlar:
o Süleyman Demirel (Başbakan)
o Mehmet Kamil Ocak (Dışişleri Bakanı)
o İhsan Sabri Çağlayangil (Dışişleri Bakanı)
o Ahmet Topaloğlu (Milli Savunma Bakanı)
o İhsan Gürsan (Maliye Bakanı)
o İbrahim Deriner (Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı)
o Orhan Alp (Bayındırlık Bakanı)
o Sadettin Bilgiç (Ulaştırma Bakanı)
o Ali Mesut Erez (Tarım Bakanı)
o Mehmet Selahattin Kılıç (Köy İşleri Bakanı)
o Nihat Kürşad (Turizm ve Tanıtma Bakanı)
o Turgut Toker (Çalışma Bakanı)
o Vedat Ali Özkan (Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanı)
o Ahmet Türkel (Ticaret Bakanı)
• T.C. 31. ve 2. Süleyman Demirel Hükümeti (3 Kasım 1969 – 6 Mart 1970) 21 Bakanlığın 11'i masondur. Mason Olduğu İddia Edilen Bakanlar:
o Süleyman Demirel (Başbakan)
o İhsan Sabri Çağlayangil (Dışişleri Bakanı)
o Ali Mesut Erez (Maliye Bakanı)
o İsmet Sezgin (Gençlik ve Spor Bakanı)
o Ahmet Topaloğlu (Milli Savunma Bakanı)
o Turgut Yaşar Gülez (Bayındırlık Bakanı)
o Vedat Ali Özkan (Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanı)
o Turhan Kapanlı (Köy İşleri Bakanı)
o Ahmet Dallı (Ticaret Bakanı)
o Mehmet Selahattin Kılıç (Sanayi Bakanı)
o Necmettin Cevheri (Turizm ve Tanıtma Bakanı)
o Hüseyin Özalp (Orman Bakanı)
• T.C. 32. ve 3. Süleyman Demirel Hükümeti (6 Mart 1970 – 26 Mart 1971) 21 Bakanlığın 11'i masondur. Bu hükümet, 10 Ağustos 1970 tarihinde Türk parasının değerini %66,6 oranında düşürmüştür. Mason Olduğu İddia Edilen Bakanlar:
o Süleyman Demirel (Başbakan)
o İhsan Sabri Çağlayangil (Dışişleri Bakanı)
o Ali Mesut Erez (Maliye Bakanı)
o İsmet Sezgin (Gençlik ve Spor Bakanı)
o Ahmet Topaloğlu (Milli Savunma Bakanı)
o Turhan Kapanlı (Köy İşleri Bakanı)
o Mehmet Selahattin Kılıç (Sanayi Bakanı)
o Necmettin Cevheri (Turizm ve Tanıtma Bakanı)
o Hüseyin Özalp (Orman Bakanı)
o Turgut Yaşar Gülez (Bayındırlık Bakanı)
o Haldun Menteşoğlu (İçişleri Bakanı)
o Vedat Ali Özkan (Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanı)
• T.C. 33. Nihat Erim Hükümeti (26 Mart 1971 – 11 Aralık 1971) 24 Bakanlığın 3'ü masondur. 15 bakan Meclis dışından atanmıştır. Mason Olduğu İddia Edilen Bakanlar:
o Ali Mesut Erez (Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı)
o Ferit Melen (Milli Savunma Bakanı)
o Prof. Dr. Talat Halman (Kültür Bakanı)
• T.C. 34. ve 2. Nihat Erim Hükümeti (11 Aralık 1971 – 22 Mayıs 1972) 23 Bakanlığın 3'ü masondur.
