10840,60%1,05
36,65% 0,16
39,89% 0,31
3516,08% -0,05
5671,28% 1,27
Üç ülke, yayımladıkları ortak bildiride tüm tek taraflı yasa dışı yaptırımların kaldırılmasının gerekliliğine vurgu yaparak, karşılıklı saygı ilkesine dayalı diplomatik ve siyasi etkileşim ile diyaloğun, nükleer anlaşmanın (KOEP) yeniden canlandırılması ve İran’a uygulanan yaptırımların kaldırılması konusunda tek geçerli ve pratik seçenek olduğunu belirtti.
İran, Rusya ve Çin, 14 Mart 2025 tarihinde Pekin’de, İran nükleer anlaşmasının yeniden canlandırılması ve yaptırımların kaldırılmasına yönelik müzakerelerin mevcut durumu üzerine odaklanan üçlü bir toplantının ardından ortak bir bildiri yayımladı. Bildiride, toplantının başarılı geçtiği ifade edilerek, Çin Dışişleri Bakan Yardımcısı Ma Zhaoxu’nun başkanlığında, İran Dışişleri Bakan Yardımcısı Kazım Garipabadi ve Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergey Ryabkov’un katılımıyla gerçekleştirildiği belirtildi.
Toplantıda, Çin, İran ve Rusya, nükleer mesele ve yaptırımların kaldırılması konularını detaylı bir şekilde ele aldı. Üç ülke, tüm tek taraflı yasa dışı yaptırımların kaldırılması gerektiğini vurgularken, diplomatik ve siyasi diyaloğun en geçerli ve uygulanabilir çözüm yolu olduğunu yineledi.
Çin, İran ve Rusya, toplantıda ilgili tarafların mevcut durumun temel nedenlerine odaklanmaları ve yaptırım, baskı ve güç kullanma tehditlerinden kaçınmaları gerektiğini belirtti. Ayrıca, BM Güvenlik Konseyi'nin 2231 sayılı kararının uygulanmasının önemine dikkat çekerek, ilgili tarafları gerilimi artırabilecek adımlardan kaçınmaya ve diplomatik çabalara uygun bir ortam sağlamaya davet ettiler.
Üç ülke, Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Anlaşması'na (NPT) saygının, uluslararası nükleer yayılmayı önleme rejiminin temel taşı olduğunu vurguladı. Çin ve Rusya, İran’ın nükleer programının yalnızca barışçıl amaçlarla yürütüldüğüne dair yeniden yapılan açıklamaları memnuniyetle karşıladı ve İran’ın NPT ve Kapsamlı Güvence Anlaşması kapsamındaki taahhütlerine tam olarak bağlı kalmasını desteklediklerini belirtti.
Ayrıca, İran’ın Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) ile iş birliğini sürdürme politikasını desteklediklerini ifade eden üç ülke, İran’ın NPT’ye taraf bir devlet olarak nükleer enerjiyi barışçıl amaçlarla kullanma hakkına tam saygı gösterilmesi gerektiğini vurguladı.
Üçlü toplantıda, tüm devletlerin UAEA’nın teknik, tarafsız ve nesnel faaliyetlerini zayıflatabilecek her türlü eylemden kaçınması gerektiğinin altı çizildi. İran ve Rusya, Çin’in yapıcı rolünü ve Pekin toplantısına ev sahipliği yapmasını takdir etti.
Üç ülke, gelecekte yakın istişare ve iş birliğini sürdürme konusunda mutabık kaldı. Ayrıca, Şanghay İşbirliği Örgütü ve BRICS gibi uluslararası kuruluşlar ve çok taraflı düzenlemeler çerçevesinde iş birliğini devam ettirme ve güçlendirme konusunda da görüş birliğine vardılar.