Döneme İlişkin Önemli Not: Bu hükümet döneminde, 12 Mart Muhtırası'nın ardından yaşanan siyasi süreçte Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan'ın yargılanması ve idamı gerçekleşmiştir. İddia edildiğine göre, "Türkiye Cumhuriyeti'nin tamamını veya bir kısmını ortadan kaldırmaya ve bu kanunla bulunan Büyük Millet Meclisi'ni kapatmaya veya görevini yapmasını yasaklamaya zorla girişmek ve sosyal bir sınıfın diğer sosyal sınıflar üzerinde baskı kurmasını sağlama girişiminde bulunmak" suçlamasıyla yargılanmışlardır. Bu suçun cezasının idam olması nedeniyle, daha önceki suçlamaların (adam kaçırma, banka soygunu, güvenlik güçlerine karşı silah kullanma ve otomobil çalma) yerine bu suçun temel alındığı öne sürülmüştür. İdam kararı, 24 Nisan 1972'de TBMM'den onaylanmış, 5 Mayıs 1972'de yürürlüğe girmiş ve 6 Mayıs 1972'de infaz gerçekleşmiştir. Nihat Erim, 19 Temmuz 1980'de öldürülmüştür.
Mason Olduğu İddia Edilen Bakanlar:
o Ferit Melen (Milli Savunma Bakanı)
o Mehmet Naim Talu (Ticaret Bakanı)
o Ali Mesut Erez (Sanayi ve Teknoloji Bakanı)
• T.C. 35. Ferit Melen Hükümeti (22 Mayıs 1973 – 15 Nisan 1973) 24 Bakanlığın 4'ü masondur. Mason Olduğu İddia Edilen Bakanlar:
o Ferit Melen (Başbakan)
o Turgut Toker (İmar ve İskan Bakanı)
o Ali Mesut Erez (Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanı)
o Mehmet Naim Talu (Ticaret Bakanı)
• T.C. 36. Naim Talu Hükümeti (15 Nisan 1973 – 26 Ocak 1974) 23 Bakanlığın 4'ü masondur. Mason Olduğu İddia Edilen Bakanlar:
o Naim Talu (Başbakan)
o Kemal Satır (Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı)
o Nuri Kemal Bayar (Sanayi ve Teknoloji Bakanı)
o Dr. Kemal Demir (Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı)
o Ahmet Türkel (Ticaret Bakanı)
• T.C. 37. Bülent Ecevit Hükümeti (26 Ocak 1974 – 17 Kasım 1974) CHP-MSP Karma Hükümeti'nin 24 Bakanlığının 2'si masondur.
Döneme İlişkin Önemli Not: Bülent Ecevit'in Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ile olan ilişkilerine dikkat çekilmektedir. ABD'ye ilk kez USIS (United States Information Service) bursuyla gittiği ve ilk Türk gazetecisi olarak davet edildiği belirtilir. Ecevit'in "Komünizme karşı sadece askeri silahlanmaya değil, manevi silahlanmaya ihtiyaç vardır" önerisinin ABD tarafından dikkat çekip ödüllendirildiği ve 1957 yılında Rockefeller'in verdiği bursla ikinci kez ABD'ye gittiği iddia edilmektedir.
Mason Olduğu İddia Edilen Bakanlar:
o Turan Güneş (Dışişleri Bakanı)
o Hasan Esat Işık (Milli Savunma Bakanı)
• T.C. 38. Sadi Irmak Hükümeti (17 Kasım 1974 – 31 Mart 1975) 23 Bakanlığın 1'i masondur. Bu hükümet, 29 Kasım 1974 tarihinde TBMM'den güvenoyu alamamış ancak görevine 31 Mart 1975 tarihine kadar devam etmiştir. Mason Olduğu İddia Edilen Bakanlar:
o Dr. Kemal Demir (CGP) (Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanı)
o CGP: Cumhuriyetçi Güven Partisi
• T.C. 39. ve 4. Süleyman Demirel, 1. Milliyetçi Cephe AP-MSP-MHP-CGP Karma Hükümeti (31 Mart 1975 - 21 Haziran 1977) 30 Bakanlığın 8'i masondur. Döneme İlişkin Önemli Not: 7 Ocak 1997 tarihinde Kanal 7 televizyonunda, gizli kameralarla iki mason locasına girilip çekimler yapıldığı ve bu yayınların kamuoyunda yankı uyandırdığı belirtilmiştir. Mason Olduğu İddia Edilen Bakanlar:
o Süleyman Demirel (Başbakan)
o Prof. Dr. Turhan Feyzioğlu (CGP) (Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı)
o Orhan Öztrak (CGP) (Gümrük ve Tekel Bakanı)
o Ferit Melen (CGP) (Milli Savunma Bakanı)
o İhsan Sabri Çağlayangil (AP) (Dışişleri Bakanı)
o Dr. Kemal Demir (CGP) (Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanı)
o Vefa Poyraz (AP) (Köy İşleri ve Kooperatifler Bakanı)
o Mehmet Selahattin Kılıç (AP) (Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı)
o Turhan Kapanlı (AP) (Orman Bakanı)
o AP: Adalet Partisi, MSP: Milli Selamet Partisi, CGP: Cumhuriyetçi Güven Partisi, MHP: Milliyetçi Hareket Partisi
• T.C. 40. ve 2. Bülent Ecevit Hükümeti (21 Haziran 1977 – 21 Temmuz 1977) 25 Bakanlığın 2'si masondur. Bu hükümet, TBMM'den güvenoyu alamadığı için sadece bir ay iktidarda kalabilmiştir. Mason Olduğu İddia Edilen Bakanlar:
o Prof. Dr. Turan Güneş (Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı)
o Hasan Esat Işık (Milli Savunma Bakanı)
• T.C. 41. ve 5. Süleyman Demirel 2. Milliyetçi Cephe AP-MSP-MHP Hükümeti (21 Temmuz 1977 – 5 Ocak 1978) 27 Bakanlığın 6'sı masondur. Döneme İlişkin Önemli Not: Süleyman Demirel'in 2. Milliyetçi Cephe Hükümeti döneminde, Harp Okulları'nın sınıf kitaplıklarından Atatürk'ün "Söylev"inin kaldırıldığı ve bu duruma Harp Okulu öğrencilerinin tepki gösterdiği belirtilmiştir. Mason Olduğu İddia Edilen Bakanlar:
o Süleyman Demirel (Başbakan)
o Necmettin Cevheri (AP) (Adalet Bakanı)
o Sadettin Bilgiç (AP) (Milli Savunma Bakanı)
o İhsan Sabri Çağlayangil (AP) (Dışişleri Bakanı)
o Mehmet Selahattin Kılıç (AP) (Bayındırlık Bakanı)
o Turhan Kapanlı (AP) (Sosyal Güvenlik Bakanı)
o Agah Oktay Güner (MHP) (Ticaret Bakanı)
• T.C. 42. ve 3. Bülent Ecevit Hükümeti (5 Ocak 1978 - 12 Kasım 1979) 29 Bakanlığın 6'sı masondur. Bu hükümet, "Güneş Motel Hükümeti" olarak anılmıştır. Gensoru ile düşürülen Demirel'in 2. Milliyetçi Cephe Hükümeti'nde bağımsız 10 bakana, İstanbul Florya'daki Güneş Motel'de bakanlık koltuğu sözü verilerek kurulduğu iddia edilmiştir. Bülent Ecevit'in bu hükümette 6 mason bakana da yer verdiği belirtilmektedir. Mason Olduğu İddia Edilen Bakanlar:
o Hikmet Çetin (Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı)
o Prof. Dr. Turhan Feyzioğlu (Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı)
o Hasan Korkut (Devlet Bakanı)
o Hasan Esat Işık (Milli Savunma Bakanı)
o Orhan Alp (Sanayi ve Teknoloji Bakanı)
o Teoman Köprülüler (Ticaret Bakanı)
o Alev Coşkun (Turizm ve Tanıtma Bakanı)
• T.C. 43. ve 6. Süleyman Demirel Hükümeti (12 Kasım 1979 – 12 Eylül 1980) 28 Bakanlığın 9'u masondur. Döneme İlişkin Önemli Not: Demirel'in İstanbul Teknik Üniversitesi'nden arkadaşı Turgut Özal'ı, 3 Aralık 1979 günü Başbakanlık Müsteşarı ve Devlet Planlama Teşkilatı (DPT) Müsteşar Yardımcılığına atayarak Türkiye ekonomisinin önemli bir kısmını ona teslim ettiği belirtilmiştir. Mason Olduğu İddia Edilen Bakanlar:
o Süleyman Demirel (Başbakan)
o Orhan Eren (Devlet Bakanı)
o Ömer Ucuzal (Adalet Bakanı)
o Hayrettin Erkmen (Dışişleri Bakanı)
o İsmet Sezgin (Maliye Bakanı)
o Mehmet Selahattin Kılıç (Bayındırlık Bakanı)
o Turgut Toker (İmar ve İskan Bakanı)
o Hüseyin Özalp (Ulaştırma Bakanı)
o Sümer Oral (Sosyal Güvenlik Bakanı)
o Nuri Kemal Bayar (Sanayi ve Teknoloji Bakanı)
________________________________________
1980 Sonrası Siyasi Gelişmeler ve Koalisyon Dönemleri
12 Eylül 1980 askeri darbesi, Türkiye siyasetini derinden etkilemiş ve yeni bir dönemi başlatmıştır. Bu süreçte ve sonrasında kurulan hükümetlerde de iddia edilen masonik varlık devam etmiştir. Özellikle 1990'lı yıllarda sıkça değişen koalisyon hükümetleri, farklı siyasi aktörleri bir araya getirmiştir.
• T.C. 44. Bülent Ulusu Hükümeti (12 Eylül 1980 – 13 Aralık 1983) 12 Eylül Askeri Darbesi ile Türk Silahlı Kuvvetleri ülke yönetimine el koymuş ve tüm yasama ve yürütme yetkilerini kullanmak üzere beş komutandan oluşan "Milli Güvenlik Konseyi" kurulmuştur. Bu hükümetin 27 Bakanlığının 6'sı masondur. Milli Güvenlik Konseyi'nin varlığı 7 Aralık 1983 tarihinde sona ermiştir. Mason Olduğu İddia Edilen Bakanlar:
o Bülent Ulusu (Başbakan)
o Ali Bozer (Adalet Bakanı)
o İlter Türkmen (Dışişleri Bakanı)
o Adnan Başer Kafaoğlu (Maliye Bakanı)
o Hurşit Kemal Cantürk (Ticaret Bakanı)
o Nemci Ayanoğlu (Ulaştırma Bakanı)
o Şahap Kocatopçu (Sanayi ve Teknoloji Bakanı)
• T.C. 45. Turgut Özal Hükümeti (13 Aralık 1983 – 21 Aralık 1987) 22 Bakanlığın 4'ü masondur. Döneme İlişkin Önemli Not: Turgut Özal'ın, Devlet Planlama Teşkilatı (DPT) memuru Muammer Dolmacı ile birlikte, İkinci Beş Yıllık Kalkınma Planı'nın 81. sayfasındaki "İmam Hatip Okulları dahil teknik ve meslek okullarından mezun olanlara Yüksek Öğrenim olanağı tanınmış ve fakat yüksek öğrenime ancak kendi alanlarında devam etmeleri koşulu getirilmiştir" cümlesindeki "dahil" kelimesini "hariç" olarak değiştirdiği iddia edilmiştir. Bu değişikliğin, İmam Hatip Okulu mezunlarına yüksek öğretimde istedikleri alanlarda öğrenim yolunu açmak amacıyla yapıldığı belirtilmiştir. Mason Olduğu İddia Edilen Bakanlar:
o Ali Bozer (Devlet Bakanı)
o Ali Tanrıyar (İçişleri Bakanı)
o Vural Arıkan (Maliye Bakanı)
o Mesut Yılmaz (Kültür ve Turizm Bakanı)
• T.C. 46. ve 2. Turgut Özal Hükümeti (21 Aralık 1987 – 9 Kasım 1989) 29 Bakanlığın 5'i masondur. Döneme İlişkin Önemli Not: Özal hükümetleri döneminde (1983-1991), Türkiye'de 256 özel sektör firmasının "hayali ihracat" adı altında, bugünkü kurlara göre, Türk halkının 500 milyon dolarını çaldığı iddia edilmiştir. Memur ve işçilerin maaşlarından vergi olarak kesilen paraların bu hayali ihracatçıların cebine gittiği ve bu durumun hesabının sorulmadığı belirtilmiştir. Mason Olduğu İddia Edilen Bakanlar:
o Ali Bozer (Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı)
o Adnan Kahveci (Devlet Bakanı)
o Mesut Yılmaz (Dışişleri Bakanı)
o Bülent Akarcalı (Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanı)
o Cengiz Tuncer (Ulaştırma Bakanı)
• T.C. 47. Yıldırım Akbulut Hükümeti (9 Kasım 1989 – 23 Haziran 1991) 30 Bakanlığın 4'ü masondur. Döneme İlişkin Önemli Not: 17 Kasım 1990 günü Refah Partisi Genel Başkanı Necmettin Erbakan'ın "Türkiye'yi seçilmiş kişiler değil, başka kişiler yönetiyor" dediği ancak bu kişilerin kimler olduğunu açıklamadığı belirtilmiştir. Mason Olduğu İddia Edilen Bakanlar:
o Ali Bozer (Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı)
o Mesut Yılmaz (Dışişleri Bakanı)
o Adnan Kahveci (Maliye ve Gümrük Bakanı)
o Cengiz Tuncer (Ulaştırma Bakanı)
• T.C. 48. Mesut Yılmaz Hükümeti (23 Haziran 1991 - 20 Kasım 1991) 30 Bakanlığın 3'ü masondur. Döneme İlişkin Önemli Not: Mesut Yılmaz'ın 1988 yılında Ankara, Çankaya Mason Locası'na kaydolduğu iddiası, Mustafa Akgün'ün "Yahudi'nin Tahta Kılıcı" adlı yapıtının üçüncü baskısında yer almıştır. Mason Olduğu İddia Edilen Bakanlar:
o Mesut Yılmaz (Başbakan)
o Cengiz Tuncer (Devlet Bakanı)
o Adnan Kahveci (Maliye ve Gümrük Bakanı)
o Bülent Akarcalı (Turizm Bakanı)
• T.C. 49. ve 7. Süleyman Demirel DYP – SHP Karma Hükümeti (20 Kasım 1991 – 25 Haziran 1993) 31 Bakanlığın 8'i masondur. Döneme İlişkin Önemli Not: Terör örgütü PKK'nın temsilcilerinin Halkın Emek Partisi (HEP) aracılığıyla meclise girmek için %10 seçim barajını aşmalarının zor olduğu, bu nedenle Sosyaldemokrat Halkçı Parti (SHP) Genel Başkanı Prof. Dr. Erdal İnönü'nün liderliğindeki SHP'nin, PKK temsilcilerini kendi seçim listelerine koyarak meclise taşıdığı iddia edilmiştir. Mason Olduğu İddia Edilen Bakanlar:
o Süleyman Demirel (Başbakan)
o Tansu Çiller (DYP) (Devlet Bakanı)
o Hikmet Çetin (SHP) (Dışişleri Bakanı)
o İsmet Sezgin (DYP) (İçişleri Bakanı)
o Sümer Oral (DYP) (Maliye ve Gümrük Bakanı)
o Nevzat Ayaz (DYP) (Milli Savunma Bakanı)
o Yıldırım Aktuna (DYP) (Sağlık Bakanı)
o Necmettin Cevheri (DYP) (Tarım ve Köy İşleri Bakanı)
o Mehmet Moğultay (SHP) (Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı)
o DYP: Doğru Yol Partisi, SHP: Sosyaldemokrat Halkçı Parti
• T.C. 50. Tansu Çiller DYP-SHP-CHP Karma Hükümeti (25 Haziran 1993 – 5 Ekim 1995) 50 Bakanlığın 7'si masondur. Oldukça kalabalık olan bu bakanlar kurulunun, devletin ve ülkenin ihtiyaçlarından ziyade, üç siyasi partiye bakanlık koltukları yaratılarak koalisyon içindeki kişisel ve siyasi çıkarlar doğrultusunda oluşturulduğu belirtilmiştir. Mason Olduğu İddia Edilen Bakanlar:
o Tansu Çiller (Başbakan)
o Hikmet Çetin (CHP) (Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı)
o Necmettin Cevheri (DYP) (Devlet Bakanı)
o Yıldırım Aktuna (DYP) (Devlet Bakanı)
o Nevzat Ayaz (DYP) (Milli Savunma Bakanı)
o Mehmet Moğultay (SHP) (Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı)
o İsmail Cem (CHP) (Kültür Bakanı)
o Ercan Karataş (CHP) (Kültür Bakanı)
• T.C. 51. ve 2. Tansu Çiller Hükümeti (5 Ekim 1995 - 30 Ekim 1995) 29 Bakanlığın 3'ü masondur. Mason Olduğu İddia Edilen Bakanlar:
o Tansu Çiller (Başbakan)
o Necmettin Cevheri (Devlet Bakanı)
o Ali Coşkun Kırca (Dışişleri Bakanı)
o Turhan Tayan (Milli Eğitim Bakanı)
• T.C. 52. ve 3. Tansu Çiller DYP – CHP Karma Hükümeti (30 Ekim 1995 - 6 Mart 1996) 31 Bakanlığın 4'ü masondur. Döneme İlişkin Önemli Not: Bu hükümet döneminde, 23 Şubat 1996 tarihinde Türkiye ile İsrail arasında "Askeri Eğitim İşbirliği Anlaşması" imzalanmıştır. Bu anlaşmanın Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde (TBMM) tartışılmadan, oylanmadan ve onaylanmadan yürürlüğe girdiği belirtilmiştir. Mason Olduğu İddia Edilen Bakanlar:
o Tansu Çiller (Başbakan)
o Ali Coşkun Kırca (DYP) (Dışişleri Bakanı)
o Ali Dinçer (CHP) (Devlet Bakanı)
o Necmettin Cevheri (DYP) (Devlet Bakanı)
o Turhan Tayan (DYP) (Milli Eğitim Bakanı)
o DYP: Doğru Yol Partisi, CHP: Cumhuriyet Halk Partisi
• T.C. 53. ve 2. Mesut Yılmaz ANAP-DYP Karma Hükümeti (6 Mart 1996 – 28 Haziran 1996) 32 Bakanlığın 5'i masondur. Döneme İlişkin Önemli Not: Korkut Özal'ın "Ülkeyi ordu, mafya, dış güçler yönetiyor" dediği ancak bu dış güçlerin kim olduğunu açıklamadığı belirtilmiştir. Mason Olduğu İddia Edilen Bakanlar:
o Mesut Yılmaz (Başbakan)
o Nahit Menteşe (DYP) (Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı)
o Emre Gönensay (DYP) (Dışişleri Bakanı)
o Turhan Tayan (DYP) (Milli Eğitim Bakanı)
o Enis Yalım Erez (DYP) (Sanayi ve Ticaret Bakanı)
o Agah Oktay Güner (ANAP) (Kültür Bakanı)
o DYP: Doğru Yol Partisi, ANAP: Anavatan Partisi
• T.C. 54. Necmettin Erbakan RP-DYP Karma Hükümeti (28 Haziran 1996 – 30 Haziran 1997) RefahYol Karma Hükümeti'nin 37 Bakanlığının 5'i masondur. Döneme İlişkin Önemli Not: Hükümetin iktidarda olduğu 11 ay içerisinde Refah Partisi'nin yüksek komutanlarla sık sık karşı karşıya geldiği belirtilmiştir. Özel Kuvvetler Komutanı Fevzi Türkeri'nin "Gerekirse silahlı olarak savaşacağız" ifadesiyle Refah Partisi karşıtlığının boyutunu açıkça ifade ettiği öne sürülmüştür. Bu uyuşmazlığın ana nedeni olarak, İsrail'e olan yakınlaşma politikası gösterilmiş ve bu politikanın mimarı ve arkasındaki itici gücün yüksek komutanlar olduğu iddia edilmiştir. Mason Olduğu İddia Edilen Bakanlar:
o Tansu Çiller (DYP) (Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı)
o Tansu Çiller (DYP) (Dışişleri Bakanı)
o Yıldırım Aktuna (DYP) (Sağlık Bakanı)
o Enis Yalım Erez (DYP) (Sanayi ve Ticaret Bakanı)
o Bahattin Yücel (DYP) (Turizm Bakanı)
• T.C. 55. ve 3. Mesut Yılmaz Anasol-D Hükümeti (30 Haziran 1997 – 11 Ocak 1999) 38 Bakanlığın 8'i masondur. Döneme İlişkin Önemli Not: Başbakan Mesut Yılmaz'ın 20 Ekim 1998'de "Türkiye 'mafya cumhuriyetine' dönüşmüş. Bu olayların içinde siyasiler, devlet görevlileri ve mafya vardır. Çete, mafya, devlet bağlantıları konusunda önemli ipuçları yakaladık" şeklinde açıklamalarda bulunduğu, ancak bu ipuçlarıyla ne tür bir sonuca vardığını hiçbir zaman açıklamadığı belirtilmiştir. Mason Olduğu İddia Edilen Bakanlar:
o Mesut Yılmaz (Başbakan)
o İsmet Sezgin (DTP) (Başbakan Yardımcısı)
o Hasan Hüsamettin Özkan (Devlet Bakanı)
o Yıldırım Aktuna (DTP) (Devlet Bakanı)
o Prof. Dr. Şükrü Sina Gürel (DSP) (Devlet Bakanı)
o İsmet Sezgin (DTP) (Milli Savunma Bakanı)
o İsmail Cem (DSP) (Dışişleri Bakanı)
o Enis Yalım Erez (DYP) (Sanayi ve Ticaret Bakanı)
o Mustafa İstemihan Talay (DSP) (Kültür Bakanı)
• T.C. 56. ve 4. Bülent Ecevit Hükümeti (11 Ocak 1999 – 28 Mayıs 1999) 24 Bakanlığın 4'ü masondur. Döneme İlişkin Önemli Not: 24 Şubat 1999 tarihinde, Avrupa Birliği'nin (AB) "Socrates" ve "Avrupa Gençliği" programlarına Türkiye'nin de katılımı konusunda Avrupa Parlamentosu'nda olumlu karar alınmıştır. Bu kararın, Türk çocuklarının eğitim ve öğreniminin AB'ye "teslim süreci"ni hızlandırdığı ve AB programlarının "ulusal kimliği yok edip yerine Hıristiyan Avrupa Kimliğini oturtma" amacı taşıdığı iddia edilmiştir. Bu faaliyetin, Atatürkçü ve Kemalist olarak bilinen Bülent Ecevit'in Başbakanlığı döneminde uygulamaya girmesine rağmen, Atatürkçü Düşünce Derneği (ADD), Türk Silahlı Kuvvetleri'nin yüksek komutanları, Türk Milleti Vekilleri, bürokratlar ve aydınlar gibi kesimlerin sessiz kaldığı belirtilmiştir. Mason Olduğu İddia Edilen Bakanlar:
o Hasan Hüsamettin Özkan (Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı)
o Prof. Dr. Şükrü Sina Gürel (Devlet Bakanı)
o İsmail Cem (Dışişleri Bakanı)
o Mustafa İstemihan Talay (Kültür Bakanı)
• T.C. 57. ve 5. Bülent Ecevit / DSP-MHP-ANAP Koalisyon Hükümeti (28 Mayıs 1999 – 18 Kasım 2002) 52 Bakanlığın 7'si masondur. Döneme İlişkin Önemli Not: Bu koalisyon hükümeti döneminde, IMF ile yapılan 18. Niyet Mektubu'nda TEKEL'in 2003 yılına kadar özelleştirileceği sözü verildiği belirtilmiştir. Oysa TEKEL'in Avrupa'nın en büyük 30 alkollü-alkolsüz içki üreten firması olduğu, Yeni Rakı'nın dünyada en çok satılan yüksek alkollü içkiler sıralamasında 24. sırada yer aldığı ve TEKEL'de 29.273 kişinin çalıştığı vurgulanmıştır. TEKEL'in Türk Devletinin, yani Türk halkının malı olduğu ifade edilmiştir. Ayrıca, 29 Ocak 2000 tarihinde çıkarılan bir yasayla Türk Telekom'un KİT statüsünden çıkarılıp Anonim Şirkete dönüştürüldüğü belirtilmiştir. Hükümette, MHP kanadından Ulaştırma Bakanı olan Prof. Dr. Enis Öksüz'ün Türk Telekom'un özelleştirilmesine karşı çıktığı, geri adım atmayınca Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) Genel Başkanı ve Başbakan Yardımcısı Devlet Bahçeli tarafından görevinden azledildiği belirtilmiştir. Mason Olduğu İddia Edilen Bakanlar:
o Ahmet Mesut Yılmaz (ANAP) (Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı)
o Hüsamettin Özkan (DSP) (Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı)
o Prof. Dr. Şükrü Sina Gürel (DSP) (Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı)
o Prof. Dr. Tunca Toskay (MHP) (Devlet Bakanı)
o İsmail Cem (DSP) (Dışişleri Bakanı)
o Sümer Oral (ANAP) (Maliye Bakanı)
o Mustafa İstemihan Talay (DSP) (Kültür Bakanı)
________________________________________
Değerlendirme ve Sonuç
Yukarıda sunulan bilgiler ışığında, Atatürk'ün vefatından sonra Türkiye Cumhuriyeti hükümetlerinde masonik bağlantıları olduğu iddia edilen çok sayıda ismin görev aldığı görülmektedir. Bu durum, "Atatürk'ün mason localarını kapatmasının ardından, gerçek Türk milletinden üst düzey yönetici kalmadı" gibi bazı iddiaları gündeme getirmektedir.
Bu veriler, "Masonlukta milliyetçilik yoktur! Masonlar milliyetçi olamazlar!" gibi düşüncelerin savunucuları için de önemli bir tartışma zemini sunmaktadır. Türkiye Cumhuriyeti'nin tarihinde bu tür iddiaların yer alması, geçmişten günümüze siyasi kadroların oluşumu ve Türkiye'nin geleceği üzerine düşünmeye sevk etmektedir.
Kaynak: Atatürkçüler Yenildi / Yılmaz DİKBAŞ (Nergiz Yayınları)
Mustafa Kemal Atatürk'ün şu öğüdü, bu tür sorgulamaların önemini vurgular niteliktedir: "Saygıdeğer ulusuma öğütlerim ki; Bağrında yetiştirerek başının üstüne dek çıkaracağı adamların kanındaki, vicdanındaki öz mayayı çok iyi incelemeye dikkat etmekten hiçbir zaman geri kalmasın."
Ali Berham ŞAHBUDAK Cumhuriyetçi Aydınlanma Partisi Kurucu Genel Başkanı